Bede
| Bede | |
|---|---|
 | |
| Kilise Babası - Kilise Doktoru | |
| Doğum | 672/673 Sunderland - İngiltere |
| Ölüm | 25 Mayıs 735 Jarrow - İngiltere |
| Kutsayanlar | Katolik Kilisesi, Doğu Ortodoks Kilisesi, Lüteryan Kilisesi, Anglikan Komünyonu |
| Türbe | Durham Katedrali - İngiltere |
| Yortu | 25 Mayıs (Batı Kilisesi) ve 27 Mayıs (Doğu Kilisesi) |
Bede (672/673 - 25 Mayıs 735) (İngilizce: Bede, Beda veya Baeda), Anglosakson dünyasının ilk tarih yazarı, teolog, tarihçi ve kronoloğu.[1] Batılı kaynaklarda çoğunlukla Muhterem Bede olarak geçer[2]. Hristiyanlıkta her yıl 25 Mayıs, "Aziz Bede Günü" olarak kutlanır.[1]
1899'da Kilise Babası Bede Papa XIII. Leo tarafından Evrensel Kilise Doktoru ilan edilmiştir.[3]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bede, Wearmouth keşişleri tarafından eğitilmiş ve tüm hayatını manastırlarında geçirmiştir. Her ne kadar Northumbria'nın dışına hiç çıkmamış olsa da latin kültürüne hakimdir.[4]
Bede üretken bir yazardı. Çalışmaları çoğunlukla seküler alanlar olan gramer, ölçübilim ve kronoloji üzerinedir. Kutsal yazılara ilişkin çok sayıda yorumlama metinleri yazmış ve bu eserleri çağdaşları ve tüm Orta Çağ boyunca tarafından değerli bulunmuştur. Bu yazılarındaki amacı latin kültürüne uzak İngiliz Hristiyanlarına Augustinius, Hieronymus, Ambrosius and Papa Büyük Gregorius gibi seçenekleri sunmak olmuştur.[4]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bede hayatı boyunca 60'tan fazla kitabı kaleme almıştır.[5]
- 708 yılında De Temporibus (Zaman Üzerine)’yi yazmış, bunu De Temporum Ratione (Zamanın Hesaplanması Üzerine) takip etmiştir. Bu kitaplarda Bede dünyanın yaşını hesaplamış ve teologların yaygınca kabul ettiği 5,000 yıl yerine Mesih’in dünyanın yaratılışından 3,952 yıl sonra geldiği sonucuna ulaşmıştır.[5]
- Bede'nin en önemli yapıtı "Historia Ecclesiastica Gentis Anglorum"dur (Anglus Halkının Kilisevî Tarihi). Bu kitap, Anglosakson kabilelerin Hristiyanlığa geçişlerini anlatan önemli bir yapıttır.[1]
- Bede’nin çalışmaları hitabeler, İncil tefsirleri, De Arte Metrica ya da De orthographia gibi yorumlama ve eğitim konularını da içermektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Bede the Venerable, Saint." Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2008.
- ^ a b c "the Venerable, Saint Bede." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. Harry Rosenbert. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 19. ISBN 975 8318 86 1.
- ^ Kilise Babalarından ve Yazarlarından Alıntılar. Hakkı Demirel, Peder Luigi İannitto... Kaya Basım Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti. 1997. s. 606 ISBN 975-7065-03-X.
- ^ a b Ferguson, Everett (1998). Encyclopedia of Early Christianity – Second Edition (İngilizce). Garland Publising INC. ss. 178-179 ISBN 0-8153-3319-6.
- ^ a b New Catholic Encyclopedia - Second Edition (İngilizce). Thomson and Gale. 2003. ss. 195 Cilt: 2 ISBN 0-7876-4006-9.
 | Bir biyografi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Hristiyanlık ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
