Asabiyyah

Asabiyyah ataupun 'asabiya (Arab: عصبية, ʻaṣabīya) merujuk kepada perpaduan sosial dengan penekanan kepada kesatuan, kesedaran kumpulan, dan kejeleketan sosial (kepaduan sosial),^[1] pada asalnya di dalam konteks "kepuakan" dan "kesukuan", tetapi kadangkala digunakan untuk nasionalisme moden, menyerupai sistem komunalisme. Ia perkataan yang dikenali sejak zaman Jahiliah, tetapi menjadi terkenal dan masyhur dalam Muqaddimah Ibnu Khaldun (Pengenalan Ibnu Khaldun), di mana "asabiyyah" diperikan sebagai ikatan asas masyarakat insani denagn daya asas penggerak sejarah. Asabiyyah tidak semestinya berasaskan cara hidup nomad atau pertalian darah; sebaliknya, ia menyerupai falsafah republikanisme klasik. Dalam zaman moden, perkataan ini secara amnya serupa dengan perpaduan. Namun, perkataan ini sering dikaitkan secara negatif kerana kadangkala ia juga dapat menimbulkan anggapan kesetiaan kepada kumpulan seseorang itu tidak kira apa jua keadaan, atau sikap pemihak.^[2]

Gambaran am

Ibn Khaldun menggunakan perkataan "Asabiyyah" bagi menggambarkan pertalian kepaduan antara manusia dalam kumpulan masyarakat. Ikatan ini, Asabiyyah, wujud pada tamadun setiap tahap, daripada masyarakat nomad hinggalah ke tahap negara dan empayar.^[3] Asabiyyah amat kuat dalam fasa nomad, dan berkurangan apabila tamadun itu bertambah maju.^[3] Apabila Asabiyyah ini merosot, ianya mungkin diganti oleh satu lagi Asabiyyah yang lebih kuat; justeru, tamadun bangkit dan jatuh, dan sejarah memerikan kitaran Asabiyyah yang berlaku.^[3]

Ibn Khaldun menyatakan bahawa setiap dinasti (ataupun tamadun) memiliki benih kejatuhannya. Beliau menerangkan bahawa dinasti yang memerintah cenderung muncul di pinggir empayar-empayar besar, dan menggunakan Asabiyyah yang lebih kuat yang terdapat di kawasan-kawasan itu untuk menukar kepimpinan. Ini membayangkan bahawa pemerintah baharu mula-mulanya merupakan "orang gasar" berbanding pemerintah lama. Dalam proses memantapkan kedudukan mereka di tengah-tengah empayar, mereka menjadi bertambah cuai, kurang selaras, berdisiplin dan berwaspada, dan lebih mementingkan pemeliharaan kuasa dan gaya hidup di tengah-tengah empayar — yakni, kejelekatan dalaman dan ikatan dengan kumpulan asal pinggiran, Asabiyyah, menjadi semakin lenyap dan bertukar menjadi faham kepuakan dan individualisme, mengurangkan kedayaan mereka sebagai sebuah unit politik. Justeru, akan terwujud satu suasana dalam mana satu dinasti baharu timbul di pinggir wilayah kawalan mereka, menjadi kuat, dan berdaya menukar kepimpinanan, dan dengan itu memulakan kitaran baharu.

Kejelekatan ini wujud secara spontan di kalangan puak dan kumpulan kecil yang memiliki pertalian persaudaraan; dan ia boleh diperbesar dan dikembangakan melalui ideologi keagamaan. Kupasan Ibn Khaldun melihat bagaimana kepaduan ataupun kejelekatan ini membawa kumpulan kepada pencapaian kuasa akan tetapi mengandungi di dalamnya benih-benih — psikologi, sosial, ekonomi, politik — kejatuhan kumpulan, bagi diganti oleh kumpulan, dinasti atau empayar baharu, yang terikat dengan kejelekatan yang lebih muda dan cergas, atau lebih kuat.

Contoh asabiah adalah kelompok atau sekumpulan yg menggunakan pergaulan bebas dalam erti kata yg lain pergaulan bebas antara 1 puak atau kelompok atau kumpulan.

Kitaran Asabiyyah yang digambarkan Ibn Khaldun benar bagi hampir kesemua tamadun sebelum zaman moden. Penceroboh bangsa nomad lazimnya menyerapkan agama dan budaya tamadun-tamadun yang ditakluki mereka. Hakikat ini benar bagi pelbagai penceroboh Arab, Berber, Turki dan Mongol yang menyerang alam Islam pada Zaman Pertengahan yang akhirnya menyerap agama dan kebudayaan Islam.

Di luar dunia Islam, kitaran Asabiyyah juga benar bagi setiap tamadun pra-moden, sama ada di China di mana kitaran dinasti menyerupai kitaran Asabiyyah Ibnu Khaldun, di Eropah di mana terdapat beberapa gelombang orang gasar menganut agama Kristian dan kebudayaan Yunani dan Romawi, atau di negeri Hindi atau Parsi di mana penceroboh nomad diserapkan ke dalam tamadun-tamadun itu.

Nota

^ Zuanna, Giampiero Dalla and Micheli, Giuseppe A. Strong Family and Low Fertility. 2004, page 92
^ Weir, Shelagh. A Tribal Order. 2007, page 191
^ ^a ^b ^c Tibi, Bassam. Arab nationalism. 1997, page 139

Bibliografi

Ahmed, Akbar S. (2003). Islam under siege: living dangerously in a post-honor world. Cambridge: Polity.
Turchin P. 2003. Historical Dynamics: Why States Rise and Fall. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Andrey Korotayev. 2006. Secular Cycles and Millennial Trends in Africa. Moscow: URSS.

Sumber

Muqaddimah, diterjemahkan oleh F. Rosenthal (III, pp. 311–15, 271-4 [Arabic]; Richard Nelson Frye (p. 91). Dia menterjemahkan perkataan Arab "Ajam" kepada "orang Parsi".
Alatas, Syed Farid (2006), "A Khaldunian Exemplar for a Historical Sociology for the South", Current Sociology, 54 (3): 397–411, doi:10.1177/0011392106063189
Durkheim, Émile, The Division of Labor in Society, (1893) The Free Press reprint 1997, ISBN 0-684-83638-6
Gabrieli, F. (1930), Il concetto della 'asabiyyah nel pensiero storico di Ibn Khaldun, Atti della R. Accad. delle scienze di Torino, lxv
Gellner, Ernest (2007), "Cohesion and Identity: the Maghreb from Ibn Khaldun to Emile Durkheim", Government and Opposition, 10 (2): 203–18, doi:10.1111/j.1477-7053.1975.tb00637.x

Pautan luar

(Inggeris) Asabiyya: Re-Interpreting Value Change in Globalized Societies

[zua-1] Zuanna, Giampiero Dalla and Micheli, Giuseppe A. Strong Family and Low Fertility. 2004, page 92

[2] Weir, Shelagh. A Tribal Order. 2007, page 191

[tibi-3] Tibi, Bassam. Arab nationalism. 1997, page 139

[1]

[2]

[3]