Bankowe systemy wymiany informacji

Informacja odgrywa kluczową rolę w procesie zarządzania ryzykiem kredytowym. Bez wiarygodnej, wysokiej jakości i obejmującej dłuższe szeregi czasowe informacji na temat kredytobiorcy możliwość podjęcia przez bank trafnej decyzji kredytowej jest niewielka. W procesie oceny ryzyka kredytowego wykorzystywana jest informacja pochodząca z różnych źródeł. Głównym jest kredytobiorca, który przedkłada wniosek kredytowy. Dostarczone przez niego dane wymagają jednak weryfikacji i uzupełnienia zarówno w oparciu o wewnętrzne zasoby informacyjne banku, jak i zewnętrzne rejestry, bazy danych.

Budowa systemu wymiany informacji

Budowa systemu wymiany informacji jest procesem długotrwałym, którego powodzenie zależy od spełnienia szeregu warunków. Do najważniejszych można zaliczyć:

• Ustawodawstwo, umożliwiające gromadzenie i wymianę informacji bez nakładania nadmiernych i nieuzasadnionych ograniczeń;
• Wolę wymiany informacji i gotowość do ponoszenia z tego tytułu niezbędnych nakładów przez podmioty uczestniczące w życiu gospodarczym;
• Uzgodnienie standardu i zakresu danych podlegających wymianie,
• Dysponowanie danymi wysokiej jakości, co zdecydowanie obniża koszty funkcjonowania systemu wymiany informacji i decyduje o jego wiarygodności;
• Dysponowanie efektywną technologią informatyczną pozwalającą na natychmiastowy dostęp do danych drogą elektroniczną.

Korzyści

Celem nadrzędnym funkcjonowania Bankowych Systemów Wymiany Informacji jest umożliwienie prowadzenia wspólnych działań na rzecz wzmacniania bezpieczeństwa obrotu gospodarczego oraz ochrony interesów banków i ich klientów. Istnieje także wiele innych korzyści związanych z funkcjonowaniem Bankowych Systemów Wymiany Informacji, takich jak:

• Upowszechnianie nowoczesnych metod zarządzania ryzykiem w oparciu o systemy wymiany informacji
• Bezpieczeństwo systemu finansowo-płatniczego i obrotu gospodarczego
• Przeciwdziałanie przestępstwom finansowym i gospodarczym
• Ochrona klientów oraz budowanie pozytywnego wizerunku przedsiębiorców
• Kształtowanie rzetelności przedsiębiorców, ich kontrahentów i partnerów biznesowych
• Elektroniczny dostęp do rejestrów urzędowych i referencyjnych
• Tworzenie warunków organizacyjno-prawnych wymiany informacji pomiędzy partnerami gospodarczymi

Wszechstronny system wymiany informacji

Od szeregu lat podejmowane są w sektorze bankowym – inicjowane przez Związek Banków Polskich – działania mające na celu zbudowanie wszechstronnego systemu wymiany, obejmującego nie tylko wymianę danych pomiędzy bankami, ale także uwzględniającego inne dziedziny gospodarki.

W 1991 roku utworzono przy Związku Banków Polskich „Bankowy rejestr klientów czasowo nie wywiązujących się z zobowiązań”. Rejestr ten był bazą do utworzenia w 1992 systemu Bankowy rejestr, który obejmował ponad milion niesolidnych klientów banków. Ze względu na wciąż rosnące zapotrzebowanie na tego typu informacje w 1997 utworzono system Dokumenty zastrzeżone, czyli system zastrzegania dokumentów tożsamości i rachunków bankowych.

W 1997 r. swoją działalność także rozpoczęło Biuro Informacji Kredytowej S.A. W latach 2000–2005 skupiono się nad stworzeniem baz danych o charakterze antyfraudowym.

Podstawowym zabezpieczeniem udzielanych kredytów są nieruchomości. Problemem jest zarówno wyliczenie, jak i oszacowanie kierunku i tempa zmiany ich rynkowej wartości. Ponadto istnieje wiele źródeł dotyczących warunków jakie panują na polskim rynku nieruchomości. Dostarczają one wybiórczych wiadomości, które w pewnej części mogą się pokrywać, a w innej być sprzeczne. W 2005 r. rozwiązano ten problem stwarzając ujednolicony System Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościami – AMRON. W 2005 r. rozpoczął swoją działalność InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej S.A., który zawiera własne informacje o ok. 180 tys. dłużnikach.

Filary wymiany informacji

Obecnie w Polsce istnieją cztery filary wymiany informacji, są to:

• System Węzła Dostępowego ZBP, który obejmuje podsystemy:
  • bankowy rejestr
  • dokumenty zastrzeżone
  • akceptanci
  • posiadacze
  • pojazdy
• System AMRON (System Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościami)
• Biuro Informacji Kredytowej S.A.
• biura informacji gospodarczej działające w oparciu o ustawę o udostępnianiu informacji gospodarczych