Damask
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Damask | ||
| دمشق | ||
| Grad | ||
 Panorama Damaska
| ||
|
||
| Država |  Sirija
| |
|---|---|---|
| Nadmorska visina | 680 m | |
| Površina | 105 km2 | |
| Stanovništvo | 1,711,000 (2009) | |
| Gradonačelnik | Bishr Al Sabban | |
| Vremenska zona | UTC+2 | |
  | ||
| Veb-sajt: damascus.gov.sy | ||
Damask (arapski (službeno): دمشق Dimašk, (neslužbeno) aš-Šam الشام) je glavni grad Sirije i drugi grad po veličini nakon Halepa. Smatra se da je to najduže kontinuirano naseljen grad na svijetu. Glavni je kulturni i religijski grad Levanta. Prema procjeni iz 2009. godine u gradu je živjelo 1.711.000 stanovnika.[1] Smješten u jugozapadnom dijelu države, Damask je centar velikog metropolitanskog područja u kojem živi oko 2,6 miliona stanovnika (2004.).[2]
Historija
[uredi | uredi izvor]Damask prije nove ere
[uredi | uredi izvor]
Za Damask se tvrdi da je najstariji u kontinuitetu nastanjeni grad svijeta, mada se za istu titulu vatreno bori i Halep (Haleb, حلب). U hijeroglifskim tablicama nađenim u Egiptu spominje se "Dimaška" kao jedan od osvojenih gradova u 15. vijeku prije n. e. U iskopinama u dvorištu Umajad džamije su pronađeni predmeti iz trećeg milenija prije nove ere. Ime Dimaška se nalazi u arhivama Elbe, a pronađeno je i na tablicama u Mari (2500. p. n. e.)
Za Damask su se vodile mnogobrojne bitke tokom rane historije, počevši od izraelskog cara Davida, Asiraca (732. p. n. e.), Nabukodonozora (oko 600. p. n. e.), preko Perzijanaca (530. p. n. e.) do Aleksandra Makedonskog (koji je osvojio grad 333. p. n. e.) Grčki uticaj je oslabio kada su Nabatejci pokorili grad 85. p. n. e. Rimljani su uskoro protjerali Nabatejce (64. p. n. e.) i Sirija je postala rimska provincija (Syria). Damask je u rimsko doba bio veoma važan grad i postao je i vojna baza vojska koje su se borile protiv Perzijanaca. Hadrijan je proglasio metropolis u II vijeku.
Damask između religija
[uredi | uredi izvor]
U Damasku je Saul od Tarzusa prešao u kršćanstvo i postao sveti apostol Pavle. Do kraja IV vijeka nove ere većina stanovništva je primila kršćanstvo. Hram Jupiterа je postao katedrala posvećena svetom Ivanu Krstitelju, čija glava i danas leži u grobu unutar Velike džamije u Damasku. Sa dolaskom islama, Damask je postao važan centar kao sjedište Emevijjskog halifata, u periodu od 661. do 750. godine, Grad je naglo rastao i kršćanska katedrala pretvorena je u džamiju. Kada su Abasidi prevladali i preselili halifat u Bagdad, Damask je opustio.
Srednji vijek, turska i mongolska osvajanja
[uredi | uredi izvor]Grad su osvojili Turci Seldžuci (1076.), nakon čega su ga Križari bezuspješno pokušali preoteti 1148. godine, prije nego je on 1154. godine konačno pao u ruke Nuredina (Nur ad Din, Nur ad-Din), generala turskog porijekla. Mnogi spomenici u današnjem gradu potiču iz vremena njegovog nasljednika, Saladina (Salah ad Din, Salah ad-Din), kada je Damask bio prijestolnica ujedinjenog Egipta i Sirije.
Mongoli su se kasnije uselili u grad, ali su ubrzo bili izbačeni od strane egipatskih Turaka Memluka 1260. god. Tokom memlučkog perioda, roba iz Damaska je poznata širom svijeta i privukla je mnogo trgovaca iz Evrope. Ovo je vodilo ka drugoj najezdi Mongola pod Tamerlanom, kada je grad opustošen, a svi umjetnici i naučnici deportirani u Samerkand. Memluci su se ubrzo vratili i nastavili izgradnju grada.
Sa početkom četverostoljetne otomanske vladavine gradom (1516. god.) bogatstvo Damaska se smanjuje i grad postaje tek mala provincijska prijestolnica unutar velikog carstva. Jedina kratka pauza u otomanskoj vladavini bila je u periodu 1831-1840. god., kada je grad ponovo postao glavni grad egipatske Sirije, pod vladavinom Muhameda Ali Paše. Zapadne sile su interevenirale u strahu od kolapsa Otomanskog carstva, i natjerale generala Ibrahim Pašu da se povuče iz Sirije.
Novi vijek
[uredi | uredi izvor]Do 1878. brojnost stanovništva se popela na 150.000, a u gradu je postojao dobro izgrađen prijevozni sistem. 1908. godine grad je imao mrežu tramvajskog prijevoza i željeznicom je bio povezan sa Bejrutom i Medinom. Turske i njemačke snage su koristile Damask kao bazu tokom Prvog svjetskog rata. Kada su ih pobijedili Arapska Liga i Saveznici, postavljena je prva, kratkotrajna vlada 1919. godine. Francuzi su dobili mandat od Lige Naroda i okupirali grad i zemlju u periodu 1920-1945. Susreo ih je val nezadovoljstva i otpora, tako da su 1925. čak uveli bombardiranje kao metodu ubijanja otpora. Potpuna nezavisnost je stečena 1946 godine. kada su se francuske i britanske trupe povukle i Damask je postao glavni grad nezavisne države Sirije.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- Damask online
- Historija Damaska
- Karta centra Damaska
- Interaktivni plan Damaska
- Oldamascus.com o Damasku
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 13. 2. 2011. Pristupljeno 19. 5. 2015.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
- ^ "Arhivirana kopija" (PDF). Arhivirano s originala (PDF), 10. 3. 2013. Pristupljeno 19. 5. 2015.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
