Saltar al conteníu

Día de la Raza

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Primer desembarco de Cristóbal Colón n'América, obra de Dióscoro Puebla.

Día de la Raza ye'l nome col que se denomina la fiesta del 12 d'ochobre en conmemoración del descubrimientu d'América pol navegante Cristóbal Colón en 1492.

El Día de la Raza celebra'l 12 d'ochobre na mayor parte de Hispanoamérica, España y los Estaos Xuníos ente otros países. Foi creáu a partir del sieglu XX, primeramente de forma bonal y non oficial, pa conmemorar, una nueva identidá cultural, productu del alcuentru y fusión ente los pueblos indíxenes d'América y los colonizadores españoles, amás de la valorización del patrimoniu cultural hispanoamericanu. Anque'l nome «Día de la Raza» ye'l más popular na actualidá, el nome oficial suel variar d'un país a otru: n'España ye'l Día de la Fiesta Nacional o Día de la Hispanidá, amás de la fiesta relixosa de la Virxe del Pilar, n'Estaos Xuníos ye Columbus Day o Día de Cristóbal Colón, en Chile y Perú denominar Día del Alcuentru de Dos Mundos, n'Arxentina recibe'l nome de Día del Respetu a la Diversidá Cultural, etcétera.

Historia

[editar | editar la fonte]
Afiche arxentín de 1947 pol Día de la Raza anguaño conocíu como "día de la Diversidá Cultural", correspondiente al primer gobiernu de Juan Domingo Perón.

La denominación foi creada pol ex-ministru español Faustino Rodríguez-San Pedro, como presidente de la Unión Ibero-Americana, qu'en 1913 pensó nuna celebración que xuniera a España y Iberoamérica, escoyendo pa ello'l día 12 d'ochobre.[1] En 1914 celébrase'l 12 d'ochobre per primer vegada como fiesta de la Raza.[2] En 1915 pasa a llamase Día de la Raza:

Ye por eso que foi fomentada pola Unión Ibero-Americana, y pa que la so realización proponer efeutuar activa propaganda en 1913, la de que se conmemore la fecha del descubrimientu d'América, en forma qu'al empar d'homenaxe a la memoria del inmortal Cristóbal Colón, sirva pa exteriorizar la intimidá espiritual esistente ente la Nación descubridora y civilizadora y les formaes nel suelu americanu, güei prósperos Estaos.

La Unión celebró per primer vegada la Fiesta de la Raza Española» en 1914 y en 1915 celebróse como «Día de la Raza» na Casa Arxentina de Málaga, y dende 1917 el Conceyu de Madrid asumió la celebración de la Fiesta de la Raza» na capital d'España. Tresformar en fiesta nacional por llei d'Alfonso XIII del 15 de xunu de 1918.[3]

En 1917, Hipólito Yrigoyen, presidente de la República Arxentina, declaró esi día fiesta nacional.[4] Anque'l decretu nun-y da un nome específicu, la prensa y el costume impunxeron el de Día de la Raza, «anque non tolos qu'ellí aplaudíamos la sustancia de la fiesta tábamos acordies con el nome con que-y la designaba», en pallabres del periodista arxentín Ernesto Mario Barreda.[5]

El nome Día de la Hispanidá – y el mesmu vocablu hispanidá– foi propuestu a fines de los años 20 por Mons. Zacarías de Vizcarra (sacerdote español, residente en Buenos Aires) al periodista Ramiro de Maeztu (daquella, embaxador d'España en Buenos Aires), yá que consideraba «pocu feliz y daqué impropia» la denominación Día de la Raza. El nuevu nome foi pasu ente pasu reemplazando al antiguu n'España[6] (non asina n'América), hasta que'l 10 de xineru de 1958 ye oficializáu por decretu de la Presidencia del Gobiernu.

