Prijeđi na sadržaj

1898

Izvor: Wikipedija
Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 18. vijek19. vijek20. vijek
Decenija: 1860-e  1870-e  1880-e  – 1890-e –  1900-e  1910-e  1920-e
Godine: 1895 1896 189718981899 1900 1901
1898. po kalendarima
Gregorijanski 1898. (MDCCCXCVIII)
Ab urbe condita 2651.
Islamski 1315–1316.
Iranski 1276–1277.
Hebrejski 5658–5659.
Bizantski 7406–7407.
Koptski 1614–1615.
Hindu kalendari
Vikram Samvat 1953–1954.
Shaka Samvat 1820–1821.
Kali Yuga 4999–5000.
Kineski
Kontinualno 4534–4535.
60 godina Yang Zemlja Pas
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11898.
p  r  u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1898 (MDCCCXCVIII) bila je redovna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom, odn. redovna godina koja počinje u četvrtak po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).


Događaji

[uredi | uredi kod]

Januar/Siječanj

[uredi | uredi kod]
J'accuse...!

Februar/Veljača

[uredi | uredi kod]
USS Maine eksplodirao

Mart/Ožujak

[uredi | uredi kod]
  • 1. 3. - Zakon o poljoprivrednom radu u Ugarskoj: zabranjeni štrajkovi, kršenje sezonskog ugovora je krivično delo, odbegle radnike može vratiti žandarmerija - kritičari ga nazivaju Ropski zakon[2].
  • 6. 3. - Nemačka dobija od Kine koncesiju na 99 godina u zalivu Kiautschou (Jiaozhou, grad Qingdao) na jugu poluostrva Šandung - teritoriju su okupirali prošlog novembra (ostaju do 1914) - i druge zemlje žele slične koncesije.
  • 13 - 15. 3. (1 - 3. 3. po j.k.) - U Minsku održan Prvi kongres Ruske socijal-demokratske radničke partije - većina od devet delegata ubrzo uhapšena, partija će tek 1903. usvojiti statut i program na briselsko-londonskom kongresu.
  • mart - Aktivnost bugarskih četa izaziva formalne opomene ruskog i austrijskog poslanika u Sofiji, Bugari forsiraju makedonsko pitanje po ugledu na kritsko[3].
  • mart - Gradilište Ugandanske železnice: Britanci grade most preko reke u Ugandi, ali gradnja je poremećena napadima lavova ljudoždera Tsavoa.
  • 26. 3. (14. 3. po j.k.) - U Srbiji raspuštena skupština kojom su dominirali radikali.
  • 26. 3. - Proklamacijom Paula Krugera, predsednika Južnoafričke Republike (Transvaal), osnovan rezervat lovine Sabi, budući Nacionalni park Kruger.
  • 27. 3. - Rusko-kineska konvencija: Port Artur (Lüshunkou) i Dalian iznajmljeni na 25 godina, Južnomandžurska željeznica se gradi 1898-1903.
  • 28. 3. - Nemački Rajhstag doneo prvi od Pomorskih zakona (Flottengesetz), car Wilhelm II i admiral Alfred von Tirpitz žele flotu konkurentnu britanskoj - trka u naoružanju će doprineti izbijanju Prvog svetskog rata.
  • 28. 3. - Američka mornarica tvrdi da je eksplozija na "Mejnu" izazvana spolja - raspaljeno javno mnenje.

April/Travanj

[uredi | uredi kod]

Maj/Svibanj

[uredi | uredi kod]
Daleki istok, jun 1898.

Jun/Juni/Lipanj

[uredi | uredi kod]

Jul/Juli/Srpanj

[uredi | uredi kod]
Theodore Roosevelt i Rough Riders na brdu San Juan
  • 1. 7. - Bitka za brdo San Juan blizu Santiago de Cube je najpoznatija bitka Špansko-američkog rata na Kubi, u kojoj je učestvovao Theodore Roosevelt sa Rough Riders-ima.
  • 1. 7. - Britanci dobili u najam Weihaiwei na vrhu poluostrva Šandung "dok god su Rusi u Port Arturu" (u stvari ostaju do 1930).
  • 3. 7. - Pomorska bitka kod Santiaga de Cube: Amerikanci uništili španski karipski eskadron i praktično odlučili rat, istog dana počinje opsada grada.
  • 3. 7. - Osnovan Carski Univerzitet u Pekingu.
  • 4. 7. - Brod La Bourgogne se sudario kod ostrva Sable kod Nova Scotije sa britanskim jedrenjakom Cromartyshire, poginulo 549 ljudi a preživelo 173, uglavnom članova posade, što je izazvalo gnev.
  • 4. 7. - Na pustom otoku Wake podignuta američka zastava, zvanično od sledećeg januara.
  • 7. 7. - Srpski pokret u BiH predao nacrt autonomnog statuta vlastima, koje mu nisu naklonjene.
  • 7. 7. - Predsednik SAD McCinley potpisao aneksiju Republike Havaji - zastava istaknuta 12. avgusta (Teritorija do 1959, zatim 50. država).
  • 10. 7. - Mala francuska jedinica na čelu sa Marchandom stiže u Fašodu na jugu Sudana.
  • 15. 7. (3. 7. po j.k.) - U Srbiji doneseni Zakoni o državnim ekonomima, o poljoprivrednim stanicama i o unapređenju voćarstva.
  • 17. 7. - Amerikanci i kubanski pobunenici zauzeli Santiago de Cuba.
  • 19. 7. - Kraj gerilskog ratovanja Mkwawe, poglavice naroda Hehe u nemačkoj Tanganjici - opkoljen, radije se ubio nego da se preda (lobanja je do 1954. bila u Nemačkoj).
  • 20. 7. (8. 7. po j.k.) - U Srbiji donesen Zakon o Upravi fondova (u kojoj je loše stanje).
  • 21. 7. (9. 7. po j.k.) - Pooštren srpski Zakon o štampi (protiv opozicije).
  • 25. 7. - Invazija Vojske SAD na Portoriko.
  • 26. 7. (14. 7. po j.k.) - Zakon o srednjim školama u Srbiji ukida nekoliko gimnazija.
  • 28. 7. (16. 7. po j.k.) - U Srbiji doneseni zakoni o lovu, o uništavanju štetnih biljaka i životinja i o potpomaganju domaće radinosti (Zakon o industrijskim povlasticama).

