Basil Rathbone
Basil Rathbone (1935) | |
Imię i nazwisko |
Philip St. John Basil Rathbone |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
13 czerwca 1892 |
Data i miejsce śmierci |
21 lipca 1967 |
Zawód | |
Współmałżonek |
Ethel Marion Foreman |
Lata aktywności |
1911–1967 |
Basil Rathbone, MC (właśc. Philip St. John Basil Rathbone; ur. 13 czerwca 1892 w Johannesburgu, zm. 21 lipca 1967 w Nowym Jorku) – angielski aktor filmowy i teatralny, dwukrotnie nominowany do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego za występy w filmach Romeo i Julia (1936) i Żebrak w purpurze (1938)[1].
Uważany za jednego najlepszych odtwórców postaci Sherlocka Holmesa, którego grał 14 razy[2][3]. 8 lutego 1960 otrzymał trzy własne gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdujące się przy 6549 Hollywood Boulevard (film), 6915 Hollywood Blvd. (telewizja) i 6300 Hollywood Blvd. (radio)[4][5].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Johannesburgu[6] w Republice Południowej Afryki jako najstarszy z trójki dzieci Anny Barbary (z domu George), skrzypaczki, i Edgara Philipa Rathbone’a, inżyniera górnictwa[7]. Miał młodszą siostrę Beatrice i młodszego brata Johna[7]. W 1895, gdy miał trzy lata, jego rodzina przeniosła się do Wielkiej Brytanii, po tym, jak jego ojciec został oskarżony przez Burów o bycie szpiegiem po rajdzie Jamesona. W latach 1906–1910 uczęszczał do Repton School w Derbyshire, gdzie wyróżniał się w sporcie, a koledzy ze szkoły nadali mu przydomek „Ratters”. Następnie został na krótko zatrudniony jako urzędnik ubezpieczeniowy w firmach ubezpieczeniowych, aby zaspokoić życzenie ojca.
W 1911 zadebiutował na scenie Theatre Royal w Ipswich jako Hortensjo w Poskromieniu złośnicy. W 1912 zagrał w kilku innych sztukach szekspirowskich: Romeo i Julia jako Parys, Wesołe kumoszki z Windsoru w roli Fentona i Jak wam się podoba jako Sylwiusz.
W latach 1915–18 brał udział w I wojnie światowej, został odznaczony Military Cross[7].
W 1922 trafił na Broadway w roli hrabiego Aleksieja Czernego w przedstawieniu Czarina[8]. W 1948 zdobył Tony Award za rolę doktora Austina Slopera w spektaklu Dziedziczka.
Zmarł 21 lipca 1967 na zawał serca w wieku 75 lat[9].
Wybrana filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1935: David Copperfield – Edward Murdstone
- 1935: Kapitan Blood
- 1935: Anna Karenina – Karenin
- 1938: Marco Polo – Ahmed
- 1939: Tower of London
- 1941: Czarny kot
- 1946: Sherlock Holmes: Pociąg do Edynburga – Sherlock Holmes
- 1955: Nadworny błazen
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Basil Rathbone Awards. AllMovie. [dostęp 2024-09-15]. (ang.).
- ↑ Jacek Szczerba , Sir Arthur Conan Doyle. Uśmiercił Sherlocka Holmesa w afekcie, „Gazeta Wyborcza”, 13 lutego 2019 [dostęp 2019-02-17] [zarchiwizowane z adresu] .
- ↑ Sherlock Holmes and the actors, „Los Angeles Times”, 9 grudnia 2009 [dostęp 2024-09-15] (ang.).
- ↑ Basil Rathbone. Walk of Fame. [dostęp 2024-09-15]. (ang.).
- ↑ Art Berman , Hollywood Star Walk: Basil Rathbone, Actor, „Los Angeles Times”, 22 lipca 1967 [dostęp 2024-09-15] (ang.).
- ↑ Basil Rathbone. Rotten Tomatoes. [dostęp 2024-09-15]. (ang.).
- ↑ a b c The Life of Basil Rathbone (1892—1967). BasilRathbone.net. [dostęp 2023-03-22]. (ang.).
- ↑ Basil Rathbone. Internet Broadway Database. [dostęp 2024-09-15]. (ang.).
- ↑ Art Berman , From the Archives: Basil Rathbone Dies After 56-Year Career, „Los Angeles Times”, 22 lipca 1967 [dostęp 2024-09-15] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Michael B Druxman: Basil Rathbone: His Life and His Films. BearManor Media, 2011. ISBN 978-1593936594.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Basil Rathbone (1892–1967) w bazie IMDb (ang.)
- Basil Rathbone w bazie Filmweb
- Basil Rathbone w bazie Notable Names Database (ang.)
- Basil Rathbone w bazie Discogs.com (ang.)
- ISNI: 0000000122775681
- VIAF: 24788251
- LCCN: n85220633
- GND: 139518436
- BnF: 13898830w
- SUDOC: 075645424
- NLA: 36528441
- NKC: pna2008456666
- BNE: XX1460405
- NTA: 072282479
- BIBSYS: 90855064
- CiNii: DA09205090
- Open Library: OL951089A
- NUKAT: n2021202337
- OBIN: 57318
- J9U: 987007426947905171
- CANTIC: a11707586
- CONOR: 134056291
- KRNLK: KAC2020O8331