Neidio i'r cynnwys

Cassie Davies

Oddi ar Wicipedia

Cefndir

[golygu | golygu cod]
Cassie Davies
Ganwyd20 Mawrth 1898 Edit this on Wikidata
Tregaron Edit this on Wikidata
Bu farw17 Ebrill 1988 Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Galwedigaethathro Edit this on Wikidata

Ganwyd Cassie Davies (1898 - 1988)[1] yn Tregaron, yn 1898. Magwyd hi yn un o ddeg o blant mewn teulu llengar a cherddgar.    

Addysgwyd hi yn ysgol fach Blaencaron, ac yna yn y ‘Cownti Sgŵl’ yn Nhregaron, lle bu iddi gael ei dysgu gan S. M. Powell.  Dyma un o’r prif ddylanwadau ar y Cassie ifanc, gyda’i gwersi wedi’u gwreiddio yn hanes, chwedlau a thraddodiadau’r ardal.  

Symudodd ymlaen i astudio Saesneg ym Mhrifysgol Cymru Aberystwyth, ac er iddi ennill ei gradd nid effeithiodd y cwrs arni o gwbl, ac felly aeth yn ôl i ennill ail radd yn y Gymraeg.  Yn ystod y cwrs hwn “…yr enynnwyd fy niddordeb diollwng i yn fy iaith fy hun.  Dyma’r pryd y dechreuais i ddod yn ymwybodol o’m gwreiddiau a’m hetifeddiaeth fel Cymro…”.[2]

Bu’n ddarlithydd yng Ngholeg Addysg y Barri rhwng 1923 ac 1938.

Bu farw yn 1988. Gosodwyd cofeb iddi ar wal Capel Blaencaron gan Gangen Plaid Cymru Tregaron gyda’r geiriau canlynol wedi’u hysgrifennu arni: Bu’n hwb i’w bro a’i gwlad.

Plaid Cymru

[golygu | golygu cod]

Yn ystod Ysgol Haf gyntaf Plaid Cymru ym Machynlleth yn 1926, ymunodd Cassie â’r Blaid gan gwrdd â rhai o’i ffrindiau oes yno, pobl fel Saunders Lewis, Kate Roberts a D.J. Williams.  Aeth yn ôl i’r Bari a sefydlu cangen o’r Blaid yno, a bu ei gwaith gyda Phlaid Cymru yn ddiflino wedi’r haf hwnnw.  

Yn 1938 penodwyd hi yn Arolygydd Ysgolion, gyda gofal arbennig dros y Gymraeg. Yn y swydd hon y daeth hi i adnabod Cymru, gan flasu ac ymgolli yn niwylliannau amrywiol ei gwlad; o Ben Llŷn i’r Rhondda, Morgannwg a Phenfro. Lle bynnag yr âi, hoffai ddim mwy ’na dod i adnabod cymeriadau’r ardal a rhannu ambell i stori neu gân.[3]

Trafodir dylanwad S. M. Powell ar Cassie Davies a nifer o arweinwyr cynnar eraill Plaid Cymru yn narlith yr Athro E. Wyn James, ‘“Gweld gwlad fawr yn ymagor”: Breuddwyd Cyffrous G. J. Williams a Saunders Lewis’, http://www.hanesplaidcymru.org/english-cofio-yr-athro-griffith-john-williams-ai-wraig-elizabeth/.


Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Archifau Cymru: Cassie Davies Archifwyd 2016-03-05 yn y Peiriant Wayback
  2. Davies, Cassie (1973). Hwb i'r galon. Gwasg John Parry.
  3. Elin, Mari. "Cassie Davies". Prosiect Drudwen. Cyrchwyd 22/03/2018. Check date values in: |access-date= (help)


Baner CymruEicon person Eginyn erthygl sydd uchod am Gymro neu Gymraes. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.