Мазмұнға өту

2024 жыл

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
(2024 бетінен бағытталды)
Жылдар
2020 · 2021 · 2022 · 2023 2024 2025 · 2026 · 2027 · 2028
Онжылдықтар
2000 жж. · 2010 жж.2020 жж.2030 жж. · 2040 жж.
Ғасырлар
XX ғасыр
XXI ғасыр

XXII ғасыр

III мыңжылдық
XIX ғасыр
XX ғасырXXI ғасыр

XXII ғасыр

XXIII ғасыр
1990 жж. 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999
2000 жж. 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
2010 жж. 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
2020 жж. 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029
2030 жж. 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039
2040 жж. 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049
2050 жж. 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059
2060 жж. 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069
2070 жж. 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079
2080 жж. 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089
2090 жж. 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099
2100 жж. 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109
2024 жыл басқа күнтізбелерде
Грегориан күнтізбесі 2024
MMXXIV
Юлиан күнтізбесі 2023 — 2024 (14 қаңтардан бастап)
Рим қаласының құрылуынан бастап 2776 — 2777 (4 мамырдан бастап)
Византия күнтізбесі 7532 — 7533 (14 қыркүйектен бастап)
Еврей күнтізбесі
5784 — 5785

ה'תשפ"ד — ה'תשפ"ה

Ислам күнтізбесі 1445 — 1446
Армения күнтізбесі 1473
ԹՎ ՌՆՀԳ

Қытай күнтізбесі 4720 — 4721
癸卯 — 甲辰
қара қоян — көк айдаhар
Ефиопия күнтізбесі 2016 — 2017
Инду күнтізбесі
- Викрам самват 2080 — 2081
- Шака самват 1946 — 1947
- Кали-юга 5125 — 5126
Иран күнтізбесі 1402 — 1403

2024 жыл — Григориан күнтізбесі бойынша аптаның бірінші күні, яғни дүйсенбіде басталады. Кібісе жыл.

Бұл біздің заманымыздың 2024 жылы, III мыңжылдықтың 24-жылы, XXI ғасырдың 24-жылы, 21 ғасырдың 3-онжылдығының 4-жылы, 2020 жылдардың 5-жылы болып табылады.

Әзірше 2024 жыл әлемдегі ірі қақтығыстардың жалғасуымен ерекшеленеді: Ресейдің Украинаға басып кіруі, Израиль−Хамас соғысы, Мьянмадағы азамат соғысы, Судандағы азамат соғысы және тағы басқа.

2024 жылы шамамен төрт миллиард адам тұратын дүние жүзінің 76 шақты мемлекетінде ұлттық сайлау өтетін болады, не өтіп қойған. Сайлайтын елдер тізімінде халқы ең көп 10 елдің сегізі (Америка Құрама Штаттары, Бангладеш, Бразилия, Индонезия, Мексика, Пәкістан, Ресей және Үндістан), Франция мен Ұлыбритания бар. 2024 жылы оған қоса Еуропа парламентіне сайлау жүрді.

Болжамды және жоспарланған оқиғалар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Күні белгісіз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Тағы қараңыз: Санат:2024 жылы туғандар

Қайтыс болғандар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Тағы қараңыз: Санат:2024 жылы қайтыс болғандар

