Przejdź do zawartości

Bitwa nad Blood River

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa nad Blood River
Wielki Trek
ilustracja
Czas

16 grudnia 1838

Miejsce

Blood River

Wynik

zwycięstwo Burów

Strony konfliktu
Burowie Zulusi
Dowódcy
Andries Pretorius Dingane
Ndlela kaSompisi
Siły
464 Pionierów
200 Żołnierzy
działo sześciofuntowe
działo czterofuntowe
10–20 tys. wojowników
Straty
3 rannych ponad 3000
Położenie na mapie Południowej Afryki
Mapa konturowa Południowej Afryki, po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
28°06′19″S 30°32′30″E/-28,105278 30,541667

Bitwa nad Krwawą Rzeką (afr. Slag van Bloedrivier, ang. Battle of Blood River) – starcie zbrojne, które miało miejsce 16 grudnia 1838 pomiędzy oddziałem burskim a armią Zulusów, nad brzegami Krwawej Rzeki (afr. Bloedrivier) przepływającej przez obszar stanowiący obecnie część prowincji KwaZulu-Natal w Republice Południowej Afryki.

Grupa około 470 voortrekkerów pod przywództwem Andriesa Pretoriusa, poruszająca się w taborze z wozów, stoczyła walkę z liczącą od dziesięciu do dwudziestu tysięcy ludzi armią króla Zulusów Dingane dowodzoną przez Dambuza i Ndlela kaSompisi. 15 grudnia 1838 Burowie otrzymali informację o zbliżających się dużych siłach Zulusów. Pretorius wybrał doskonałe miejsce w pobliżu brzegów Krwawej Rzeki (zwanej wtedy Ncome), gdzie wozy zostały połączone w obronny tabor. Pomimo mgieł unoszących się wieczorem, następny dzień był przejrzysty.

Przed bitwą Burowie – za namową charyzmatycznego kaznodziei Sarela Cilliersa – złożyli Bogu uroczystą przysięgę, że w wypadku zwycięstwa, zbudują kościół i będą czcić ten dzień tak, jak czczą niedzielę, po wsze czasy.

W trakcie bitwy Zulusi ponawiali nieskuteczne ataki na tabor do momentu, gdy Pretorius nakazał grupie jeźdźców, by zaatakowali Zulusów w otwartym polu. W czasie walki Pretorius został ranny w lewą rękę. Zwycięstwo Burowie zawdzięczali w dużym stopniu karabinom i przynajmniej jednemu lekkiemu działu używanym przeciwko uzbrojonym we włócznie Zulusom. Ponadto byli przygotowani do walki w dobrze umocnionym taborze i mieli wysokie morale. W starciu rannych zostało zaledwie trzech Burów, a żaden nie zginął. Po stronie Zulusów straty wyniosły ponad trzy tysiące zabitych, liczba rannych nie jest znana.

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Bitwa nad Blood River obok Wielkiego Treku stała się jednym z najważniejszych mitów założycielskich afrykanerskiego nacjonalizmu. W opinii Afrykanerów stanowiła niezbity dowód działania Opatrzności wobec nowego narodu wybranego w ich długiej drodze z domu niewoli (Prowincja Przylądkowa pod okupacją brytyjską) do nowej Ziemi Obiecanej (afrykański interior).

Od momentu utworzenia Związku Południowej Afryki w 1910 roku dzień 16 grudnia był obchodzony jako główne święto państwowe (od 1915 roku również w Afryce Południowo-Zachodniej) pod nazwą Dnia Przysięgi (afr. Geloftedag) lub jako Dzień Dingane (Dingaansdag). Dzień Przysięgi czczony był także w Holenderskim Kościele Reformowanym.

Po 1994 rocznica bitwy nad Blood River obchodzona jest jako Dzień Pojednania. Podczas obchodów tego święta w 2019 prezydent Południowej Afryki Cyril Ramaphosa określił burskich voortrekkerów mianem najeźdźców, z kolei armię Zulusów nazwał bojownikami o wolność. Spotkało się to z krytyką ze strony społeczności Afrykanerskiej[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Ope brief aan Ramaphosa: 'U poog om Afrikaners se geskiedenis te kriminaliseer' [online], Maroela Media, 18 grudnia 2019 [dostęp 2020-12-11] (ang.).