Alan Stivell
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Alan Stivell, gebaore Alan Cochevelou op 6 januari, 1944, is 'ne Bretoense muzikaant en dichter. Z'ne keendertied brach e dör in Paries, oeë e kènnis makde mèt de muziek van de väöle bevolkingsgroepe va Fraankriek, mae ooch va Algerije en Marokko, die dao wónne. E begoes zich evvel ooch te interessere vör de muziek van z'n familie, die oet d'r Bretonse, de Morbihan, aafkomstig waor. Es tiener góng-e dèk daoheen truuk. D'r artiestenaam Stivell betekent brón in 't Bretoens. Dizze naam refereert zoewaal nao d'r Bretoense revival es nao ziene echte naam Cochevelou, dae zich óntwikkelde oet kozh stivelloù, ofwaal de aow brónne.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]In 1953 makde Alan Stivell's vader, Georges Cochevelou, 'n keltische harp in d'r traditionele Bretoense sjtiel, en Alan begoes direc 't instrumaent te besjpäöle. E lieërde zich 't Bretoens en de traditioneel daanse. Ooch begoes e mèt 't besjpäöle van d'r doedelzak en d'r bómbardón. E wón versjèjje Bretonse folkfestivals. Alan's örsjte plaat kieëm oet in 1959, 'ne single dae gevolgd waoërt dör de LP Telenn Geltiek in 1960. Mèt 'n nuuj harp mèt broonze sjnaore begoes Stivell te experimentere mèt modern muzieksjtijle en trooj in Londe óp mèt de Moody Blues. In 1970 waoërte zien örsjte hits oetbrach, de singles "Broceliande" and Reflets, allebèj op Philips record label.
E waoërt al flót in verbaand brach mèt en bezieë es d'r initiator van d'r Bretonse revival, zieëker nao 't oetbrènge van 't instrumentaal album in 1971 Renaissance de la Harpe Celtique.
Alan Stivell's roem goof 'm de kaans öm roond te toere dör Fraankriek, Canada, Engelaand en de Amerika. E bleef plate oetbrènge, en publiceerde 'ne dichbundel mèt Bretoense gedichte in 1976. Mèt z'n Symphonie Celtique 1980, vermengde-e vör de örsjte kieër rock-elemaente, 'n symphonie orkest, keltische instrumaente en neet-Europese ethnische elemaente wie d'r Berber vocalist Djourha en sitarist Narendra Bataju.
D'r folkrevival begoes in de jaore 80 nao te laote, mae toch bleef Stivell populair. E bleef toere roond de waelt en wèrkde same mèt Kate Bush. In de 90er jaore makde e plate mèt Bush mae ooch mèt d'r Fraanse zenger Laurent Voulzy, d'r Ierse traditionele performer Shane MacGowan en d'r Senegalese zenger Doudou N'Diaye Rose. Dit resulteerde in 't album Again dat väöral in Fraankriek erg populair waoërt en 'n begin makde mèt 'n nuuj keltische golf. Z'n plate in de late 90er jaore bevatte mieë oetgesjpraoke rockelemaente. E bleef samewèrke mèt versjèjje muzikaante zoewie Paddy Moloney (van The Chieftains), Jim Kerr (van de Simple Minds), Khaled en Youssou N'Dour in z'n internationaal album 1 Douar / 1 Earth.
Alan Stivell's brach z'n 21ste LP Au-delà des mots-Beyond Words oet in 2002, oeë-in Stivell zès versjèllende harpe besjpeuld.
In 2004, 'n DVD, Parcours is oetbrach dör Fox-Pathé. In dat jaor sjreef-e e book mèt Jean-Noël Verdier, Telenn, la harpe bretonne , oetbrach dör Le Télégramme.
In 2006, kieëm 'ne nuuje CD Explore oet in Fraankriek en aander leng, gedistribueerd dör Harmonia Mundi.
Manau
[bewirk | brón bewèrke]De Fraanse Hip-Hop-Formatie Manau adapteerde 't refrein oet 't dör Stivell gepopulariseerd Leed " Tri Martolod" vör hunne hit "La tribu de Dana", oeëdör 't töt rechzake kieëm tösje de twieë partieje.
Discografie
[bewirk | brón bewèrke]- Telenn Geltiek / Harpe celtique (1964)
- Reflets / Reflections (1970)
- Renaissance de la Harpe Celtique (1971)
- A l'Olympia - Live (1972)
- Chemins de terre / From Celtic Roots (1973)
- E Langonned / A Langonnet (1974)
- Grand Succès d'Alan Stivell (c 1975)
- E Dulenn / Live In Dublin (1975)
- Trema'n inis / Vers l’Île (1976)
- Roak Dilestra - Avant d'accoster / Before Landing (1977)
- Un Dewezh barzh gêr _ Journée a la maison / A Homecoming (1978)
- International Tour - Tro ar Bed (1979)
- Symphonie Celtique - Tir na-nOg / Celtic Symphony (1979)
- Terre des vivants / Bed an dud vew (1981)
- Alan Stivell (c 1982)
- Légende / Legend / Mojenn (1983)
- Harpes du Nouvel Âge / Telenn a' Skuih-dour (1985)
- The Mist Of Avalon (1991)
- Again (1993)
- Brian Boru (1995)
- 70/95 Zoom (c 1997)
- 1 Douar / 1 Earth (1998)
- Back To Breizh (1999)
- Au-delà des mots / Beyond Words (2002)
- Explore (2006)
- Emerald (2009)
- Ar Pep Gwellañ (c 2012)
- AMzer (2015)
- Human~Kelt (2018)
Extern leenke
[bewirk | brón bewèrke]- Alan Stivell (Inglish, Bretoen en Fraans)
- Alan Stivell's blog
- Album track listings