Тағы қараңыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: 2024

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. БРИКС-ке бес мемлекет қосылды  (қаз.). kaz.zakon.kz (1 қаңтар 2024). Тексерілді, 7 қаңтар 2024.
  2. Ebel, Francesca Defeated by force, Nagorno-Karabakh government declares it will dissolve  (ағыл.). The Washington Post (28 September 2023). Тексерілді, 7 қаңтар 2024.
  3. M 7.5 - 42 km NE of Anamizu, Japan  (ағыл.). АҚШ геологиялық қызметі (1 January 2024). Тексерілді, 7 қаңтар 2024.
  4. Ethiopia signs pact to use Somaliland's Red Sea port  (ағыл.). Reuters (1 January 2024). Тексерілді, 7 қаңтар 2024.
  5. Hilda Heine sworn in as President of the Marshall Islands  (ағыл.). rnz.co.nz (2 January 2024). Тексерілді, 7 қаңтар 2024.
  6. Iran revises down death toll from Kerman attacks to 84  (ағыл.). xinhua.net (4 January 2024). Тексерілді, 7 қаңтар 2024.
  7. IS claims responsibility for deadly Iran bombings that killed 84  (ағыл.). BBC News (4 January 2024). Тексерілді, 7 қаңтар 2024.
  8. Ecuador declares state of emergency amid prison chaos  (ағыл.). Reuters (9 January 2024). Тексерілді, 22 қаңтар 2024.
  9. Horton, Alex, Lamothe, Dan, Ryan, Missy, Hauslohner, Abigail U.S.-led coalition strikes Iran-aligned Houthi militants in Yemen  (ағыл.). The Washington Post (11 January 2024).
  10. a b Queen Margrethe II: Danish monarch announces abdication live on TV  (ағыл.). BBC News (31 December 2023). Тексерілді, 7 қаңтар 2024.
  11. Unrest grips Comoros as opposition rejects president's re-election  (ағыл.). France 24 (17 January 2024). Тексерілді, 22 қаңтар 2024.
  12. Progressive Arévalo is ‘virtual winner’ of Guatemala election after corruption angered voters  (ағыл.). AP News (20 August 2023). Тексерілді, 7 қаңтар 2024.
  13. Ragozhina, Nadia No survivors on plane Russia says was carrying 65 Ukrainian PoWs  (ағыл.). BBC News (24 January 2024). Тексерілді, 26 қаңтар 2024.
  14. Суд ООН потребовал от Израиля принять меры для защиты палестинцев в Газе  (орыс.). интерфакс (26 января 2024). Тексерілді, 26 қаңтар 2024.
  15. Voting begins in tiny Tuvalu in election that reverberates from China to Australia  (ағыл.). npr (25 January 2024). Тексерілді, 26 қаңтар 2024.
  16. Hage Geingob, Namibia’s president, dies aged 82 after cancer treatment  (ағыл.). The Guardian (4 February 2024). Тексерілді, 5 ақпан 2024.
  17. Кучера, Джошуа Қарабақты қайтарған Әзербайжанда президентті сайлау науқаны қалай өтіп жатыр?  (қаз.). Азаттық радиосы (2 ақпан 2024). Тексерілді, 8 ақпан 2024.
  18. Сұлтанова, Аида Preliminary results show Azerbaijan’s president wins re-election, as expected  (ағыл.). Associated Press (7 February 2024). Тексерілді, 8 ақпан 2024.
  19. Бүгін түнде сағат тілі ауысады: қазақстандықтар не істеуі керек  (қаз.). SPUTNIK (29 ақпан 2024). Тексерілді, 29 ақпан 2024.
  20. Sweden officially joins NATO  (ағыл.). НАТО (7 March 2024). Тексерілді, 7 наурыз 2024.
  21. Sweden finally joins Nato after nearly two-year wait  (ағыл.). The Guardian (7 March 2024). Тексерілді, 7 наурыз 2024.
  22. Grant, Will; Gregory, James және Armstrong, Kathryn Haiti's prime minister Ariel Henry resigns as law and order collapses  (ағыл.). BBC News (11 March 2024). Тексерілді, 7 наурыз 2024.
  23. Gilchrist, Karen World’s first major act to regulate AI passed by European lawmakers  (ағыл.). CNBC (13 March 2024). Тексерілді, 7 наурыз 2024.
  24. Путин бесінші рет Ресей президенті болып қайта сайланды  (қаз.). КазТАГ (18 наурыз 2024). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