Per países

[editar | editar la fonte]
Celebración del Día de la Raza na Plaza de Mayu, 1929.
  • Arxentina: el Día de la Raza foi establecíu na Arxentina en 1916 por decretu del presidente Hipólito Yrigoyen. Esistió dende 2007 un proyeutu de decretu,[7] presentáu pol INADI, de modificar el nome de Día de la Raza por Día de la Diversidá Cultural Americana. Finalmente foi consagráu como Día del Respetu a la Diversidá Cultural per mediu del Decretu de Necesidá y Urxencia 1584/2010 emitíu pola presidenta Cristina Fernández.[8]
  • Les Bahames: día festivu, llamáu Discovery Day (Día del Descubrimientu).[9]
  • Belize: día festivu, llamáu Pan-American Day (Día Panamericanu).
  • Bolivia: por decretu del 12/10/2011[10] denominar "Día de la Descolonización", dempués d'habese llamáu "Día de la Lliberación, de la Identidá y de la Interculturalidad".
  • Chile: foi declaráu día festivu por aciu la llei 3810[11] de 1922, que lo denominó "Aniversariu del Descubrimientu d'América", anque informalmente conozse como "Día de la Raza", el nome con qu'España lo celebraba nesa dómina (ver más embaxo). En 2000, la llei 19.668[12] lo renombró a Día del Alcuentru de Dos Mundos n'alusión al lema oficial de les celebraciones del Quintu Centenariu del Descubrimientu d'América (anque inda s'usa'l nome informal) y pasó a reparase'l llunes más cercanu al 12 d'ochobre si esta fecha cai ente martes y vienres.
  • Colombia: Día de la Raza y l'Hispanidá. Festivu nacional pola llei 35 de 1939[13] y treslládase al llunes siguiente pola llei 51 del 22 d'avientu de 1983.[14]
  • Costa Rica: oficialmente dende 1968 creóse'l Día del Descubrimientu y la Raza, pero dende 1994 esta festividá tresformóse oficialmente nel Día d'Alcuentru de les Cultures col fin de resaltar en forma conxunta tantu apurrir culturales de los europeos, los indíxenes, los asiáticos, y los afrodescendientes.
  • Cuba: nun se celebra'l 12 d'ochobre. Sí se repara'l 10 d'ochobre, una fecha ensin rellación: correspuende al día en qu'empezó la guerra d'independencia contra España, en 1868.
  • República Dominicana: llamáu Día de la Identidá y Diversidá Cultural y tamién, Día del Alcuentru ente dos Cultures, más que Día de la Raza. Una y bones esti últimu nome da a entender que se fala d'una sola, la raza hispánica, dexando de llau l'indixenismu y l'africana, componentes importantes na conformanza de la identidá dominicana.[15][16]
  • Ecuador: celébrase'l 12 d'ochobre so la denominación del "Día de la Interculturalidad y la Plurinacionalidad", dende 2011.
  • España: celebró esta fecha como Fiesta de la Raza ente 1918 (por aciu una llei de 15 de xunu de 1918,[3] declarada pol gobiernu d'Antonio Maura mientres el reináu d'Alfonso XIII) y 1958, añu en que por aciu un decretu[17] camúdase la so denominación oficial pola de Fiesta de la Hispanidá, confirmada en 1981 (en 1940, una orde ministerial[18] camudara la denominación a Día de la Raza). Na actualidá ye la fiesta nacional española, cola denominación de Fiesta Nacional d'España.[19] Na ciudá de Zaragoza, la festividá coincide cola Fiesta del Pilar, n'honor a la Virxe del Pilar, patrona de la ciudá y patrona de la Hispanidá.
  • Guatemala: Día de la Hispanidá [20]
  • Estaos Xuníos d'América: Denomináu Día de Colón (n'inglés Columbus Day), magar con un calter de celebración de la comunidá ítalo-americana por cuenta de que esta comunidá considera que Colón yera italianu.
  • Hondures: festivu nacional Día de la Raza.
Pola mio raza va falar l'espíritu: Lema de la UNAM creáu por José Vasconcelos, difusor del conceutu mestizu y sincréticu de raza iberoamericana.[21]
  • Méxicu: oficialmente dende 1928 por iniciativa de José Vasconcelos, qu'alude a lo qu'él llamaba raza iberoamericana,[21] con un significáu de mestizaje y sincretismu cultural.
  • Nicaragua: ye considerada una efeméride relevante y camudó el so nome al traviés del tiempu: primero llamóse "Día de la Raza", depués "Día de la Hispanidá" y anguaño ye reconocíu oficialmente pol Ministeriu d'Educación como'l “Día de la Resistencia Indíxena, Negra y Popular” conmemorando asina la llucha de los Pueblos Orixinarios y el ricu Heriedu Cultural que mandaron a la nacionalidá nicaraguana.
  • Perú: celébrase como'l "Día de los Pueblos Orixinarios y del Diálogu Intercultural" establecíu pola llei 29421 del Congresu que promulgó'l presidente Alan García'l 9 d'ochobre de 2009.
  • El Salvador: celébrase como'l "Día de la Raza".[22]
  • Uruguái: caltién l'equivalente del Día de la Raza —magar primeramente tuvo un sentíu panamericanista— ye'l Día de les Amériques (celebráu dende 1915), distintu a la fiesta del mesmu nome que se celebra'l 14 d'abril. Pela so parte, el 12 d'ochobre celebra'l "Día de la Diversidá Cultural"[23]
  • Venezuela: la celebración del Día de la Raza incorporar por aciu la Llei de Fiestes Nacionales de 1921. El presidente Hugo Chávez, por solicitú de les organizaciones indíxenes y col sofitu del entós ministru d'Educación Aristóbulo Istúriz, decreta'l Día de la resistencia indíxena'l 12 d'ochobre del 2002.
  • Panamá: la celebración ye denominada como "Día de la Hispanidá" o "Día de la Raza".

