Conall Gulban
Beathaisnéis | |
---|---|
Breith | luach anaithnid |
Bás | c. 464 |
Gníomhaíocht | |
Gairm | rí |
Teaghlach | |
Teaghlach | Uí Néill |
Páiste | Fergus 'Cendfota' (?), Dauí (?) |
Athair | Niall Noígíallach |
Siblín | Eoghan mac Néill agus Coirpre mac Néill |
Ba mhac le Niall Naoighiallach é Conall Gulban. Bhí sé ina rí ar Thír Chonaill - ba é a thug an t-ainm don cheantar sin ar a dtugtar Dún na nGall anois agus. Ba dheartháir é le hEoghan, a thug a ainm do chontae Thír Eoghain. Ba é an chéad duine uasal a bhaistigh Naomh Pádraig é.
Tagann a leasainm as Binn Ghulbain i gContae Shligigh, an áit as a d'imigh mic Néill chun Aileach a chloí.[1] Maraíodh é ag na Masraige ag Magh Slecht, Contae an Chabháin, sa bhliain 464. Adhlacadh é ag Naomh Caillin i bhFíonach, Contae Liatroma.[2][3] Deirtear go bhfuair Eoghan bás le huaigneas nuair a chuala sé faoi bhás a dhearthár. Cuireadh Conall Gulban i bhFíonach, Contae Liatroma.
Feictear Conall mar chomrádaí Chaoilte mhic Rónáin, ar cheann de phearsana na bhFiann sa scéal Agallamh na Seanórach, a mhair go dtí ré na Críostaíochta agus a d'inis eachtraí na bhFiann agus bríonna logainmneacha do Naomh Pádraig. Rinne Caoilte amhlaidh le Conall i dTír Chonaill agus d'aimsigh taisce na bhFiann as na tuamaí meigiliteacha éagsúla a tháinig siad orthu ar a dturais.
Ba iad Fergus Cendfota Duí agus Éanna Bogaine a bheirt mhac. Glaotar Cineál Chonaill ar a shliocht. Ba de shliocht Chonaill iad Naomh Colm Cille, Clann Uí Dhochartaigh, Clann Uí Ghallchóir, Clann Uí Dhomhnaill, Clann Uí Bhaoill agus mórán clann eile.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Byrne, lch. 84
- ↑ Annála na gCeithre Máistrí, ACM 464.3
- ↑ 'Flannacán mac Cellaig rí Breg hoc carmen. His poem on the death of some Irish heroes', le Kathleen Mulchrone, in "Journal of Celtic Studies", iml. I (1949-50), ll. 80-93, stanza 22.