Bolesław Fichna

Bolesław Fichna

Semen, Aleksander Semen, Bolesław

kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia	23 lutego 1891 Łódź
Data i miejsce śmierci	22 kwietnia 1945 KL Flossenbürg
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Późniejsza praca	polityk
Odznaczenia

Bolesław Fichna, ps. „Semen”, „Aleksander Semen”, „Bolesław” (ur. 23 lutego 1891 w Łodzi, zm. 22 kwietnia 1945 w KL Flossenbürg) – polski prawnik, adwokat, działacz polityczny okresu dwudziestolecia międzywojennego, poseł na Sejm Ustawodawczy (1919–1922) i III kadencji (1930–1935) oraz senator RP V kadencji (1938–1939), zastępca członka Rady Obrony Państwa w 1920 roku, członek Koła Parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego w 1938.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Franciszka, rzemieślnika, i Antoni z Mecnerów. Był starszym bratem Alfonsa, który poległ 5 listopada 1915 pod Wielkim Miedwieżem, jako szeregowiec 4. kompanii V batalionu 7 pułku piechoty .

Naukę rozpoczął w Męskim Rosyjskim Gimnazjum Rządowym przy ul. Mikołajewskiej w Łodzi. W 1905 roku uczestniczył w strajku szkolnym oraz przystąpił do PET (w latach 1908–1910 był jej przywódcą w Łodzi), był również jednym z założycieli i przywódców „Zarzewia”. 2 kwietnia 1910, w związ­ku z ak­cję boj­ko­tu szko­ły ro­syjskiej, uczestniczył w zjeździe mło­dzie­ży gim­na­zjal­nej w War­sza­wie, gdzie zo­stał aresz­to­wa­ny przez Ochra­nę. Był wię­zio­ny przez po­nad 3 mie­sią­ce i 19 lipca wy­da­lo­no go z te­re­nu za­bo­ru ro­syj­skie­go. Wal­ce o pol­ską szko­łę po­świę­cił książ­kę Z dni gór­nych i chmur­nych. Wspo­mnie­nia (1929). Maturę zdał po powrocie w Gimnazjum Polskim w Łodzi – był jednym z sześciu uczniów, którzy w 1911 jako pierwsi zdali maturę w tym renomowanym liceum. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie należał do „Znicza”.

W latach 1914–1916, jako legionista Józefa Piłsudskiego, brał udział w walce o niepodległość Polski – był jednym z tych, którzy 6 sierpnia 1914 pod wodzą Marszałka wyruszyli z krakowskich Oleandrów. 18 sierpnia został adiutantem I batalionu. 9 października został mianowany podporucznikiem. 1 listopada został wyznaczony na stanowisko zastępcy komendanta 3. kompanii, a następnie komendanta plutonu w 4. kompanii VI batalionu 7 pułku piechoty. 18 listopada został ciężko ranny w bitwie pod Krzywopłotami .

Do Łodzi powrócił w 1916 jako oficer Legionów Polskich. Od 1917 był komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej w Łodzi. W roku 1918 obronił doktorat w Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasie wojny polsko-bolszewickiej jako ochotnik wstąpił do wojska. Został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów rezerwy piechoty. W 1922 posiadał przydział w rezerwie do 3 pułku piechoty Legionów. W 1934 roku, jako kapitan pospolitego ruszenia piechoty pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Łódź Miasto II. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr IV. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”.

Po wojnie powrócił do Łodzi. Był działaczem Narodowego Związku Robotniczego oraz posłem na Sejm Ustawodawczy. W latach 1923–1927 był przewodniczącym łódzkiej rady miejskiej – z jego inicjatywy rada podjęła uchwałę o budowie w tym mieście Grobu Nieznanego Żołnierza. Działał m.in. w Rotary Club, akademickim Towarzystwie Oświaty Ludowej oraz Polskich Drużynach Strzeleckich. Od 1924 prowadził w Łodzi praktykę adwokacką. W latach 1930–1935 był posłem na Sejm III kadencji z listy BBWR, a w 1938 roku został senatorem RP V kadencji (1938–1939) z ramienia Obozu Zjednoczenia Narodowego. W 1936 roku był jednym z założycieli Towarzystwa Przyjaciół Łodzi. Dzia­łał tak­że w ru­chu za­wo­do­wym, był jed­nym z przy­wód­ców Pol­skich Związ­ków Za­wo­do­wych „Pra­ca”, zwią­za­nych z NPR­-L­ew­icą. Pu­bli­ko­wał w pi­śmie „Pra­ca”, na ła­mach któ­re­go wy­su­nął ha­sło: „Pro­le­ta­riu­sze pol­scy łącz­nie się”. Wy­stę­pu­jąc w obro­nie ro­bot­ni­ków, kry­ty­ko­wał prze­my­słow­ców łódz­kich, a tak­że so­cja­li­stycz­ny i cha­dec­ki ruch za­wo­do­wy, któ­rym za­rzu­cał po­wią­za­nia mię­dzy­na­ro­do­we. Wie­lo­krot­nie wy­stę­po­wał pu­blicz­nie w spra­wach wal­ki z bez­ro­bo­ciem.

W lipcu 1939, podczas tzw. „uroczystości grunwaldzkich”, wygłosił w Łodzi, na pl. Wolności, kilkunastominutowe patriotyczne przemówienie, którego nagranie się zachowało, w którym wezwał łodzian do obrony przed Niemcami. W tym czasie mieszkał przy ul. Nawrot 7.

Od 1940, w czasie okupacji niemieckiej, działał w Warszawie w podziemiu, był działaczem Konwentu Organizacji Niepodległościowych i jego reprezentantem w Społecznym Komitecie Antykomunistycznym. Po powstaniu warszawskim trafił do obozu koncentracyjnego w Dachau, a następnie do Flossenbürga, gdzie zginął 22 kwietnia 1945 r. podczas likwidacji obozu.

Publikacje

• Cztery lata pracy w samorządzie (1923–1927) (1927)
• Z dni chmurnych i górnych. Wspomnienia (1929)
• Dzień 11 listopada 1918 w Łodzi (1938)

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6559
• Krzyż Niepodległości (7 lipca 1931)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)
• Krzyż Walecznych

Upamiętnienie

W 1992 marszałek Sejmu Wiesław Chrzanowski odsłonił na budynku sejmowym tablicę z 296 nazwiskami posłów i senatorów poległych podczas II wojny światowej, na której znajduje się nazwisko Bolesława Fichny.

Bibliografia

• Marek Gałęzowski, Fichna Bolesław [w:] idem, Wierni Polsce. Ludzie konspiracji piłsudczykowskiej 1939-1947, LTW: Warszawa 2005, s. 110-116.
• Marek Gałę­zow­ski, Przeciw dwóm zaborcom. Konspiracja piłsudczykowska w kraju w latach 1939–1947, IPN: Warszawa 2013.
• Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
• Ulica Fichny, a może nawet plac?. „Gazeta Wyborcza Łódź”, s. 7, 27 kwietnia 2012. ISSN 0860-908x. 
• Bolesław Fichna. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-11)].

Linki zewnętrzne

• Bolesław Fichna: Dzień 11 listopada 1918 r. w Łodzi (ze wspomnień uczestników) (1938) w bibliotece Polona