Crítiques

[editar | editar la fonte]

En dellos llugares surdieron delles voces crítiques sobre la festividá, al afirmar que la conquista d'América per parte de les potencies europees sometió y amenorgó a los pueblos precolombinos.[24] Los críticos cola celebración del 12 d'ochobre de la mesma son criticaos pola so postura sesgada y non oxetiva que nun estrema ente les diverses formes de colonización europea, especialmente ente la española y la d'otres potencies europees bien distinta nes sos formes, propósitos y filosofía. Los sucesos asocedíos nos distintos periodos históricos y en particular el distintu tratu y concesión de derechos daos a los pueblos indíxenes nun dexa la xeneralización según los historiadores. La celebración del Alcuentru ente Mundos basar nun acontecimientu históricu d'escala mundial, onde per primer vegada dende los oríxenes del home, los habitantes del continente européu entraron en contautu con habitantes del continente americanu. Dichu alcuentru dio llugar a una fusión de cultures y la nacencia d'una civilización hispanoamericana. Los críticos cola celebración nieguen o subestiman les lleis que se decretaron pa la proteición de los pueblos indíxenes y contra la so esclavitú, como les Lleis de Burgos, decretaes pola Corona de Castiella en 1512. Decretáronse lleis similares mientres el sieglu XVI y posteriores, lo cual estrema descomanadamente la colonización española de la inglesa, holandesa o francesa. Diches diferencies son xeneralmente suburdiaes o inoraes polos opositores a la celebración. Les distintes postures crearon un alderique sobre'l conteníu de la celebración en dellos países. En dellos casos provocó cambeos na actual conmemoración del 12 d'ochobre, como n'Arxentina, onde agora se reivindiquen les cultures orixinaries o la tolerancia ente cultures. Anguaño en bien pocos países sigue celebrándose como «Día de la Hispanidá» o «Día de la Raza alusivu a la raza o cultura hispanoamericana que supuestamente surdió nel sieglu XVI frutu del alcuentru ente los pueblos indíxenes d'América y l'español.[ensin referencies]

