Ali Sovet
Ali Sovet (rus. Верховный Совет) — Sovet İttifaqında respublikaların qanunvericilik orqanlarının (parlamentinin) ümumi adıdır. Bu təşkilatlar 1938-ci ildə yaradılmış SSRİ Ali Sovetindən nümunə götürülmüşdü və geniş şəkildə oxşar idi. Bu qanunverici orqanlardakı nümayəndələr Sovet tərəfindən dəstəklənir və rəqibsiz seçkilərdə seçilirdilər. İlk müstəqil və ya yarı müstəqil seçkilər 1980-ci illərin sonunda yenidənqurma dövründə keçirilmişdir. Bu qanunverici orqanlar Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının və ya ittifaqdakı hər bir respublikanın kommunist partiyasının qərarlarını ratifikasiya edən super notarial orqanlar idi. Nadir iclaslarda (ildə iki dəfə bir neçə gün ərzində) nümayəndələr iclasda olmayanda Ali Sovetin adından fəaliyyət göstərən daimi orqan kimi Ali Sovetin Rəyasət Heyəti seçilirdi. Rəyasət Heyətinin sədri həm də qanuni (de-yure) dövlət başçısıdır. Bundan əlavə, bu təşkilatlarda icra orqanı olan Nazirlər Şurası da seçilib. 1991-ci il dekabrın sonunda Sovet İttifaqının dağılması ilə bu təşkilatların hər biri yeni yaradılmış müstəqil dövlətlərin qanunverici orqanına çevrildi.
Sovet respublikalarının Ali Sovetləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı: Верховный Совет СССР
- Azərbaycan SSR: Азәрбajҹан ССР Али Совети
- Belorusiya SSR: Вярхоўны Савет Беларускай ССР
- Ermənistan SSR: Հայկական ՍՍՀ Գերագույն Խորհուրդ
- Estoniya SSR: Eesti NSV Ülemnõukogu
- Gürcüstan SSR: უზენაესი საბჭო
- Qazaxıstan SSR: Қазақ КСР-нiң Жоғарғы Кеңесi
- Qırğızıstan SSR: Кыргыз ССР Жогорку Совети
- Latviya SSC: Latvijas PSR Augstākā Padome
- Litva SSR: Lietuvos TSR Aukščiausioji Taryba
- Moldova SSR: Совиетул Супрем ал РСС Молдовеняскэ
- Özbəkistan SSR: Ўзбекистон ССР Олий Совети
- Rusiya SFSR: Верховный Совет РСФСР
- Tacikistan SSR: Совети Олӣ РСС Тоҷикистон
- Türkmənistan SSR: Верховный Совет Туркменской ССР
- Ukrayna SSR: Верховна Рада Української РСР