Saltar al conteníu

Cantón del Jura

Coordenaes: 47°22′N 7°09′E / 47.37°N 7.15°E / 47.37; 7.15
Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Cantón del Jura
y
Alministración
Estáu federáu Suiza
ISO 3166-2 CH-JU
Tipu d'entidá cantón de Suiza
Capital Delémont (es) Traducir
Nome oficial République et Canton du Jura (fr)
Nome llocal Jura (fr)
Llingües oficiales francés
División
Xeografía
Coordenaes 47°22′N 7°09′E / 47.37°N 7.15°E / 47.37; 7.15
Superficie 838.51 km²
Llenda con Cantón de Basel-Landschaft, Berna, Doubs, Cantón de Neuchâtel, Cantón de Solothurn, Altu Rin, Territoriu de Belfort, Alsacia, Francu Condáu, Borgoña-Francu Condáu y Gran Este
Puntu más altu Monte Raimeux (es) Traducir
Puntu más baxu Ríu Allaine
Altitú media 435 m
Demografía
Población 73 419 hab. (31 avientu 2018)
Densidá 87,56 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00 y UTC+02:00
Fundación 1r xineru 1979
jura.ch
Cambiar los datos en Wikidata

El Cantón del Jura, tamién conocíu como República y Cantón del Jura (n'alemán: Republik und Kanton Jura; en francés: République et canton du Jura; n'italianu: Repubblica y Canton Giura; en romanche: Repubblica e Chantun Giura) ye un cantón suizu, que la so capital ye la ciudá de Delémont.

Los raigaños del cantón del Jura apaecen en 999, cuando l'últimu rei de Borgoña da al Obispu de Basilea l'abadía de Moutier-Grandval xunto coles sos dependencies. A partir del 1032 l'Obispu de Basilea ye venceyáu al Sacru Imperiu Romanu Xermánicu. A principiu del sieglu XVI cola llegada de la reforma protestante a Basilea, l'Obispu ye obligáu a salir de la ciudá. El príncipe-obispu instálase finalmente en Porrentruy nos sos territorios xurásicos, anque la ciudá dependía espiritualmente de la diócesis de Besançon. El territoriu restante sobre'l cual l'obispu va reinar hasta l'españíu de la revolución francesa, correspuende a lo que ye llamáu'l Jura históricu, qu'incluyía'l territoriu del actual cantón del Jura xunto col Jura bernés y el Laufen. En 1648 cola Paz de Westfalia, el Jura ye separáu del Sacru Imperiu, lo que contribúi a que crezan los sos llazos cola Confederación de los XIII cantones. Esta situación perdura hasta 1792 cuando l'últimu príncipe-obispu ye obligáu a salir de Porrentruy tres l'españíu d'un movimientu revolucionariu inspiráu pola revolución francesa. El 19 d'avientu de 1792 ye proclamada la República Rauracienne, primer república hermana de la República francesa. En 1793, l'acabante proclamar república ye amestada per Francia y conviértese nel departamentu de Monte Tarrecible, que la so capital yera Porrentruy. La rexón de Montbéliard ye amestada en 1797. En 1800 el departamentu ye suprimíu y anexáu al departamentu del Altu Rin por voluntá de Napoleón Bonaparte.

Castiellu de Porrentruy, residencia del príncipe-obispu de Basilea.

En 1815 el Congresu de Viena decide que la rexón histórica del Jura va ser amestada al cantón de Berna como compensación de les perdíes territoriales de Vaud y l'Alta Argovia, convertíes en cantones independientes. Tres la so anexón al cantón de Berna, un conflictu cultural salió a flote. Berna siendo un cantón de fala alemana mayoritariamente discriminaba en cierta forma les mayoríes francófonas del Jura. Ye por esto y otres razones qu'un movimientu independentista foi creáu col fin d'algamar la independencia de la rexón del Jura bernés. Nos años 1970 foi entamáu un plebiscitu en favor de la creación del cantón del Jura. Nesa ocasión pudieron participar los siete distritos históricos del Jura: Courtelary, Delémont, Franches-Montagnes, Laufen, La Neuveville, Moutier y Porrentruy. Sicasí solo los distritos del Jura Norte aprobaron la votación: Delémont, Franches-Montagnes y Porrentruy. Ente que estos trés distritos fueron autorizaos a crear un nuevu cantón en 1979, los cuatro restantes decidieron siguir formando parte del cantón de Berna. En 1996 el distritu de Laufen, convertíu en exclave tres la separación del Jura norte, foi autorizáu a camudar al cantón de Basilea Campu. N'años más recién, nueves votaciones fueron llevaes a cabu pa pidir l'anexón del actual Jura bernés al cantón del Jura, sicasí hasta agora solo Moutier aceptó l'anexón al cantón de Jura (votaciones del 18 de xunu de 2017), ciudá la cual va ser amestada'l 1 de xineru de 2021. El restu de votantes del Jura bernés nun aceptaron hasta agora un cambéu de cantón.El cantón ye conocíu tamién pola que nel so tiempu foi l'asociación de reloxeros anarquistes (Federación del Jura).

Xeografía

[editar | editar la fonte]

El cantón del Jura asítiase na parte noroccidental de Suiza. El territoriu consiste mayoritariamente nel cordal del Jura, na parte sur, y l'altiplanu del Jura, na parte norte, onde se topa la rexón llamada Ajoie.

Al norte y oeste el cantón llenda cola República francesa, al este colos de Soleura y Basilea-Campu, y al sur colos de Berna y Neoburgu. Los ríos Doubs y Birs bañen la rexón. El Doubs xunir al Saona pa desaguar nel Ródano, ente que el Birs ye tributariu del Rin.

Distritos y comuñes

[editar | editar la fonte]

El cantón del Jura ta estremáu en tres distritos y 64 comuñes:

Referencies

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]