Bosona Roobaa Mudhiilafaa

Naannoo bosona roobaa Amaazoon Biraazil keessatti argamu . Bosonni roobaa tiroopikaalaa Ameerikaa Kibbaa gosoota bineensotaa adda addaa guddaa lafa kanarra jiran of keessaa qaba .

Bosona roobaa naannoo Mudhii lafaa Irra caalaan qaama ardii Afrikaa naannoo qilleensa baramaoo’aa (tropic) keessatti argama. Afrikaatti naannoon bosona roobaa baldhinaan kan argamu naannooMudhii lafaa irraa gara Kaabaatti digrii jaha (6°) fi gara Kibbaattis digrii jaha (6°) diriiruun naannoo Qorii Koongoo jedhamu keessatti argama. Naannoon kun waggaa guutuu oo’aa fi rooba guddaaqabaachuun beekama. Bakka argama naannoo bosona roobaa kanas kaartaa Afrikaa armaan olii irraailaaluun hubachuuf yaali.Naannoon bosona roobaa kun waggaa guutuu oo’aa qabbana (tempireechara) roobaa fi jiidhinsaguddaa argata. Hammi oo’a jiddu galeessaa waggaa 27°C yoo ta’u gargarummaa hamma oo’a waggaaguddaa fi hammi oo’a waggaa xiqqaa jidduu jiru baay’ee xiqqaadha. Sababni isaas naannoo kanatticaarallaan biiftuu irraa dhufu waggaa guutuu sirrii sammuu irra waan ooluuf gargaarummaan hammaoo’a guddaa fi xiqqaa jidduu jiru waan hin jirreef.Naannoon kun waggaa guutuu rooba guddaa argata. Kun ammoo biqiltoonni akaakuu adda addaabaay’inaan akka argaman taasisee jira. Hammi rooba waggaa naannoon kun argatuu 1500 mm hanga2500 mm ta’a. Biqiltoonni naannoo bosona mudhii lafaa baqqaana sadi qabu. Kunis, biqiloota dheerinahanga 60 m qaban, biqiltoota jidduu galeeyyii dheerina hanga 18 m qabanii fi biqiltoota gaggabaaboomiila jalatti biqilan fa’a