Alta Velocidad Española

AVE, Alta Velocidad Española (z hiszp. „Hiszpańska wysoka prędkość”) – hiszpańska kolej dużych prędkości osiągająca prędkość do 320 km/h (na trasie z Madrytu do Barcelony). Nieprzypadkowo ave to po hiszpańsku ptak. Profil ptaka na tle AVE jest logo przedsięwzięcia.

W odróżnieniu od pozostałych szerokotorowych pociągów hiszpańskich, pociągi AVE są normalnotorowe i zasilane są napięciem 25 kV. W przyszłości ma to umożliwić połączenie sieci AVE z TGV. Pociągi są obecnie obsługiwane przez RENFE, hiszpańskie państwowe przedsiębiorstwo kolejowe.

Pociągi AVE rozpoczęły kursowanie pomiędzy Madrytem a Sewillą 21 kwietnia 1992. Trasę o długości 471 km, krótszą o 103 km od starego połączenia, pokonują z prędkością dochodzącą do 300 km/h w 2,5 godziny.

Linie AVE (stan z listopada 2018)

AVE z serii 103 podczas postoju w Saragossie

System AVE tworzą linie^[1]:

od kwietnia 1992: Madryt ←→ Ciudad Real ←→ Puertollano ←→ Kordowa ←→ Sewilla
od 2003: Madryt ←→ Guadalajara ←→ Calatayud ←→ Saragossa ←→ Lleida (pierwszy odcinek linii Madryt – Barcelona)
od 2005: Saragossa ←→ Tardienta ←→ Huesca (odgałęzienie linii Madryt – Barcelona)
od listopada 2005: Madryt ←→ Toledo (liczące 21 km odgałęzienie linii Madryt – Kordowa – Sewilla)
od 22 czerwca 2006: Lleida ←→ Tarragona (kolejny odcinek linii Madryt – Barcelona)
od 2006: Kordowa ←→ Antequera (99 km, pierwszy odcinek linii Kordowa – Malaga)
od 22 grudnia 2007: Madryt Chamartín ←→ Segovia ←→ Valladolid (długość 180 km)
od 23 grudnia 2007: Antequera ←→ dworzec Málaga – María Zambrano (55 km, drugi odcinek liczącego 154 km odgałęzienia linii Kordowa – Sewilla do Malagi, łącznie trasa Madryt – Malaga to 532 km)^[2]
od 20 lutego 2008: Tarragona ←→ dworzec Barcelona-Sants (ostatni odcinek liczącej 621 km linii Madryt – Barcelona).
od marca 2009: Figueras ←→ Perpignan we Francji – długość 44,5 km; połączenie to nie jest używane do czasu ukończenia linii Figueras – Girona, co planowane jest w 2012 roku.
od 18 grudnia 2010: Madryt – Walencja (391 km, czas przejazdu 1h 35 minut), z odgałęzieniem linii do Albacete (47 km)
od listopada 2011 pociągi na linii Madryt ←→ Barcelona zaczynają kursować z prędkością do 310 km/h.
10 grudnia 2011 zainaugurowano połączenie wysokiej prędkości Madryt ←→ Galicja między Ourense i A Coruña.
8 stycznia 2013 rozpoczęto kursowanie pomiędzy Barceloną, Geroną i Figueras, gdzie trzeba się przesiąść na pociąg TGV do Francji.
17 czerwca 2013 zainaugurowano połączenie Albacete ←→ Alicante.
Od 16 grudnia 2013 możliwa jest podróż z Hiszpanii do Francji bez przesiadki. Podróż z Barcelony do Paryża trwa ok. 6h 40m.
od 30 września 2015: Valladolid ←→ Palencia ←→ León (166 km)^[3]
od grudnia 2015: Olmedo ←→ Zamora (99 km)^[4]
od stycznia 2018: Walencja ←→ Castellón

Dla linii Madryt ←→ Barcelona oraz Madryt ←→ Sewilla/Malaga głównym dworcem jest madrycka stacja Puerta de Atocha, a dla linii Madryt ←→ Valladolid stacja Madryt Chamartín.

