Naar inhoud springen

AVRO

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Voor de vliegtuigbouwer, zie Avro (vliegtuigbouwer).
AVRO
AVRO
Volledige naam Algemene Vereniging Radio Omroep
Opgericht 28 december 1927
Opgeheven 6 september 2014
Doelgroep Algemeen; (oorspronkelijk) liberaal
Leden 403.552 (1 april 2009)[1]
Land Vlag van Nederland Nederland
Televisiezender(s) NPO 1, 2 en 3
Radiozender(s) NPO Radio 1, NPO Radio 2, NPO 3FM, NPO Radio 4, NPO Radio 5
Status A
Officiële website
Portaal  Portaalicoon   Media
Voorgevel AVRO-studio te Hilversum; ontworpen door Karsten en Merkelbach (1936), voorbeeld van het nieuwe bouwen.
Model van de voormalige AVRO-studio in Madurodam.

De Algemene Vereniging Radio Omroep, afgekort AVRO, was een Nederlandse omroeporganisatie. De AVRO werd officieel opgericht aan het einde van 1927, maar de wortels reikten tot begin jaren twintig. Het was van oudsher een onafhankelijke mediaorganisatie, zonder binding met een religie of politieke groepering. Op 1 januari 2014 fuseerde de AVRO met de TROS tot AVROTROS. Sinds 7 september 2014 worden ook alle bestaande programma's uitgezonden onder de naam AVROTROS.

De omroep gaf drie omroepbladen uit: Televizier, TV Film en de Avrobode. Deze bladen bestaan nog steeds, maar vallen nu onder AVROTROS. Jaarlijks reikte de omroep de Gouden Televizier-Ring en de Gouden RadioRing uit. Deze ringen worden sinds 2014 uitgereikt door AVROTROS.

Historie

[bewerken | brontekst bewerken]

Op 24 februari 1919 vond de eerste radio-uitzending in Nederland plaats, vanuit de Jaarbeurs te Utrecht. Op 21 juli 1923 vond de eerste radio-uitzending plaats vanuit de Nederlandsche Seintoestellen Fabriek te Hilversum.[2] Op 1 maart 1926 zag de Stichting Hilversumsche Draadlooze Omroep het licht, die in maart 1927 werd hernoemd in Stichting Algemeene Nederlandsche Radio Omroep. Deze ANRO fuseerde op 28 december 1927 met de Nederlandsche Omroep Vereeniging uit Den Haag tot de Algemeene Vereeniging 'Radio Omroep', de AVRO. De drijvende kracht en inspirator ervan was directeur Willem Vogt en de eerste algemeen secretaris was oud-kolonel Frans Paul Albert van Gheel Gildemeester.

In de beginjaren werden radio-uitzendingen verzorgd met een cultureel, een ontspannend en een vormend karakter. Populaire programma's waren De Bonte Dinsdagavondtrein, de Hersengymnastiek, de kookrubriek van mevrouw Lotgering-Hillebrand, de rubriek Met Naald en draad voor u paraat door Ida de Leeuw van Rees en de boekbesprekingen door P.H. Ritter jr.

Verzuiling

[bewerken | brontekst bewerken]

De AVRO pretendeerde alle geestelijke en maatschappelijke stromingen te bedienen, en zag zichzelf als de toekomstige nationale omroep. Toen de christelijke regering in 1930 in het zendtijdbesluit de katholieke KRO, de protestants-christelijke NCRV, de socialistische VARA, de vrijzinnig protestantse VPRO en de neutrale AVRO elk 20% van de zendtijd toebedeelde, stonden de "algemenen" op hun achterste benen. De AVRO organiseerde een volkspetitionnement waarbij 400.000 handtekeningen werden opgehaald, en in Den Haag vond een grote demonstratie plaats met ruim 100.000 deelnemers.[3] Het mocht niet baten.

Van 1936 tot 2000 waren de studio's en het kantoor gevestigd in een complex aan 's-Gravelandseweg (50-52) in Hilversum.