Avgust/August/Kolovoz

[uredi | uredi kod]
Marie i Pierre Curie, pronašli polonijum i radijum

Septembar/Rujan

[uredi | uredi kod]
"Juriš 21. lansijerske kod Ondurmana"
Prikaz Elizabetinog ubistva

Oktobar/Listopad

[uredi | uredi kod]
Fašodski incident - Marchandova putanja

Novembar/Studeni

[uredi | uredi kod]
  • 3. 11. - Mirno rešenje krize u Fašodi: francuska vlada naredila povlačenje - poslednji kolonijalni spor dve zemlje, mirno rešenje se smatra prethodnicom Srdačne antante 1904.
  • 5. 11. - Negroska revolucija: pobuna protiv španske vlasti na filipinskom ostrvu Negros i kratkotrajna revolucija.
  • 10. 11. - Wilmingtonska pobuna ili masakr: belačka Demokratska stranka oterala crne lidere iz Wilmingtona, North Carolina, smatra se prekretnicom u rasnoj segregaciji na Jugu SAD.
  • 15. 11. - Manuel Ferraz de Campos Sales novi predsednik Brazila (do 1902).
  • novembar - Osnovana ruska umetnička grupa Mir iskusstva ("Svet umetnosti").
  • novembar - U Srbiju je iz Nemačke stigao brod "Car Nikola II" za Prvo povlašćeno parobrodsko društvo.[8]
  • 25. 11. - Nemačka ekspedicija "Valdivia" ponovo otkrila otok Bouvet.
  • 26 - 27. 11. - Portlandova oluja odnela preko 400 života u Novoj Engleskoj: potonuo je parobrod "Portland" sa 192 ljudi, a potonulo je još 150 plovila.
  • 29. 11. (17. 11. po j.k.) - Nekim kategorijama stanovništva u Srbiji (sveštenici, učitelji...) zabranjeno članstvo u političkim strankama, kao i agitacija stranaka na selu.

Decembar/Prosinac

[uredi | uredi kod]
Teslin brodić sa daljinskim upravljanjem
Radijumski brojčanik

Kroz godinu

[uredi | uredi kod]
Spomenik knjazu Milošu u Požarevcu
  • U Požarevcu podignut spomenik knjazu Milošu, rad Đorđa Jovanovića, a Paja Jovanović naslikao "Takovski ustanak".
  • Izgrađen kompleks Beogradske klanice, dogodine se povezuje sa glavnom železničkom stanicom prugom ispod Kalemegdana.
  • Profesor Stevan Marković osnovao prvu elektroinženjersku laboratoriju u Srbiji.
  • Zategnuti odnosi Srbije sa Ruskim carstvom usled povratka kralja Milana u zemlju, kao i sa Bugarskom i Crnom Gorom.
  • Priština, po zvaničnom nesigurnom popisu, ima 12.375 stanovnika: 9.901 muslimana, 2.170 pravoslavaca, i 305 jevreja; u prištinskom srezu 56.286 stanovnika, od kojih 42.756 muslimana, 11.897 pravoslavaca и 1.631 katolika[6].
  • Bečka firma Manner napravila prve napolitanke.
  • Otkriveni radijum, polonijum, neon, kripton, ksenon.
Zgrada bečke secesije

Rođenja

[uredi | uredi kod]

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

[uredi | uredi kod]

April/Travanj – Jun/Lipanj

[uredi | uredi kod]

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

[uredi | uredi kod]

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

[uredi | uredi kod]

Kroz godinu

[uredi | uredi kod]

Smrti

[uredi | uredi kod]
Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1898.

Januar/Siječanj – Jun/Lipanj

[uredi | uredi kod]

Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac

[uredi | uredi kod]

Reference

[uredi | uredi kod]
  1. "Politika", 18. avg. 1935, str. 7
  2. Andrew C. Janos (20 January 2012). The Politics of Backwardness in Hungary, 1825-1945. Princeton University Press. str. 130–. ISBN 1-4008-4302-2. 
  3. 3,0 3,1 Ćorović, Vladimir. Istorija srpskog naroda - Poslednji Obrenović. rastko.rs
  4. Istorija srpskog naroda, knjiga 6, tom 1, str. 283
  5. Davidović, Svetislav proto (1998). Српска православна црква у Босни и Херцеговини од 960. до 1930. године. rastko.rs
  6. 6,0 6,1 Stanković, Todor. P. (1910) Путне белешке по Старој Србији 1871—1898. rastko.rs
  7. Joseph W. Esherick (18 August 1988). The Origins of the Boxer Uprising. University of California Press. str. 223–. ISBN 978-0-520-90896-3. 
  8. Prvi putnički brod Kraljevine Srbije: "Car Nikola II" od ponosa, do očaja. blic.rs 10.06.2013