Pomiędzy czerwcem a wrześniem 2009 na trasie Madryt – Barcelona pociągi przewiozły 651 tysięcy pasażerów, podczas gdy samoloty 643 tysiące osób (7,5% mniej niż przed rokiem)^[5].

Oferta sieci AVE

Ta sekcja wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji.

Uwagi: wymaga aktualizacji od listopada 2009.
Niektóre treści są na pewno lub najprawdopodobniej nieaktualne. Artykuł należy zweryfikować, wskazując w przypisach źródła informacji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Po sieci AVE kursują trzy rodzaje pociągów:

AVE Alta Velocidad Española (dalekobieżne) obsługiwane przez zespolone składy generacji TGV kursują na trasach:
- Madryt ←→ Sewilla,
- Madryt ←→ Malaga oraz
- Madryt ←→ Saragossa ←→ Barcelona.
AVANT (średniodystansowe) obsługiwane przez składy zespolone generacji Pendolino są tańsze od AVE i kursują na krótszych odcinkach linii wysokiej prędkości:
- od grudnia 2004 na trasie Sewilla ←→ Kordowa,
- od lata 2005 na trasie Madryt ←→ Ciudad Real ←→ Puertollano,
- od listopada 2005 na trasie Madryt ←→ Toledo,
- od grudnia 2007 na trasie Madryt ←→ Segovia,
- od grudnia 2007 na trasie Malaga ←→ Antequera ←→ Kordowa ←→ Sewilla,
- od lutego 2008 na trasie Calatayud ←→ Saragossa,
- od lutego 2008 na trasie Saragossa ←→ Huesca
- od lutego 2008 na trasie Barcelona ←→ Lleida
ALVIA obsługiwane przez składy o zmiennym rozstawie kół kursują o trasach, których część przebiega po linii wysokiej prędkości, a reszta po tradycyjnej sieci kolei hiszpańskich:
- Madryt ←→ Valladolid ←→ Burgos ←→ Bilbao,
- Madryt ←→ Valladolid ←→ Burgos ←→ Hendaya,
- Madryt ←→ Valladolid ←→ Burgos ←→ San Sebastián ←→ Irun,
- Santander ←→ Valladolid ←→ Madryt ←→ Alicante,
- Gijón ←→ Oviedo ←→ León ←→ Valladolid ←→ Madryt ←→ Alicante,
- Madryt ←→ Logroño,
- Barcelona ←→ Saragossa ←→ Pamplona ←→ San Sebastián ←→ Irun,
- Barcelona ←→ Saragossa ←→ Longrono ←→ Bilbao,
- Barcelona ←→ Saragossa ←→ Pamplona ←→ Vitoria ←→ Burgos ←→ Palencia ←→ León

Tabor kursujący na sieci AVE

seria RENFE	producent/rodzina	lata produkcji	liczba jednostek	prędkość maksymalna	szerokość toru	zasilanie	liczba wagonów	obsługiwana klasa połączeń	uwagi
S100	Alstom TGV Atlantique	1991-1995 S100 i 1996-1997 S101	24	300 km/h	1435 mm	25kV AC 50 Hz	2+8	AVE	początkowo 18 jednostek S100 i 6 jednostek S101 na rozstaw 1668 mm, przebudowane na S100 w latach 2009–2011
S102	Talgo 350	2003-2006	16	330 km/h	1435 mm	25kV AC 50 Hz	2+12	AVE
S103	Siemens Velaro	2006	26	350 km/h	1435 mm	25kV AC 50 Hz	8	AVE
S104	Alstom Pendolino III generacji	2003	20	250 km/h	1435 mm	25kV AC 50 Hz	4	AVANT
S105	CAF	2011	1	350 km/h	1435 mm/1668 mm	25kV AC 50 Hz i 3kV DC	4		prototyp
S112	Talgo 350	2008-2010	30	330 km/h	1435 mm	25kV AC 50 Hz	2+12	AVE	bliźniacza seria z S102
S114	Alstom Pendolino IV generacji	2009	13	250 km/h	1435 mm	25kV AC 50 Hz	4	AVANT	początkowe zamówienie 30 jednostek zredukowano do 13
S120	CAF	2004	27	250 km/h	1435 mm/1668 mm	25kV AC 50 Hz i 3kV DC	4	AVANT
S121	CAF	2009	29	250 km/h	1435 mm/1668 mm	25kV AC 50 Hz i 3kV DC	4	ALVIA
S130	Talgo 250	2006	30 z 45	250 km/h	1435 mm/1668 mm	25kV AC 50 Hz i 3kV DC	2+11	ALVIA	15 jednostek przebudowano na serię S730
S730	Talgo 250	20012	14 z 15	250 km/h i 180 km/h przy silniku spalinowym	1435 mm/1668 mm	25kV AC 50 Hz i 3kV DC i spalinowe	2+2+9	ALVIA	przebudowane jednostki serii S130, pierwszy i ostatni wagon zamieniono na człony z silnikiem spalinowym

