Arnošt Muka

Dr. Arnošt Muka, 1896

Dr. Arnošt Muka (němsce Ernst Mucke; * 10. měrca 1854 we Wulkim Wosyku; † 10. oktobra 1932 w Budyšinje) bě serbski slawist, spisowaćel, ludowědnik a aktiwist za serbske nowinarstwo kaž tež kulturne žiwjenje. Bě załožer Serbskeho muzeja.

Žiwjenje

Mukowy row na Michałskim kěrchowje

Arnošt Muka narodźi so jako najstarši syn kublerja Jan Jurij Muka a jeho žony Marja Mitašec na ryćerkuble we Wulkim Wosyku (Wjesna dróha čo. 2), kotryž ležeše tehdy při zapadnej kromje hornjoserbskeho rěčneho ruma. Studowaše wot lěta 1874 hač do 1879 slawistiku, teologiju a filologiju w Lipsku a bu jako wučer wukubłany. Wot 1880 hač do 1883 dźěłaše Muka jako wučer na Budyskim gymnaziju, po tym najprjedy w Kamjenicy a wot 1887 w Freibergu. Wot 1901 bě wón profesor. W lěće 1916 so Muka do Budyšina wróćeše.

Bě sobuiniciator časopisa Lipa Serbska jako narunanje staršeho Smolerjoweho „Łužičana“ a załožer slěda Prěnja serbska dźiwadłowa zběrka, kaž tež spěchowar a přećel Jakuba Barta-Ćišinskeho a hromadźe z nim organizator schadźowanki a młodoserbskeho hibanja. Čłon Maćicy Serbskeje hižo wot 1874, pomjenowa so Muku w lěće k čestnemu předsydźe. Nimo toho bě Muka sobustaw akademijow w Krakowje, Zagrebu, Praze, Běłohrodźe, Pětrohrodźe a Waršawje.

Nastupajo literaturu a nowinarstwo, Muka bě wudawaćel wubraneje zběrki twórby Handrija Zejlerja, redaktor časopisa Łužica a Časopisa Maćicy Serbskeje (1894–1932). Wažnej na polu slawistiki stej wosebje Mukowa Statistika Łužiskich Serbow a Słownik delnjoserbskeje rěči.

Prěni raz woženi so Muka w lěće 1881, jeho mandźelska pak 1893 zemrě. W lěće 1909 so z Aloisiu Valentinu Irmelovej woženi, mjenowanej Losku. Po swojej smjerći bu Muka na swoje přeće najprjedy na Budyskim Hrodźišku pochowany, blisko Smolerjec swójbneho rowa. W nalěću 1934 da jeho wudowa Mukowe powostanki na Michałski kěrchow přewjezć, hdźež bě sej swójbny row kupiła. Loska Mukowa bu po swojej smjerći dnja 23. oktobra 1944 poboku swojeho mandźelskeho pochowana.

Česćowanja

Muka bě lawreat serbiskeho Rjada Swj. Sawy, ruskeho Rjada Swj. Stanisława, čornohórskeho Rjada Danila, ruskeho Rjada Swj. Hany III. rjadownje a sakskeho Albrechtoweho Rjada. W Budyšinje kaž tež w Choćebuzu je dróha po nim pomjenowana.

Hlej tež

• Lisćina serbskich wsow 1884/85 (wuslědki Mukoweje Statistiki Łužiskich Serbow)

Wotkazy

 Commons: Arnošt Muka – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

• Serbski institut: Biografien zur sorbischen Volkskunde (Biografije k serbskej ludowědźe) na serbski-institut.de (němsce)
• Digitalizat „Statistiki Łužiskich Serbow“ na webstronje Sakskeje krajneje a uniwersitneje biblioteki (SLUB)
• Teksty Arnošta Muki na luzica.la