Tweede Wereldoorlog

[bewerken | brontekst bewerken]

AVRO-directeur Willem Vogt ontsloeg al op 21 mei 1940 vrijwillig een aantal joodse medewerkers, onder wie Jacob Hamel, Han Hollander, Max Tak, Ida de Leeuw van Rees, Jetty Cantor, Boris Lensky, Albert van Raalte en Antoinette van Dijk.[4] Ook de joodse voorzitter van de AVRO, mr. Visser, moest vertrekken. De NSB'er Max Blokzijl startte 2 februari 1941 voor de AVRO met zijn serie wekelijkse radiopraatjes onder de titel ‘Ik was er zelf bij’, over zijn belevenissen in nazi-Duitsland. Maar alle aanpassingen ten spijt ging de AVRO op 9 maart 1941 op in de Nederlandsche Omroep onder nationaalsocialistische leiding.

Opkomst televisie

[bewerken | brontekst bewerken]
Eerste AVRO televisie-uitzending met omroepster Netty Rosenfeld, A.F.J. Portielje en een reuzenpad

Al voor de officiële introductie van televisie in Nederland was de AVRO bij deze nieuwe ontwikkelingen betrokken. Op 4 oktober 1951, twee dagen na de eerste Nederlandse televisie-uitzending, bracht de AVRO als eerste omroep een individuele uitzending. Vooral de voordracht van dr. A.F.J. Portielje was in deze eerste uitzending een succes, door de reuzenpad die hij uit Artis had meegebracht.

Eind jaren 1980 was AVRO betrokken bij een mislukte eerste poging voor commerciële televisie in samenwerking met twee ander omroepen en vier uitgeversorganisaties onder de naam ATV/EPTV.

Fusie

[bewerken | brontekst bewerken]

In 2000 verhuisde de AVRO, met collega-omroeporganisaties KRO en NCRV naar het nieuwe AKN-gebouw, verderop aan de 's-Gravelandseweg.

Op 6 mei 2011 werd bekend dat AVRO en TROS gingen kijken of ze konden fuseren, naar aanleiding van kabinetsplannen om het aantal publieke omroepen te verminderen. Het doel was om in 2016 een volledig gefuseerde omroep te vormen met de naam AVROTROS.[5] Vanaf 1 januari 2014 werden nieuwe programma's al aangeduid als programma's van de AVROTROS. Sinds 7 september 2014 zijn ook reeds bestaande programma's naar de AVROTROS gegaan, met bijbehorend logo en bijbehorende slogan. De fusie werd gerealiseerd met begeleiding van de laatste directeur van de Avro, Willemijn Maas.[6]

Minjon

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Minjon voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In 1953 werd een jeugdafdeling van de AVRO-radio, Minjon, opgericht, waar jongeren, onder professionele begeleiding, hun eigen radioprogramma konden maken, dat werd uitgezonden onder de titel 'Op De Jonge Golf'. Deze Miniatuur Jeugd Omroep Nederland was een initiatief van Herman Broekhuizen, die zich al met jeugdprogrammering bezighield, en samen met Lily Petersen het programma "Kleutertje Luister" maakte. Wat hij bij de aanvang niet kon bevroeden, was dat het nogal padvinder-achtige initiatief - dat in plaatselijke afdelingen was verdeeld, elk onder leiding van een 'consul' -, waarbij vele honderden jongeren, die gefascineerd waren door het fenomeen 'radio', zich in de loop der jaren zouden aansluiten, aldus een kweekvijver zou worden voor de gehele Nederlandse omroep, en het ongewild later een groot informeel netwerk vormde, dat minstens vijftig jaar functioneerde. Bekende Minjonners zijn: Eugenie Herlaar, Joop van Zijl, Hans van Zijl, Audrey van der Jagt, Klaas Jan Hindriks, Will Simon, Theo Strengers, Joop Stokkermans, Donald de Marcas, Bram van Erkel, Eef Brouwers, Cees van Drongelen, Marga van Arnhem, Mireille Bekooij, Catherine Keyl, Koos Postema, Henk van Hoorn, Wouter Klootwijk, Theo Stokkink, Paul Haenen, Theo Uittenbogaard, Rob Klaasman, Ad 's-Gravesande, Felix Meurders, Edvard Niessing, Michael Bakker, Ruud Bos.