  25. Romania and Bulgaria to join Schengen border-free zone by air and sea  (ағыл.). BBC News (28 December 2023). Тексерілді, 7 қаңтар 2024.
  26. South Korea’s 2024 General Election: Results and Implications  (ағыл.). CSIS. Тексерілді, 29 наурыз 2024.
  27. Eurovision: Switzerland wins 2024 song contest  (ағыл.). Неміс толқыны (5 November 2024). Тексерілді, 13 мамыр 2024.
  28. UN general assembly calls on Security Council to admit Palestine as member  (ағыл.). BBC News (10 May 2024). Тексерілді, 13 мамыр 2024.
  29. Сот Бишімбаевты 24 жылға, Байжановты 4 жылға түрме жазасына кесті  (қаз.). Азаттық радиосы (13 мамыр 2024). Тексерілді, 13 мамыр 2024.
  30. Тоқаев Словакия премьер-министрі Роберт Фицоға жасалынған қастандықты қатаң айыптайтынын мәлімдеді  (қаз.). kz.kursiv.media (15 мамыр 2024). Тексерілді, 20 мамыр 2024.
  31. Three reported killed as DR Congo military averts ‘attempted coup’  (ағыл.). Әл Жазира теларнасы (19 May 2024). Тексерілді, 20 мамыр 2024.
  32. Shooting in Kinshasa is a failed coup d'état, says Congolese army  (ағыл.). Le Monde (19 May 2024). Тексерілді, 20 мамыр 2024.
  33. Shooting in Kinshasa is a failed coup d'état, says Congolese army  (ағыл.). voaafrica.com (19 May 2024). Тексерілді, 20 мамыр 2024.
  34. Аянова, Айнель БҰҰ Израильді Рафақтағы атысты тоқтатуға міндеттеді  (қаз.). qaz.ulysmedia.kz (24 мамыр 2024). Тексерілді, 3 маусым 2024.
  35. Папуа-Жаңа Гвинея "2 мыңнан астам адам қаза тапқан" көшкінге байланысты әлем елдерінен көмек сұрады  (қаз.). kaz.nur.kz (27 мамыр 2024). Тексерілді, 3 маусым 2024.
  36. Chothia, Farouk ANC facing worst result since end of apartheid  (ағыл.). BBC News (3 June 2024). Тексерілді, 3 маусым 2024.
  37. Алқабилер "Дональд Трамп – кінәлі" деп ұйғарды  (қаз.). Азаттық радиосы (31 мамыр 2024). Тексерілді, 3 маусым 2024.
  38. Төленді, Ақниет Тарихи процесс: АҚШ алқабилер соты Дональд Трампты кінәлі деп таныды  (қаз.). kz.kursiv.media (31 мамыр 2024). Тексерілді, 3 маусым 2024.
  39. Үндістанда парламенттік сайлау өтеді  (қаз.). kaz.inform.kz (17 наурыз 2024). Тексерілді, 3 маусым 2024.
  40. Мексикадағы сайлауда Клаудия Шейнбаум алға шықты  (қаз.). Азаттық радиосы (3 маусым 2024). Тексерілді, 3 маусым 2024.
  41. Пірімқұл, Жазира Сауд Арабиясында қажылық кезінде 1 300-ден астам адам қайтыс болды  (қаз.). informburo.kz (24 маусым 2024). Тексерілді, 8 шілде 2024.
  42. Дағыстандағы шабуылдан 15 полицей қаза тапқан  (қаз.). Азаттық радиосы (24 маусым 2024). Тексерілді, 8 шілде 2024.
  43. Дағыстандағы шабуылдан 15 полицей қаза тапқан  (қаз.). Азаттық радиосы (24 маусым 2024). Тексерілді, 8 шілде 2024.
  44. Amos, Owen Julian Assange leaves UK after being freed in US plea deal  (ағыл.). BBC News (25 June 2024). Тексерілді, 8 шілде 2024.
  45. Seddon, Paul Keir Starmer: Labour leader to become UK prime minister  (ағыл.). BBC News (5 July 2024). Тексерілді, 8 шілде 2024.
  46. Серікхан, Азамат Иранның жаңа президенті анықталды. Масуд Пезешкиан сайлау додасында жеңіске жетті  (қаз.). kz.kursiv.media (6 шілде 2024). Тексерілді, 8 шілде 2024.
  47. Әділбекұлы, Арыс Трамп бір өлімнен аман қалды. Бұл қастандық жайлы не білеміз?  (қаз.). inbusiness.kz (14 шілде 2024). Тексерілді, 15 шілде 2024.
  48. Байден президент сайлауына түсуден бас тартты  (қаз.). Азаттық радиосы (21 шілде 2024). Тексерілді, 4 тамыз 2024.
  49. Венесуэлада президент сайлаудың ресми қорытындысына наразылық қақтығысқа ұласты  (қаз.). Азаттық радиосы (30 шілде 2024). Тексерілді, 4 тамыз 2024.
  50. Israel confirms it has carried out a 'targeted' strike. BBC News. Тексерілді, 30 шілде 2024.
