Ave Maria (Schubert)
Ave Maria (Schubert) là tên thường gọi một bài hát được sáng tác bởi nhà soạn nhạc người Áo nổi tiếng Franz Schubert.[1] Tên này dùng để phân biệt với các tác phẩm cùng tên là Ave Maria (Gounod) và Ave Maria (Bach/Gounod), cũng như Ave Maria (phim ca nhạc).[2][3]
Nhạc phẩm "Ave Maria" (tiếng Việt: a-vê ma-ria / tiếng Anh: ˈɑːveɪ məˈriːə) vốn là ca khúc thứ ba trong số các ca khúc mà Schubert biên soạn lấy cảm hứng từ bài thơ nổi tiếng thời đó là Cô gái vùng hồ (The Lady of the Lake) của Walter Scott (sáng tác khoảng năm 1810), mà ông lấy tựa đề bằng tiếng Đức là Ellens dritter Gesang ("Bài hát thứ ba của Ellen").[1] Trong danh sách các tác phẩm của Schubert, nhạc phẩm này xếp vào thứ tự op. 52, xuất bản năm 1825.
Nguồn gốc
[sửa | sửa mã nguồn]
Cảm hứng để nhà soạn nhạc yểu mệnh viết nhạc phẩm dạng Lied xuất sắc này là từ tập thơ Cô gái vùng hồ,[4] được Adam Storck dịch sang tiếng Đức,[5] trong đó nhân vật chính là nữ anh hùng Ellen Douglas trong thời gian trốn tránh quân thù bên một cái hồ, đã cầu nguyện Đức trinh nữ Maria bằng những lời thơ.[6] Schubert vốn là một con người sùng đạo,[7] lại nhớ đến người con gái ông yêu có khuôn mặt giống Đức trinh nữ nên đã phổ nhạc cho tác phẩm này. Như trên đã nói, Schubert đặt tên tác phẩm này là Ellens dritter Gesang, mà không phải là Ave Maria, điều này được khẳng định qua những lá thư ông gửi cho cha mẹ mình, báo tin về sự thành công của ca khúc. Tuy nhiên, vì bài hát mở đầu và thường lặp lại hai từ "Ave Maria" nên người ta đã đổi tên tác phẩm, đồng thời nghĩ đến việc phổ giai điệu này vào Kinh Kính Mừng tiếng Latinh.
Các phiên bản
[sửa | sửa mã nguồn]Giai điệu đẹp của bài hát đã quyến rũ rất nhiều nghệ sĩ đời sau biểu diễn và chuyển thể.
Thư mục
[sửa | sửa mã nguồn]- Rudolf Hans Bartsch: Schwammerl. Staackmann, Leipzig 1912 (EA).
- Heinrich Berté: Das Dreimäderlhaus. Operette in drei Akten. Text nach Rudolf Hans Bartsch von Alfred Maria Willner und Heinz Reichert. UA: 15 Januar 1916 Wien, Raimund Theater.
- Johann Ludwig Deinhardstein: Dichtungen für Kunstredner. [s.n.], Wien-Triest 1815; Mikrofiche-Ausgabe (16 Mikrofiches; zusammen mit den anderen Werken des Autors und Herausgebers). Saur, München 1990–94, ISBN 3-598-50536-1.
- Otto Erich Deutsch (Hrsg.): Schubert. Die Dokumente seines Lebens. NGA VIII,5. VEB Deutscher Verlag für Musik und Bärenreiter-Verlag, Leipzig/Kassel 1964, ISBN 978-3-7651-0302-5.
- Peter Härtling: Der Wanderer. Luchterhand, Darmstadt 1988, ISBN 3-630-86674-3.
- Peter Härtling: Schubert. Zwölf Moments musicaux und ein Roman. Luchterhand, Hamburg 1992, ISBN 3-630-86791-X.
- Friederike Jary-Janecka: Franz Schubert am Theater und im Film. Mueller-Speiser, Anif/Salzburg 2000, ISBN 3-85145-066-3 (nur deutschsprachige Bühnenwerke und österreichische Filme).
- Wilhelm Müller: Gedichte. In zwei Theilen (mit Einleitung und Anmerkungen hgg. v. Friedrich Max Müller, mit einer 1827 verfassten, umfangreichen Lebensbeschreibung von Gustav Schwab). Brockhaus, Leipzig 1868 (EA), DNB 98012414X; derzeit: Funk, Dessau 2006, ISBN 3-939197-04-1.
- Walter Scott: The Lady of the Lake. Verserzählung. Edinburgh 1810 (EA).
Liên kết ngoài
[sửa | sửa mã nguồn]- Ellens dritter Gesang: tại International Music Score Library Project.
- Begleitung zum Mitsingen auf Impresario
Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ a b Betsy Schwarm. “Ave Maria! (song by Schubert)”.
- ^ “Ave Maria (Gounod, Charles)”.
- ^ “Ave Maria (film)”.
- ^ Spaeth, Sigmund (2005). Whitefish, Montana Stories Behind the World's Great Music, p. 114, Kessinger Publishing
- ^ Das Fräulein vom See: Ein Gedicht in sechs Gesängen von Walter Scott. Aus dem Englischen, und mit einer historischen Einleitung und Anmerkungen von D. Adam Storck, Professor in Bremen. Essen, G. D. Baedeker, 1819
- ^ Verses XXVIII–XXX, The Lady of the Lake, Canto Three
- ^ Deutsch, Dok. 299 (Xem Thư mục)