Otres denominaciones

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ «Fiesta de la Raza». Proyeutu Filosofía n'Español. Consultáu'l 15 d'ochobre de 2010.
  2. ↑ Ezama Gil, Ánxeles (2009). La Infanta Eulalia de Borbón: Vivir y Cuntar la Vida. PRENSES UNIVERSITARIES DE ZARAGOZA. ISBN 9788492774081.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Ley de 15 de xunu de 1918».
  4. ↑ «Decreto 7.112, dictáu'l 4 d'ochobre de 1917». Archiváu dende l'orixinal, el 22 de febreru de 2009. «Artículu primeru: Declárase Fiesta Nacional el 12 d'ochobre.»
  5. ↑ Ernesto Mario Barreda (12 d'ochobre de 1935). escritu en Buenos Aires. «Día de la Raza, 12 d'ochobre de 1915». La Nación. 
    Citáu por cita publicación |títulu=Orixe del nome, conceutu y fiesta de la Hispanidá|autor=Monseñor Zacarías de Vizcarra|url=http://www.filosofia.org/hem/194/esp/9441007a.htm%7Cpublicación=L'Español. Selmanariu de la política y del espíritu|ubicación=Madrid|fecha=7 d'ochobre de 1944|fechaaccesu=15 d'ochobre de 2010}}
  6. ↑ Afiche de 1943
  7. ↑ Sibila Camps (16 d'ochobre de 2007). «La evocación del 12 d'ochobre llegó anguaño con una polémica». Clarín. http://edant.clarin.com/diario/2007/10/12/sociedad/s-04801.htm. Consultáu'l 15 d'ochobre de 2010. 
  8. ↑ DECRETO 1584/10 Feriaos n'Arxentina. http://www.mininterior.gov.ar/asuntos_politicos_y_alectorales/dinap/feriaos.php?idName=asuntos&idNameSubMenu=DiNAP&idNameSubMenuDer=DirNAPFeriados#feriaos/feriaos2012.php. 
  9. ↑ Discovery Day en Bahamas.
  10. ↑ Vicepresidencia del Estáu Plurinacional de Bolivia.
  11. ↑ llei 3810
  12. ↑ llei 19.668
  13. ↑ «raza-y-la hispanidá-41327 Día de la Raza y l'Hispanidá». Consultáu'l 12 d'ochobre de 2017.
  14. ↑ Llei 51 de 1983, Consulta de lleis colombianes en DMS Xurídica, últimu accesu'l 12/10/2010.
  15. ↑ «Día de la Identidá y Diversidá Cultural». Educando, el portal de la educación dominicana (5 d'ochobre de 2009).
  16. ↑ «El Día de la identidá na República Dominicana». Educando, el portal de la educación dominicana (6 d'ochobre de 2005).
  17. ↑ «Decreto de 1958». «La fecha del dolce d'ochobre de cada añu va tener calter permanente de Fiesta Nacional, a tolos efeutos, cola denominación de «Día de la Hispanidá».»
  18. ↑ Orde ministerial de 1940
  19. ↑ Llei 18/1987 Archiváu 2006-06-19 en Wayback Machine, de 7 d'ochobre, qu'establez el día de la Fiesta Nacional d'España nel 12 d'ochobre
  20. ↑ «conmemórase-el-dia-de-la hispanidá-en-guatemala/ Güei conmemórase'l Día de la Hispanidá en Guatemala» (12 d'ochobre de 2017). Consultáu'l 11 de octube de 2018.
  21. ↑ 21,0 21,1 José Vasconcelos: La Raza Cósmica. Misión de la raza iberoamericana (1926).
  22. ↑ «hispanidá Presidente Reyes estima solidaridá d'España escontra El Salvador nel Día de la Hispanidá» (12 d'ochobre de 2013).
  23. ↑ «diversidá cultural-declárase-el-12-de-ochobre-de-cada anu/ declara'l 12 d'ochobre de cada añu: “Día de la Diversidá Cultural”.» (14 de setiembre de 2014).
  24. ↑ «Otru polémicu 12 d'ochobre». La Angostura Digital. 13 d'ochobre de 2007. Archivado del original el 2015-05-08. https://web.archive.org/web/20150508192003/http://www.laangosturadigital.com.ar/v3/home/interna.php?id_not=3049&ori=web. Consultáu'l 12 d'ochobre de 2014. 

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]






Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Día_de_la_Raza&oldid=4246089»