  51. Blast reported in Lebanon's capital Beirut. Әл-Жазира телеарнасы (30 шілде 2024).
  52. Wayanad landslides: 133 dead, 481 saved, at least 98 still missing. Onmanorama. Тексерілді, 30 шілде 2024.
  53. Wayanad landslides: 240 still missing as rescue op enters third day, death tolll rises to 276. Onmanorama. Тексерілді, 1 тамыз 2024.
  54. ХАМАС-тың саяси бюро басшысы Хания Тегеранда өлтірілді-БАҚ  (қаз.). Интерфакс-Казахстан (31 шілде 2024). Тексерілді, 4 тамыз 2024.
  55. Ресей мен Батыс елдері тұтқын алмасып жатыр  (қаз.). Азаттық радиосы (1 тамыз 2024). Тексерілді, 4 тамыз 2024.
  56. Бангладеш премьер-министрі елден кетті, президенті парламентті таратты  (қаз.). Азаттық радиосы (6 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024.
  57. Head, Jonathan Thai court dissolves reformist party that won election. BBC News (7 тамыз 2024). Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  58. Из Курской области эвакуированы 76 тысяч человек. Россия направляет подкрепление на границу  (орыс.). ru.euronews.com (10 августа 2024). Тексерілді, 27 тамыз 2024.
  59. Indonesia's new capital isn't ready yet. The president is celebrating Independence Day there anyway  (ағыл.). AP News (17 August 2024). Тексерілді, 18 тамыз 2024.
  60. Shankar, Vivek Israel Begins Striking Hezbollah in Lebanon. The New York Times (24 тамыз 2024). Тексерілді, 24 тамыз 2024.
  61. ШҚО-да шахтада қаза тапқан жұмысшылардың отбасыларына көмек көрсетілді. aikyn.kz (31 тамыз 2024). Тексерілді, 3 қыркүйек 2024.
  62. "Brazil Supreme Court Upholds Judge's Decision to Block X" (in en). Time. 2024-09-02. https://time.com/7016848/brazil-supreme-court-blocks-x-nationwide/. Retrieved 2024-09-04. 
  63. Algeria's Abdelmadjid Tebboune re-elected president with 94.7 percent vote  (ағыл.). Әл-Жазира (8 September 2024). Тексерілді, 9 қыркүйек 2024.
  64. Пейджер жарылысы: Иранның Ливандағы елшісі ауыр жарақат алған. egemen.kz (17 қыркүйек 2024). Тексерілді, 27 қазан 2024.
  65. Ливанда пейджерлерден кейін рациялар да жарыла бастады. Азаттық радиосы (18 қыркүйек 2024). Тексерілді, 27 қазан 2024.
  66. Israel war on Gaza live: Nine killed, 2,750 hurt in Hezbollah pager blasts, Әл-Жазира. Тексерілді 17 қыркүйектің 2024.
  67. Ravid, Barak Israel says it killed top Hezbollah military commander in Beirut strike  (ағыл.). Axios (20 September 2024). Тексерілді, 27 қазан 2024.
  68. Anura Kumara Dissanayake: Left-leaning leader wins Sri Lanka election  (ағыл.). www.bbc.com. Тексерілді, 22 қыркүйек 2024.
  69. Thousands flee homes as Lebanon says more than 550 people killed in Israeli strikes since Monday  (ағыл.). www.bbc.com (24 September 2024). Тексерілді, 24 қыркүйек 2024.
  70. Emma Bowman; Miguel Macias; Jaclyn Diaz Helene death toll rises to 120 as millions remain without power. NPR (30 қыркүйек 2024). Мұрағат көшірмесі 30 қыркүйектің 2024 Wayback Machine мұрағатында
  71. Төре, Қаламқас "Хезболла" лидері Хасан Насралла өлтірілді  (қаз.). nur.kz (28 қыркүйек 2024). Тексерілді, 28 қазан 2024.
  72. Austria's Freedom Party secures first national election win for far-right since World War II  (ағыл.), Australian Broadcasting Corporation (30 September 2024).
  73. Kirby, Paul; Bell, Bethany. Far right in Austria 'opens new era' with election victory  (ағыл.), BBC (30 September 2024).
  74. UK to finish with coal power after 142 years  (ағыл.). BBC News (30 September 2024). Тексерілді, 30 қыркүйек 2024.
  75. Q&A: How the UK became the first G7 country to phase out coal power  (ағыл.). Carbon Brief (27 September 2024). Тексерілді, 30 қыркүйек 2024.