Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы
| Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы | |
| ҰҚШҰ | |
 Эмблемасы | |
|
| |
|
ҰҚШҰ мүше-мемлекеттері | |
| Мүшелік: | |
|---|---|
| Бірлескен штаб-пәтері: | |
| Ұйым түрі: |
аймақтық халықаралық ұйым |
| Ресми тілі: | |
| Басшылары | |
| Бас хатшысы | |
| Бірлескен штабтың бастығы | |
| Кеңес төрағасы | |
| Құрылуы | |
| Ұжымдық қауіпсіздік туралы шартқа қол қою | |
| Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарттың күшіне енуі | |
| ҰҚШҰ құру туралы шартқа қол қою | |
| ҰҚШҰ құру туралы шарттың күшіне енуі | |
| odkb-csto.org | |
 Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы Ортаққорда | |
Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы, ҰҚШҰ (орыс. Организация Договора о коллективной безопасности, ОДКБ) — Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының әскери-саяси ұйымы. 1992 жылы 15 мамырда Ташкент қаласында Армения, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей, Тәжікстан және Өзбекстанмен құрылды.
Кейіннен ҰҚК ұйымына Әзірбайжан, Беларусь және Грузия қосылды. Келісім 1994 жылы 20 сәуірде ратификация процесі аяқталғаннан кейін, 5 жыл мерзімге күшіне енді. Келісімді тағы 5 жылға ұзарту жөніндегі Хаттамаға Армения, Беларусь, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей Федерациясы және Тәжікстан президенттері 1999 жылы 2 сәуірде қол қойды.
Бұл Хаттамамен Келісімнің мерзімін өздігінен 5 жыл өткен сайын ұзартып отыру қарастырылған. Әзірбайжан, Грузия және Өзбекстан Келісімнің мерзімін ұзартпады.
Мүше-мемлекеттердің қызметіндегі басым бағыттар: жаңа трансұлттық айбаттар мен қауіптерге қарсы тұру; орын алып отырған немесе ықтимал аймақтық немесе шағын қақтығыстардың алдын алу, шешімін табу; халықаралық лаңкестікпен, агрессивті экстремизммен, қару мен есірткінің заңсыз айналымымен, ұйымдасқан қылмыспен, жаппай қырып-жою қаруын таратумен күрес.
2002 жылы ҰҚК Ұжымдық қауіпсіздік келісімі Ұйымына өзгерді.[1]
Самиттер тізімі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]| Күні | Өткізу жері | |
|---|---|---|
| 1 | 15 мамыр 1992 |  Өзбекстан,Ташкент
|
| 2 | 6 маусым 1992 |  Ресей, Мәскеу
|
| 3 | 24 желтоқсан 1993 |  Түрікменстан, Ашхабад
|
| 4 | 10 ақпан 1994 |  Қазақстан, Алматы
|
| 5 | 25 мамыр 1995 | .svg?lang=kk){kind=small} Беларусь, Минск
|
| 6 | 3 қараша 1995 | Ресей, Мәскеу
|
| 7 | 17 мамыр 1996 | Ресей, Мәскеу
|
| 8 | 28 наурыз 1997 | Ресей, Мәскеу
|
| 9 | 5 наурыз 1998 | Ресей, Мәскеу
|
| 10 | 2 сәуір 1999 | Ресей, Мәскеу
|
| 11 | 29 маусым 2000 | Ресей, Мәскеу
|
| 12 | 25 мамыр 2001 |  Армения, Ереван
|
| 13 | 12 мамыр 2002 | Ресей, Мәскеу
|
| 14 | 28 сәуір 2003 |  Тәжікстан, Душанбе
|
| 15 | 18 маусым 2004 | Қазақстан, Астана
|
| 16 | 23 маусым 2005 | Ресей, Мәскеу
|
| 17 | 23 маусым 2006 |  Беларусь, Минск
|
