Arinnoe
Èn arinnoe, c' est on boket d' fråze, bén distaetcheye des ôtes trokes di mots dins l' cåzaedje, et ki shonne arinner li djin k' on djåze avou leye. On l' rotrovrè don aprume dins les fråzes di dmande et di sclameure.
Èn arinnoe pout esse fwait d' on seu mot, on mot-arinnoe (ki n' a pont d' ôte sôre di croejhete). Sovint, c' est on mot-arinnoe, shuvou d' on prono d' atôtchance (vos, twè, ti, ti-minme), d' on sustantif (cwålité di l' arinnêye djin), ou d' on no prôpe (pitit no del djin).
Egzimpes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Mots-arinnoes metous tot seus
[candjî | candjî l’ côde wiki]Mots-arinnoes avou l' shuvance
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Avance, la, ti, valet !
- Vénroz avou mi al nute, ô, vos, Djihene ?
- Taijhe tu, ti, po on tchén !
- Ashidoz vs, taijhoz vs !
- Bén nén avou lu, saiss, twè !
- Dji n' lyi scrirè nén, savoz ! Ca dji n' pou bén må !
- C' esteut nén lu les cåzes, voess !
- Clôs t' gueuye, hê, ti, barakî k' t' es ! Ca t' es-st on barakî, avou, ki ti m' fwais si må dire !
- Shoûtez ! schoûtez bén, vos, djins Li fåve do gamén Alin.
Arinnoes et môde vocatif
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les arinnoes sont kécfeye les dmanants des môdes d' arinnaedje (vocatif) dins des lingaedjes come li latén et l' gayel, la k' c' esteut des dclinåjhons a pårt.
Arinnoes et senes di pontiaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]On mete voltî on coma inte tos les mots d' èn arinnoe.
Istwere di l' atuze
[candjî | candjî l’ côde wiki]L' atuze a stî atåvlêye li dvant-z-ouve do tôme I d' «Ene båke so les bwès d' l' Årdene» dizo l' noûmot «aduzoû» («aduzoe»).
Après çoula, on a yeu ptchî del basti sol viebe «arinner», pus a vey avou l' atôtchance ki so «aduzer», pus fizike.
Alére
[candjî | candjî l’ côde wiki]Lucyin Mahin Ene båke so les bwès d' l' Årdene p. 26 (les adusoûs).
Hårdêye difoûtrinne
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Mots walons eployîs dins les arinnoes (dedja studyîs sol Wiccionaire)
- Mots-arinnoes walons (dedja studyîs sol Wiccionaire)