Białoruska Partia Lewicy „Sprawiedliwy Świat”

Białoruska Partia Lewicy „Sprawiedliwy świat”

Беларуская партыя левых «Справядлівы свет»

Państwo	Białoruś
Skrót	BPZL „SŚ”
Lider	wakat
Data założenia	7 grudnia 1991
Adres siedziby	Zaułek Kalinina 12 pok. 312, 220012 Mińsk
Ideologia polityczna	eurokomunizm, socjalizm demokratyczny, marksizm
Poglądy gospodarcze	socjalizm
Strona internetowa

Białoruska Partia Lewicy „Sprawiedliwy świat” (biał. Беларуская партыя левых «Справядлівы свет», Biełaruskaja partyja lewych „Sprawiadliwy swiet”; ros. Белорусская партия левых «Справедливый мир», Biełorusskaja partija lewych „Sprawiedliwyj mir”; do października 2009 roku pod nazwą: Partia Komunistów Białoruska, biał. Партыя камуністаў Беларуская, Partyja kamunistau Biełaruskaja, ros. Партия коммунистов Белорусская, Partija kommunistow Biełorusskaja) – lewicowa, eurokomunistyczna partia polityczna na Białorusi, opozycyjna wobec prezydenta Alaksandra Łukaszenki. Jej przewodniczącym był Siarhiej Kalakin (zmarł w 2024). Organem kierowniczym jest Komitet Centralny. Wchodzi w skład bloku partii opozycyjnych – Zjednoczonych Sił Demokratycznych.

Struktura

Najwyższym organem partii pozostaje zjazd zwoływany co najmniej raz na cztery lata. Zjazd przyjmuje program ugrupowania, a także wybiera Komitet Centralny, który kieruje ugrupowaniem między zjazdami. Komitet Centralny wybiera Biuro i sekretarzy KC (w tym pierwszego sekretarza – przewodniczącego partii), decyduje o bieżącej działalności politycznej, wchodzeniu w alianse polityczne, a także kieruje kampanią wyborczą. Biuro i sekretariat są organami wykonawczymi KC.

Program

Deklarowanym celem partii jest „zjednoczenie i rozwój polityczny robotników pracy najemnej w celu osiągnięcia pełnego wyzwolenia od eksploatacji we wszystkich jej rodzajach oraz budowa bezklasowego społeczeństwa sprawiedliwości socjalnej”.

Polityka zagraniczna

Podobnie jak w przypadku ugrupowań pro-prezydenckich, w kwestiach polityki międzynarodowej partia utrzymuje prorosyjskie i prosowieckie stanowisko. Jako swoje cele programowe podaje m.in. „aktywny udział Republiki w zbiorowych wysiłkach postępowych sił wspólnoty światowej, mających na celu przeciwdziałanie hegemonistycznym i ekspansjonistycznym dążeniom bloku NATO – wpływowej siły światowego imperializmu”, a także „realną promocję procesów integracyjnych, w pierwszej kolejności z Federacją Rosyjską i Ukrainą”. Partia wspomina także w swoim programie o konieczności odbudowania w pełnym zakresie wzajemnych stosunków międzynarodowych z innymi krajami i strukturami międzynarodowymi”.

Z uwagi na członkostwo w bloku Zjednoczonych Sił Demokratycznych, partia teoretycznie musi realizować jego program w zakresie stosunków międzynarodowych. Wśród wymienionych w programie bloku celów jest „wstąpienie do Światowej Organizacji Handlu i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, podpisanie z Unią Europejską porozumienia o partnerstwie i udział w programie 'Nowi Sąsiedzi'”, ale także „zachowanie i rozwój stabilnej i wzajemnie korzystnej współpracy z Rosją, Ukrainą i innymi krajami WNP, stworzenie pełnowartościowej strefy wolnego handlu”.

Historia

Partia powstała 7 grudnia 1991 roku po tym, jak Rada Najwyższa Białorusi zakazała, wzorem Rosji, działalności partii komunistycznej na terytorium Republiki Białorusi. Nowe ugrupowanie odwołujące się do ideologii marksizmu-leninizmu zostało założone pod nazwą Partia Komunistów Białorusi. Oficjalnie zarejestrowane zostało 26 maja 1992 roku. W pierwszej połowie lat 90. było jednym z głównym ugrupowań politycznych Białorusi. W 1994 roku zmieniono jego nazwę na Partia Komunistów Białoruska. W wyborach 1995 uzyskała największą liczbę mandatów spośród partii ubiegających się o miejsce w Radzie Najwyższej, nigdy jednak nie była reprezentowana w rządzie oraz wykonawczych organach terytorialnych. Na czele ugrupowania stał Siarhiej Kalakin. Podczas kryzysu konstytucyjnego w 1996 roku partia opowiedziała się przeciwko działaniom Alaksandra Łukaszenki mającym na celu ograniczenie roli, a następnie likwidację Rady Najwyższej XIII kadencji. W 1996 roku część członków PKB niezadowolona z obranego kursu dokonała reaktywacji Komunistycznej Partii Białorusi, która poparła prezydenta. Partia Kalakina pomyślnie przeszła obowiązkową ponowną rejestrację 5 lipca 1999 roku.

W wyborach 2006 ugrupowanie poparło Alaksandra Milinkiewicza jako kandydata na urząd prezydenta. Lider partii Kalakin został szefem jego sztabu wyborczego. W tym samym roku partia znalazła się wśród ugrupowań tworzących Zjednoczone Siły Demokratyczne. 25 października 2009 zagrożona likwidacją partia zmieniła nazwę na Białoruską Partię Lewicy „Sprawiedliwy świat”. Jej lider Kalakin wchodzi w skład białoruskiej delegacji do Euro-Nestu.

Partia była współzałożycielem utworzonej 9 stycznia 2011 roku Narodowej Koordynacyjnej Rady Opozycji, której zadaniem jest domagać się uwolnienia ludzi aresztowanych z przyczyn politycznych, informować obywateli Białorusi i wspólnotę międzynarodową, domagać się powrotu Białorusi na drogę prawa i demokracji, a także tworzyć warunki do przeprowadzenia w kraju wolnych i demokratycznych wyborów.

Reprezentacja

Działacze PKB bez powodzenia ubiegali się o mandaty poselskie w wyborach w 2000, a także w 2004 roku (w tym wypadku z ramienia koalicji 5+). W wyborach samorządowych z 2003 roku 133 członków ugrupowania zostało radnymi terenowych rad deputowanych ludowych. W wyborach do rad z 25 kwietnia 2010 roku partia Sprawiedliwy Świat uzyskała 5 mandatów.

Bibliografia

• Pod redakcją Mariusza Maszkiewicza: Białoruś – w stronę zjednoczonej Europy. Wrocław: Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, 2009, s. 286. ISBN 978-83-61617-80-8.

Linki zewnętrzne

• Organ prasowy partii – gazeta „Towariszcz” (ros.)