Plany i rozbudowa

Ta sekcja wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji.

Uwagi: wymaga aktualizacji od listopada 2009.
Niektóre treści są na pewno lub najprawdopodobniej nieaktualne. Artykuł należy zweryfikować, wskazując w przypisach źródła informacji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Według zapowiedzi hiszpańskiego premiera Jose Luisa Zapatero, Hiszpania do 2010 roku będzie posiadała najdłuższą sieć torów wysokiej prędkości w Europie. W 2010 r. hiszpańskie ministerstwo rozwoju planowało wydać 10,2 miliarda € na rozwój kolei i rozbudowę kolei dużych prędkości. KDP w 2010 roku ma się zwiększyć o 513 km tras^[6].

Linie w budowie (stan z listopada 2018)

Adif prowadzi prace na następujących odcinkach^[1]:

Tarragona ←→ Valdellós
Monforte del Cid ←→ Murcia
Antequera ←→ Granada
Chamartín ←→ Torrejón de Velasco (tunel UIC Chamartín-Atocha i dwa nowe wyjazdy z Madrytu)
Zamora ←→ Pedralba ←→ Ourense
Venta de Baños ←→ Burgos
Leon ←→ tunel Pajares ←→ Pola de Lena (obejmuje prace na stacji León)
Plasencia ←→ Badajoz
Vitoria ←→ Bilbao ←→ Irín
Castellón ←→ Valdellós
Murcja ←→ Almería
Palencia ←→ Reinosa ←→ Santander

Linie projektowane i proponowane (stan z listopada 2018)

Adif prowadzi projektowanie lub studium wykonalności na następujących liniach^[1]:

Plasencia ←→ Toledo ←→ Madryt
Burgos-Vitoria
Saragossa ←→ Castejón ←→ Pampeluna
Almería ←→ Granada
Orense ←→ Vigo przez Cerdedo
Orense ←→ Lugo
Pampeluna ←→ Logroño

Zobacz też

katastrofa kolejowa w Santiago de Compostela

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Líneas de Alta Velocidad. Adif. [dostęp 2018-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-17)]. (hiszp.).
↑ „Dalszy rozrost sieci dużych prędkości w Hiszpanii – linia Cordoba –Malaga” – inforail.pl.
↑ Línea Valladolid – Venta de Baños – Palencia – León. Adif. [dostęp 2018-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-14)]. (hiszp.).
↑ Línea Madrid – Galicia. Adif. [dostęp 2018-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-01)]. (hiszp.).
↑ „Pociągi Madryt-Barcelona pokonały samoloty” – inforail.pl.
↑ Madryt: 10 miliardów € na kolej w 2010 roku – inforail.pl.

Linki zewnętrzne

Productos Alta Velocidad. RENFE. [dostęp 2022-03-08]. (hiszp.).

[adif-1] Líneas de Alta Velocidad. Adif. [dostęp 2018-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-17)]. (hiszp.).

[2] „Dalszy rozrost sieci dużych prędkości w Hiszpanii – linia Cordoba –Malaga” – inforail.pl.

[adif-leon-3] Línea Valladolid – Venta de Baños – Palencia – León. Adif. [dostęp 2018-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-14)]. (hiszp.).

[adif-gal-4] Línea Madrid – Galicia. Adif. [dostęp 2018-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-01)]. (hiszp.).

[5] „Pociągi Madryt-Barcelona pokonały samoloty” – inforail.pl.

[6] Madryt: 10 miliardów € na kolej w 2010 roku – inforail.pl.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]