Adam Walaciński

Adam Walaciński

Data i miejsce urodzenia	18 września 1928 Kraków
Pochodzenie	polskie
Data i miejsce śmierci	3 sierpnia 2015 Kraków
Gatunki	muzyka poważna, muzyka filmowa, muzyka teatralna
Zawód	kompozytor, publicysta muzyczny, pedagog
Odznaczenia

Adam Walaciński (ur. 18 września 1928 w Krakowie, zm. 3 sierpnia 2015 tamże) – polski kompozytor muzyki poważnej, filmowej i teatralnej, publicysta muzyczny i pedagog.

Życiorys

Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie w klasie skrzypiec prof. Eugenii Umińskiej, a potem w klasie kompozycji prof. Artura Malawskiego. Studia te jednak porzucił i rozpoczął prywatną naukę u Stefana Kisielewskiego. Dyplom z kompozycji otrzymał dopiero w roku 1974 (w klasie Bogusława Schaeffera). W latach 1948–1956 był skrzypkiem w Krakowskiej Orkiestrze Polskiego Radia. Był członkiem Związku Kompozytorów Polskich. Przez wiele lat współpracował z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.

Wykładał na Akademii Muzycznej w Krakowie, z którą jako pedagog związany był od 1972 roku. W roku 1992 otrzymał tytuł profesora. W latach 1973–1981 prowadził seminarium „Muzyka w teatrze” na Wydziale Reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie.

W latach sześćdziesiątych rozpoczął współpracę z krakowskim „Dziennikiem Polskim”, w którym do śmierci recenzował koncerty odbywające się w Krakowie, w stałej rubryce zatytułowanej Smyczkiem i pałką. Był redaktorem naukowym działu „Kompozytorzy XX wieku” Encyklopedii Muzycznej PWM. Przez wiele lat współpracował przy edycji Dzieł Wszystkich Karola Szymanowskiego. Swoje teksty o tematyce muzycznej, publikowane na przestrzeni prawie czterdziestu lat w czasopismach, materiałach konferencyjnych i programach koncertowych, wydał w 2002 pod wspólnym tytułem Retrospekcje. Teksty o muzyce XX wieku.

Na początku swojej drogi twórczej związał się jako kompozytor muzyki, z filmem oraz teatrem. Zilustrował muzycznie m.in. słynny serial telewizyjny Czterej pancerni i pies, film Jerzego Kawalerowicza Faraon, a także film Jana Batorego O dwóch takich, co ukradli księżyc. Na początku lat osiemdziesiątych zaprzestał pisania muzyki filmowej, ograniczając swoją twórczość do muzyki poważnej.

Życie prywatne

Był synem Kazimierza i Katarzyny z d. Bogdanowicz. Miał rodzeństwo. Dnia 16 lipca 1971 zawarł związek małżeński z Anną z d. Jezienicką. Ich potomkiem jest syn, Marek.

Spoczywa na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (Kwatera: XVI, Rząd: 10, Miejsce: 24).

Nagrody i odznaczenia

(na podstawie materiałów źródłowych)

• Nagroda Państwowa I stopnia, za muzykę do filmu Faraon (1966)
• Nagroda Miasta Krakowa (1976)
• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki III stopnia za działalność pedagogiczną (1981)
• Nagroda Związku Kompozytorów Polskich (2003)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2010)
• Odznaka Zasłużony Działacz Kultury
• Wpis do Księgi honorowej zasłużonych ludzi Ziemi Krakowskiej (1985)

