Alphabet grec albanais
Apparence
L’alphabet grec albanais a été utilisé par les Albanais chrétiens orthodoxes au XIXe siècle avant l’adoption de l’alphabet albanais moderne utilisant l’alphabet latin. Il était principalement utilisé par les Arvanites pour transcrire l’albanais tosque.
Lettres
[modifier | modifier le code]Le répertoire des lettres a été modifié, il utilise les lettres de l’alphabet grec avec des lettres additionnelles diacritées :
- gamma point suscrit ‹ Γ̇ γ̇ ›
- delta point suscrit ‹ Δ̇ δ̇ ›
- epsilon macron souscrit ‹ Ε̱ ε̱ ›
- zeta point suscrit ‹ Ζ̇ ζ̇ ›
- kappa point suscrit ‹ Κ̇ κ̇ ›
- lambda point suscrit ‹ Λ̇ λ̇ ›
- nu point suscrit ‹ Ν̇ ν̇ ›
- pi point suscrit ‹ Π̇ π̇ ›
- rho point suscrit ‹ Ρ̇ ρ̇ ›
- sigma point suscrit ‹ Σ̇ σ̇ ›
- sigma tréma ‹ Σ̈ σ̈ ›
- chi point suscrit ‹ Χ̇ χ̇ ›
ainsi que :
et une ligature omicron upsilon[1] :
- ‹ Ȣ ȣ ›
Les lettres :
- ‹ B b › ou ‹ Ƃ b ›
- ‹ D d ›
sont empruntées à l'écriture latine.
Alphabet grec albanais - 1827[2], 1858[3] | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Α | Β | Π̇ | Γ | Ϝ | Δ | Δ̇ | Ε | Ε̱ | Ζ | Η | Θ | Ι | Κ | Κ̇ | Λ | Λ̇ | Μ | Ν | Ν̇ | Ξ | Ο | Π | Ρ | Σ | Σ̈ | Τ | Υ | Φ | Χ | Χ̇ | Ψ | Ω |
α | β | π̇ | γ | ϝ | δ | δ̇ | ε | ε̱ | ζ | η | θ | ι | κ | κ̇ | λ | λ̇ | μ | ν | ν̇ | ξ | ο | π | ρ | σ | σ̈ | τ | υ | φ | χ | χ̇ | ψ | ω |
Équivalents de l’alphabet albanais moderne | ||||||||||||||||||||||||||||||||
a | v | b | g | g | dh | d | e | ë | z | i | th | i | k | q | l | lj | m | n | nj | ks | o | p | r | s | sh | t | y | f | h | hj | ps | o |
Alphabet grec albanais - 1879[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Α | Β | Ƃ | Γ | Γ̇ | Δ | D | Ε | Ε̱ | Ζ | Ζ̇ | Θ | Ι | Ϳ | Κ | Κ̇ | Λ | Λ̇ | Μ | Ν | Ν̇ | Ο | Π | Ρ | Ρ̇ | Σ | Σ̈ | Τ | Ȣ | Υ | Φ | Χ | ΤΣ | ΤΣ̈ | DΣ | DΣ̈ |
α | β | b | γ | γ̇ | δ | d | ε | ε̱ | ζ | ζ̇ | θ | ι | ϳ | κ | κ̇ | λ | λ̇ | μ | ν | ν̇ | ο | π | ρ | ρ̇ | σ | σ̈ | τ | ȣ | υ | φ | χ | τσ | τσ̈ | dσ | dσ̈ |
Équivalents de l’alphabet albanais moderne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
a | v | b | g | g | dh | d | e | ë | z | z | th | i | j | k | q | l | lj | m | n | nj | o | p | r | r | s | sh | t | u | y | f | h | ts | tsh | ds | dsh |
Alphabet grec albanais - 1880[4],[5] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Α | Β | B | Ϳ | Γ | Γ̇ | Γ̇ϳ | Δ | D | Ε | Ε̱ | Ζ | Θ | Ι | Κ | Κϳ | Λ | Λϳ | Μ | Ν | Ν̇ | Νϳ | Ξ | Ο | Π | Ρ | Σ | Σ̇ | Σ̈ | Τ | Υ | Φ | Χ̇ | Χ |
α | β | b | ϳ | γ | γ̇ | γ̇ϳ | δ | d | ε | ε̱ | ζ | θ | ι | κ | κϳ | λ | λϳ | μ | ν | ν̇ | νϳ | ξ | ο | π | ρ | σ | σ̇ | σ̈ | τ | υ | φ | χ̇ | χ |
Équivalents de l’alphabet albanais moderne | |||||||||||||||||||||||||||||||||
a | v | b | j | g | g | gj | dh | d | e | ë | z | th | i | k | q | l | lj | m | n | nj | nj | ks | o | p | r | s | s | sh | t | y | f | hj | h |
Notes et références
[modifier | modifier le code]- « Η Αρβανίτικη γλώσσα I Γραμματική της Αρβανίτικης γλώσσας »(Archive.org • Wikiwix • Archive.is • Google • Que faire ?), sur Αρβανιτικος Συνδεσμος Ελλαδος [Arbanitikos Sundesmos Ellados],
- Meksi 1827.
- Meksi 1858.
- Faulmann 1880.
- Albanesisch - Griechisch
Bibliographie
[modifier | modifier le code]- [Faulmann 1880] (de) Carl Faulmann, Das Buch der Schrift, Enthaltend die Schriftzeichen und Alphabete aller Zeiten und aller Völker des Erdkreises, Vienne, Verlag der kaiserlich königlichen Staatsdruckerei, (lire en ligne), p. 181-182
- (sq) Kostandin Kristoforidh, Δiata e rē, Constantinople, (lire en ligne) Traduction du Nouveau Testament en guègue.
- (el + sq) Kostandin Kristoforidh, Η Καινη Διαθηκη του Κυριου και Σωτηρος ημων Ιησου Χριστου - Διατα ε ρε̄ ε Ζοτιτ εδε Σ̈πε̱τιμταριτ τε̱νε̱ Ϳισου-Κρισ̈τιτ, Constantinople, (lire en ligne) Traduction du Nouveau Testament en tosque.
- (el + sq) Vangjel Meksi, Ἡ Καινη Διαθηκη / Δγιατα Ε Ρε, (lire en ligne)
- (el + sq) Vangjel Meksi, Ἡ Καινη Διαθηκη / Δγιατα Ε Ρε, (lire en ligne)
- (de) Johann Georg von Hahn, Albanesischen Studien, Iéna, Friedrich Mauke, (lire en ligne)
- (de) Josef Ritter von Xylander, Die Sprache der Albanesen oder Schkipetaren, Francfort-sur-le-Main, Andreäischen Buchhandlung, (lire en ligne)
- (el) Ευλογίου Κουρίλα Λαυριώτου, Αλβανικαί μελέται : Η μετάφρασις της Κ. Διαθήκης εις το Αλβανικόν η τε του Γρηγ. Αργυροκαστρίτου και η του Κων. Χριστοφορίδου εξεταζομένη από γλωσσικής, ερμηνευτικής και δογματικής απόψεως, και περί της ελληνοαλβανικής διαλέκτου, Θεσσαλινίκη, Μ. Τριανταφύλλου και Σιας,, (lire en ligne)