Armeniar alfabeto
Armeniar alfabetoa (armenieraz: Հայոց գրեր Hayoc' grer edota Հայոց այբուբեն Hayoc' aybowben) armeniera idazteko alfabeto bat da. 405ean Mesrop Maxtots armeniar hizkuntzalari eta elizgizonak garatu zuen. Jatorrizko alfabetoak 36 hizki zituen; ondoren, beste bi hizki gehitu zitzaizkion.
Hasiera batean, asiriar alfabetoan oinarritu zela uste zen, baina hizkien ordenak greziar alfabetoarena jarraitzen du, 36 hizkiz osatua baitago, horietatik 21 greziar alfabetotik datoz, beste 11 hizkik greziar estiloa dute eta 4 hizki asiriar alfabetotik datoz.
Alfabetoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Armeniar alfabetoa[1] | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ա ա : Aib | Խ խ : Khe | Չ չ : Txa | |||
| Բ բ : Ben | Ծ ծ : Tsa | Պ պ : Pe | |||
| Գ գ : Gim | Կ կ : Ken | Ջ ջ : Je | |||
| Դ դ : Da | Հ հ : Ho | Ռ ռ : Ra | |||
| Ե ե : Jetx | Ձ ձ : Dza | Ս ս : Se | |||
| Զ զ : Za | Ղ ղ : Ghat | Վ վ : Vev | |||
| Է է : E | Ճ ճ : Txe | Տ տ : Tin / Tiun | |||
| Ը ը : Et | Մ մ : Men | Ր ր : Re | |||
| Թ թ : To | Յ յ : Ji / Hi | Ց ց : Tso | |||
| Ժ ժ : Zhe | Ն ն : Nu | Ւ ւ : Hin¹ | |||
| Ի ի : Ini | Շ շ : Xa | Փ փ : Pir / Piur | |||
| Լ լ : Lin / Liun | Ո ո : Vo | Ք ք : Ke | |||
| XIII. mendean gehitu ziren hizkiak | Digrafo eta loturetatik iritsi diren hizkiak | ||||
| Օ օ : O | ՈՒ Ու ու : U | ||||
| Ֆ ֆ : Fe | և : Jev | ||||
| Armeniera | |||||
| ¹ <Ւ/ւ> hizkia ez da erabiltzen ekialdeko armeniar alfabetoan. | |||||
Hona alfabetoko letren hurrenkera, euskarazko transliterazioarekin, eta zenbaki gisa armeniera zaharrean eduki izan duten erabilpenarekin.
| larria | xehea | izena | euskaraz | zenbaki gisa |
|---|---|---|---|---|
| Ա | ա | Aib | a | 1 |
| Բ | բ | Ben | b | 2 |
| Գ | գ | Gim | g | 3 |
| Դ | դ | Da | d | 4 |
| Ե | ե | Jetx | e/je[2] | 5 |
| Զ | զ | Za | z | 6 |
| Է | է | E | e | 7 |
| Ը | ը | Et | e | 8 |
| Թ | թ | To | t | 9 |
| Ժ | ժ | Zhe | zh | 10 |
| Ի | ի | Ini | i | 20 |
| Լ | լ | Liun | l | 30 |
| Խ | խ | Khe | kh | 40 |
| Ծ | ծ | Tsa | ts | 50 |
| Կ | կ | Ken | k | 60 |
| Հ | հ | Ho | h | 70 |
| Ձ | ձ | Dza | dz | 80 |
| Ղ | ղ | Ghat | gh | 90 |
| Ճ | ճ | Txe | tx | 100 |
| Մ | մ | Men | m | 200 |
| Յ | յ | Ji | i/j[2] | 300 |
| Ն | ն | Nu | n | 400 |
| Շ | շ | Xa | x | 500 |
| Ո | ո | Vo | o/vo[3] | 600 |
| Չ | չ | Txa | tx | 700 |
| Պ | պ | Pe | p | 800 |
| Ջ | ջ | Je | j | 900 |
| Ռ | ռ | Ra | r | 1000 |
| Ս | ս | Se | s | 2000 |
| Վ | վ | Vev | v | 3000 |
| Տ | տ | Tiun | t | 4000 |
| Ր | ր | Re | r | 5000 |
| Ց | ց | Tso | ts | 6000 |
| Ւ | ւ | Hin | _[4] | 7000 |
| Փ | փ | Piur | p | 8000 |
| Ք | ք | Ke | k | 9000 |
| Օ | օ | O | o | 10000 |
| Ֆ | ֆ | Fe | f | 20000 |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ 163. araua - Georgieraren eta armenieraren alfabetoetan idatzitako izenak euskarara aldatzeko transkripzio-sistemak. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2014.05.15).
- ↑ a b J-rekin hitz hasieran
- ↑ Hitz hasieran, Vo
- ↑ letra hau ez da erabiltzen egungo [ekialdeko] armenieran, baina digrafo batzuetan ager liteke.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q11932
Multimedia: Armenian alphabet / Q11932