Twórczość

Muzyka poważna

• „Dwa mazurki à la maniére de Szymanowski na fortepian” (1953)
• „Etiuda fortepianowa” (1953)
• „Composizione „Alfa” na orkiestrę symfoniczną” (1958)
• „Kwartet smyczkowy” (1959)
• „Inversioni na fortepian” (1961)
• „Intrada dla 7 wykonawców” (1962)
• „Canto tricolore [wersja I] na flet, skrzypce i wibrafon” (1962)
• „Horyzonty na orkiestrę kameralną” (1962)
• „Liryka sprzed zaśnięcia” (1963)
• „Sequenze per orchestra con flauto concertante” (1963)
• „Concerto da camera na skrzypce i orkiestrę smyczkową” (1964)
• „Fogli Volanti kompozycja graficzna na trio smyczkowe” (1965)
• „Canzona na wiolonczelę solo, fortepian preparowany i taśmę” (1966)
• „Refrains et réflexions na orkiestrę” (1969)
• „Allaloa kompozycja graficzna na fortepian z elektroakustyczną transformacją” (1970)
• „Notturno 70 na 24 instrumenty smyczkowe, 3 flety i perkusję” (1970)
• „Torso na orkiestrę” (1971)
• „On peut écouter... na obój, klarnet i fagot” (1971)

• „Efemerydy na skrzypce i orkiestrę” (1978)
• „Jeu libre dla 5 wykonawców” (1983)
• „Ballada na flet i fortepian (1986)
• „Moments musicaux avec Postlude en hommage à I. S. na 2 fortepiany” (1987)
• „Drama e burla na orkiestrę symfoniczną” (1988)
• „Valsette à la carte na wiolonczelę i kontrabas” (1990)
• „Pastorale na skrzypce, flet i obój” (1992)
• „Fantasia sopra „Ave Maris Stella” na wiolonczelę” (1997)
• „Aria per orchestra” (1998)
• „Serenata na obój i trio smyczkowe” (1999)
• „Duo per viola e violoncello” (1999)
• „Un poco di Schubert na orkiestrę smyczkową” (2001)
• „Cinque episodi na trio fortepianowe” (2001)
• „Trzy pieśni na sopran, wiolonczelę i fortepian” (2001)
• „Symfonie ogrodów na orkiestrę” (2003)
• „Intermezzo na wiolonczelę solo” (2003)

Muzyka filmowa i teatralna

• Zimowy zmierzch (1956)
• Prawdziwy koniec wielkiej wojny (1957)
• Spotkania (1957)
• Baza ludzi umarłych (1958)
• Dezerter (1958)
• Małe dramaty (1958)
• Pigułki dla Aurelii (1958)
• Zamach (1958)
• Sygnały (1959)
• Zobaczymy się w niedzielę (1959)
• Decyzja (1960)
• Historia współczesna (1960)
• Matka Joanna od Aniołów (1961)

• Dotknięcie nocy (1961)
• Czas przeszły (1961)
• Odwiedziny prezydenta (1961)
• Nad rzeką (1962)
• O dwóch takich, co ukradli księżyc (1962)
• Pamiętnik pani Hanki (1963)
• Ostatni kurs (1963)
• Banda (1964)
• Barwy walki (1964)
• Faraon (1965)
• Lenin w Polsce (1965)
• Czterej pancerni i pies (1966)
• Gdzie jest trzeci król (1966)

• Niewiarygodne przygody Marka Piegusa (1966)
• Fatalista (1967)
• Twarzą w twarz (1967)
• Zwariowana noc (1967)
• Ostatnie dni (1969)
• Koniec babiego lata (1974)
• Dom moich synów (1975)
• Zielone, minione... (1976)
• Śmierć prezydenta (1977)
• Wszyscy i nikt (1977)
• Gra o wszystko (1978)
• Placówka (1979)

Publikacje

• Retrospekcje. Teksty o muzyce XX wieku, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2002

Bibliografia

• Adam Walaciński, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21] .
• Anna Woźniakowska: Rzeki płyną różnymi korytami – rozmowy z Adamem Walacińskim. Kraków: PWM, 2008.

Linki zewnętrzne

• Adam Walaciński, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21] .
• Adam Walaciński w bazie filmpolski.pl
• Adam Walaciński. polmic.pl
• Prof. Adam Walaciński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-08-07] .