Thema's

[bewerken | brontekst bewerken]

Begin deze eeuw werkte de AVRO met thematische ‘tribunes’. Deze inhoudelijke indeling liep zijn tijd bijna te ver vooruit, omdat de NPO zelf indelingen maakte op mediatype (radio, tv, internet). De AVRO heeft de tribunes midden jaren nul weer laten vallen. De AVRO hanteerde de volgende thema's:

  • Dier en Natuur, verschillende milieuprogramma's
  • AVRO Klassiek, klassieke muziek en concerten
  • AVRO Kunst, verschillende programma's over kunst en cultuur, zoals Tussen kunst en kitsch
  • AVRO Gezondheid, medische programma's en programma's gericht op bewegen, zoals Vinger aan de pols
  • AVRO Musical, alles wat te maken heeft met theater en musical, zoals Op zoek naar Mary Poppins
  • AVRO Kids, Hier worden alle kinderprogramma's onder gebracht

De focus ligt in de jaren tien op Kunst & Cultuur en Opinie & Debat.

Televisie

[bewerken | brontekst bewerken]

Binnenland

[bewerken | brontekst bewerken]

De programma's van de AVRO waren verdeeld over de drie publieke netten.

op alfabetische volgorde (de programma's beginnend met ‘AVRO's’ staan gerangschikt op hun eigen naam)

Buitenland

[bewerken | brontekst bewerken]

op alfabetische volgorde

Omroepers/omroepsters

[bewerken | brontekst bewerken]

op chronologische volgorde

Televisiepresentatoren en -presentatrices

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Lijst van presentatoren van de AVRO voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Radio

[bewerken | brontekst bewerken]

Programma's

[bewerken | brontekst bewerken]

op alfabetische volgorde (de programma's beginnend met ‘AVRO’ staan gerangschikt op hun eigen naam)

Internet

[bewerken | brontekst bewerken]

Sommige voormalige radioprogramma's gingen door met internetuitzendingen (zie externe links):

De omroep had ook tien webkanalen en bood wekelijks ruim tien nieuwe muziekshows en interviews aan als podcasts. In 2012 nam de AVRO het station KX Radio over.

Radiopresentatoren en -presentatrices en radio-omroepers

[bewerken | brontekst bewerken]

(Deze lijst bevat ook de Minjon-medewerkers)

Vereniging

[bewerken | brontekst bewerken]

De vereniging AVRO kende de Verenigingsraad als toezichthoudend orgaan. Per 1 januari 2008 bestond het AVRO-bestuur uit:

  • Paul Smits, voorzitter
  • Rob Neutelings, vicevoorzitter
  • Robert Croll, secretaris
  • Kier Brul, penningmeester
  • Peter van Gorsel, lid

Slogans van de AVRO

[bewerken | brontekst bewerken]
  • AVRO, 60 jaar in beweging
  • Volop in beweging
  • Dit wordt weer je avondje AVRO
  • De eigenzinnige AVRO
  • Een avondje AVRO daar blijf je voor thuis
  • Een beetje klasse kan geen kwaad
  • Je komt elkaar tegen bij de AVRO
  • Voor een breder beeld
  • Verrijk je wereld

Trivia

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Het verhaal gaat, dat wij het aan Willem Vogt, of eigenlijk aan zijn vrouw, of liever door haar dienstbode, te danken hebben dat de Nederlandse omroep zich in Hilversum concentreerde, en niet bijvoorbeeld in Den Haag of Amsterdam, wat meer in de rede gelegen zou hebben, omdat mevrouw Vogt destijds weigerde van Hilversum naar Amsterdam te verhuizen, waar de AVRO nog decennialang zijn hoofdzetel zou houden, omdat mevrouw Vogt zo verknocht was aan haar Gooise dienstbode.
  • De AVRO moet niet worden verward met de fictieve Nieuwe AVRO, de in 1981 door Cor van der Laak opgerichte piratenomroep (Algemene van der Laak radio omroep) uit onvrede met het beleid van de oude AVRO. In het satirische programma Koot en Bie kwamen uitzendingen van de Nieuwe AVRO rond 1981 regelmatig voor.
Zie de categorie AVRO van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=AVRO&oldid=68104443"