Arkta klimato
La klimato de Arkto estas karakterizita de longaj, malvarmaj vintroj kaj mallongaj, malvarmetaj someroj. Estas granda kvanto de variableco en klimato tra la Arkto, sed ĉiuj regionoj suferas ekstremojn de sunradiado kaj en somero kaj en vintro. Kelkaj partoj de Arkto estas kovritaj de glacio (flosglacio, glaĉera glacio, aŭ neĝo) la tutan jaron, kaj preskaŭ ĉiuj partoj de Arkto suferas longajn periodojn kun iu formo de glacio sur la surfaco. Averaĝaj temperaturoj de Januaro gamas el ĉirkaŭ −40 al 0 °C (−40 al +32 ℉), kaj vintraj temperaturoj povas fali sub −50 °C (−58 ℉) ĉe grandaj partoj de Arkto. Averaĝaj temperaturoj de Julio gamas el ĉirkaŭ −10 al +10 °C (14 to 50 ℉), kaj kelkajn terareojn foje superas 30 °C (86 ℉) en somero.
La Arkto konsistas el oceano kiu estas tre ĉirkaŭita de tero. Tiele, la klimato de multe el la Arkto estas moderata de la oceana akvo, kiu neniam povas havi temperaturon sub −2 °C (28 ℉). En vintro, tiu relative varmeta akvo, kvankam kovrita de la polusa flosglacio, malebligas ke la Nordan poluson estu la plej malvarma loko en la Norda Hemisfero (kiu estas male en la interno de Siberio), kaj estas ankaŭ parto de la tialo ke Antarkto estas multe pli malvarma ol Arkto.
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- ACIA, 2004 Impacts of a Warming Arctic: Arctic Climate Impact Assessment Arkivigite je 2017-09-24 per la retarkivo Wayback Machine. Cambridge University Press.
- IPCC, 2007: Climate Change 2007: The Physical Science Basis Arkivigite je 2007-05-01 per la retarkivo Wayback Machine. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (Solomon, S., D. Qin, M. Manning, Z. Chen, M. Marquis, K.B. Averyt, M. Tignor and H.L. Miller (eds.)). Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA, 996 pp.
- National Aeronautics and Space Administration. Arctic Sea Ice Continues to Decline, Arctic Temperatures Continue to Rise In 2005 Arkivigite je 2011-02-21 per la retarkivo Wayback Machine. Alirita la 6an de Septembro 2007.
- National Snow and Ice Data Center. All About Sea Ice Arkivigite je 2007-11-30 per la retarkivo Wayback Machine. Alirita la 19an de Oktobro 2007.
- National Snow and Ice Data Center. Cryospheric Climate Indicators: Sea Ice Index. Alirita la 6an de Septembro 2007.
- National Snow and Ice Data Center. NSIDC Arctic Climatology and Meteorology Primer Arkivigite je 2013-01-28 per la retarkivo Wayback Machine. Alirita la 19an de Aŭgusto 2007.
- Przybylak, Rajmund, 2003: The Climate of the Arctic, Kluwer Academic Publishers, Norwell, MA, USA, 270 pp.
- (2000) “Representation of Mean Arctic Precipitation from NCEP–NCAR and ERA Reanalyses”, Journal of Climate 13 (1), p. 182–201. doi:[[doi:10.1175%2F1520-0442%282000%29013%3C0182%3AROMAPF%3E2.0.CO%3B2|10.1175/1520-0442(2000)013<0182:ROMAPF>2.0.CO;2]]. Bibkodo:2000JCli...13..182S.
- Serreze, Mark C. kaj Roger Graham Barry, 2005: The Arctic Climate System, Cambridge University Press, New York, 385 pp.
- UNEP (United Nations Environment Programme), 2007: Global Outlook for Ice & Snow Arkivigite je 2007-06-08 per la retarkivo Wayback Machine, Chapter 5 Arkivigite je 2007-06-13 per la retarkivo Library of Congress Web Archives.
- United States Central Intelligence Agency, 1978: Polar Regions Atlas, National Foreign Assessment Center, Washington, DC, 66 pp.
- USSR State Committee on Hydrometeorology and Environment, and The Arctic and Antarctic Research Institute (chief editor A.F. Treshnikov), 1985: Atlas Arktiki (Atlas of the Arctic), Central Administrative Board of Geodesy and Cartography of the Ministerial Council of the USSR, Moscow, 204 pp (en rusa kun iome da anglaj resumoj). [Государственный Комитет СССР по Гидрометеорологии и Контролю Природной Среды, и Ордена Ленина Арктический и Антарктический Научно-Исследовательский Институт (главный редактор Трешников А.Ф.), 1985: Атлас Арктики, Главное Управление Геодезии и Картографии при Совете Министров СССР, Москва, 204 стр.]
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- DAMOCLES, Developing Arctic Modeling and Observing Capabilities for Long-term Environmental Studies, Arctic Centre, University of Lapland, European Union
- Video on Climate Research in the Bering Sea
- Arctic Theme Page – A comprehensive resource focused on the Arctic from NOAA
- The Future of Arctic Climate and Global Impacts Arkivigite je 2015-09-07 per la retarkivo Wayback Machine from NOAA
- Collapsing Coastlines 16a de Julio, 2011; Vol.180 #2 Science News
- How Climate Change Is Growing Forests in the Arctic 4a de Junio, 2012 Time (gazeto)
- Video of Ilulissat Glacier, Greenland – frontline retreats faster than before (4min 20s)
- Arctic Ice Caps May Be More Prone to Melt; A new core pulled from Siberia reveals a 2.8-million-year history of warming and cooling 22a de Junio, 2012 Scientific American