Christina Krüger

Mev. Christina en ds. G.H.J. Kruger op hul seun Christiaan se troue.

Christina Maria Krüger (ook née Krüger, Bethulie, Oranje-Vrystaat, 18 April 1882 – 3 Junie 1947) was predikantsvrou in die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika. Haar man, ds. Gert Hendrik Jacobus Krüger, was leraar van Lydenburg-kombinasie 1903–1905, Barkly-Oos 1905–1926 en Parys 1926–1949, toe hy sy emeritaat aanvaar het. Hy is oorlede op 19 Februarie 1957. Haar seun, ook ds. G.H.J. Krüger (1923–2013), was leraar van Barkly-Oos 1949–1951, Laeveld 1951–1958, Benoni 1958–1969, Benoni-Noord 1969–1977 en Durban 1977–1989, toe hy sy emeritaat aanvaar.

Herkoms

Ds. en mev. Krüger as jong getroudes.

Christina Krüger se grootvader aan vaderskant was Harm Krüger van die plaas Vaalbank, distrik Bethulie, ’n Volksraadslid van die Vrystaatse Republiek. Haar grootvader aan moederskant was Jan Pretorius van die plaas Pretoriusvlei, distrik Postmasburg, wat as seun van agt jaar die Trichardt-trek na Delagoabaai meegemaak het. Haar vader, Banie Krüger, van die plaas Winkelshoek, Bethulie, was ’n bekende en gerespekteerde man in sy omgewing.

Jeugjare en Vryheidsoorlog

Tydens die Tweede Vryheidsoorlog (1899–1902) het Christina Krüger, toe haar vader en ouer broer albei gevange was, as jong meisie saam met haar moeder, jongste broer en sussie op die plaas bly woon. Hulle het laat skeer en saai en sy het self koring gesny. Naderhand het hulle veiligheid gesoek deur met kar en perde en met soveel as wat hulle op die kar kon laai, te vlug. Saam met nog vlugtende vroue het hulle ’n laertjie gevorm. Toe hulle op ’n môre gevange geneem word, het die vyand kort bokant die vroue en kinders se hoof heen met kanonne op vlugtende burgers geskiet. Dit het groot konsternasie in die laer veroorsaak. Met die moedigheid en teenwoordigheid wat haar lewenslank sou kenmerk, het Christina Krüger op ’n miershoop gaan staan en met haar voorskootjie die wit vlag opgesteek. Dié voorskootjie en enkele ander tronkaandenkings is ná haar dood aan die Oorlogsmuseum in Bloemfontein geskenk.

Die vroue en kinders is toe na die Bethulie-kamp vervoer. Daar het Christina Krüger ellende en smart ervaar wat sy haar lewe lank nie wou oorvertel nie. Net een aand tydens haar en haar man se lang huwelikslewe, het sy hom daarvan begin vertel, maar sy het naderhand vasgesteek en nooit die verhaal hervat nie.

Uit die konsentrasiekamp het sy ’n brief gestuur om die vegtende burgers te velde te bemoedig. Hierdie brief het in die vyandshande beland. Sy is gevolglik in hegtenis geneem, gestraf en saam met vier gewapende soldate na die tronk op Bethulie gestuur. Later is sy na Bloemfontein verskuif waar sy vier weke gevangenisstraf uitgedien het.

Huwelikslewe

Ds. G.H.J. Kruger, Christina Kruger se eggenoot as jong predikant.

Christina Krüger se seun ds. Gerrit Kruger.

Ná die oorlog, waartydens haar broertjie in die Bethulie-kamp oorlede is, is sy, haar moeder en sussie terug plaas toe om daar te sorg tot haar vader en ouer broer uit krygsgevangenskap uit Ceylon terugkeer. Die Driejarige Oorlog het haar skoolloopbaan beëindig. In November 1905 het sy in die huwelik getree met ds. G.H.J. Krüger, toe nog leraar van die kombinasie Gereformeerde kerk Barkly-Oos. Hulle sou eindelik langer as 41 jaar getroud wees. Vier van hul kinders het nog geleef ten tye van haar dood, drie seuns en ’n dogter. In Oktober 1948 is haar man weer getroud, met die weduwee Aletta Buys van Barkly-Oos, wat hom oorleef het.

Waardering

Volgens die naamlose skrywer van haar lewensberig in die Gereformeerde Kerk se Almanak van 1948 het sy gedurende haar huwelikslewe lief en leed "blymoedig en getrou" saam met haar man deurgemaak. Sy was vir hom ’n besieling in sy leraarswerk tot op die dag van haar dood. "(Vanweë) haar beminlike geaardheid was sy alombekend deur alle dele van die samelewing, waar sy gewoon het, en in wye kringe in Suid-Afrika. Dit blyk uit die baie briewe van deelneming wat ds. Krüger ná haar heengaan ontvang het. In daardie briewe word melding gemaak van haar mooie, vol en blymoedige lewe, selfs al het sy in haar hart ’n snerpende litteken gedra weens die blindheid van ’n paar van haar kinders. Haar glimlag, selfs onder smart, het almal aan die pastorie verwelkom, ryk sowel as arm. Daardie glimlag kon nog op haar laaste siekbed bespeur word telkens wanneer die bitter-swaar pyne haar ... net ’n verposinkie gegee het. Sy het ’n mooi, vol lewe gelei, die vriendelikheid en jammerhartigheid verpersoonlik. Sy was ’n ideale predikantsvrou, pastorie- en volksmoeder. Wie haar geken het, het dit kon aanvoel: (H)ier is ’n vrou, deur lyde en teleurstelling in haar lewe geheilig."

Bronne

• (af) Die Gereformeerde Vroueblad. 1959. Die Gereformeerde vrou 1859-1959. Potchefstroom: Potchefstroom Herald.
• (af) Van der Walt, ds. N.H. (hoofred.) 1946. Almanak van Die Gereformeerde Kerk van Suid-Afrika vir die jaar 1947. Twee-en-sewentigste jaargang. Potchefstroom: Admin. Buro.