| 18 | 6 қазан 2007 | Тәжікстан, Душанбе
|
| 19 | 5 қыркүйек 2008 | Ресей, Мәскеу
|
| 20 | 4 ақпан 2009 | Ресей, Мәскеу (Кезектен тыс саммит)
|
| 21 | 15 маусым 2009 | Ресей, Мәскеу
|
| 22 | 10 желтоқсан 2010 | Ресей, Мәскеу
|
| 23 | 12 тамыз 2011 | Қазақстан, Астана
|
| 24 | 15 мамыр 2012 | Ресей, Мәскеу
|
| 25 | 23 қыркүйек 2013 | Ресей, Сочи
|
| 26 | 8 мамыр 2014 | Ресей, Мәскеу
|
| 27 | 23 желтоқсан 2014 | Ресей, Мәскеу
|
| 28 | 15 қыркүйек 2015 | Тәжікстан, Душанбе
|
| 29 | 14 қазан 2016 | Армения, Ереван
|
| 30 | 30 қараша 2017 | Беларусь, Минск
|
| 31 | 23 мамыр 2018 | Қазақстан, Астана
|
| 32 | 28 қараша 2019 |  Қырғызстан, Бішкек
|
| 33 | 2 желтоқсан 2020[2] | Видеоконференция ретінде жүргізілді |
| 34 | 16 қыркүйек 2021 | Видеоконференция ретінде жүргізілді |
| 35 | 10 қаңтар 2022[3] | Видеоконференция ретінде жүргізілді |
| 36 | 16 мамыр 2022 | Ресей, Мәскеу
|
| 37 | 23 қараша 2022 | Армения, Ереван
|
| 38 | 15 желтоқсан 2022 | Ресей, Санкт-Петербург
|
Мүшелері
[өңдеу | қайнарын өңдеу].png?lang=kk)
ҰҚШҰ қазіргі мүше-мемлекеттері:
| Мемлекет | Ену күні |
|---|---|
| Армения |
15 мамыр 1992 |
| Беларусь |
31 желтоқсан 1993 |
| Қазақстан |
15 мамыр 1992 |
| Қырғызстан |
15 мамыр 1992 |
| Ресей |
15 мамыр 1992 |
| Тәжікстан |
15 мамыр 1992 |
Парламенттік Ассамблеясының жанындағы бақылаушы мемлекеттер:
Бұрынғы мүше елдер:
Әзербайжан (1993–1999)
Грузия (1993–1999)- Өзбекстан (1992–1999, 2006–2012)[6]
Бас хатшылар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Николай Николаевич Бордюжа (28 сәуір 2003 — 31 желтоқсан 2016), генерал-полковник;
- Валерий Анатольевич Семериков (м.а. 1 қаңтар 2017 — 13 сәуір 2017), генерал-полковник;
- Юрий Григорьевич Хачатуров (14 сәуір 2017 — 2 қараша 2018), генерал-полковник;
- Валерий Анатольевич Семериков (м.а. 1 қараша 2018 — 31 желтоқсан 2019), генерал-полковник;
- Станислав Васильевич Зась (1 қаңтар 2020 жыл — 23 қараша 2022), генерал-лейтенант.
- Иманғали Нұрғалиұлы Тасмағамбетов (23 қараша 2022 бастап)
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
- ↑ 2 декабря 2020 года впервые в режиме видеоконференции состоялась сессия Совета коллективной безопасности ОДКБ.(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ 10 января в формате видеоконференции состоялось внеочередная сессия Совета коллективной безопасности ОДКБ. Обсуждалась ситуация в Республике Казахстан и меры по нормализации обстановки в стране.(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ a b Афганистан и Сербия стали наблюдателями при ПА ОДКБ — РИА Новости, 11.04.2013
- ↑ a b Нарышкин: Иран мог бы стать наблюдателем в Парламентской ассамблее ОДКБ // ТАСС, 06.11.2014
- ↑ Узбекистан второй раз выходит из ОДКБ // РИА Новости, 28.06.2012
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| ||||||||||||||||||
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |