Danny Aiello

Danny Aiello
	; Danny Aiello (2011)
Imię i nazwisko	Daniel Louis Aiello Jr.
Data i miejsce urodzenia	20 czerwca 1933 ; Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	12 grudnia 2019 ; New Jersey
Zawód	aktor, producent filmowy, scenarzysta
Współmałżonek	Sandy Cohen; (1955-2019; Jego śmierć)
Lata aktywności	1972–2019
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Danny Aiello, właśc. Daniel Louis Aiello Jr.^[1] (ur. 20 czerwca 1933 w Nowym Jorku, zm. 12 grudnia 2019 w New Jersey^[2]) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny, nominowany w 1990 do Oscara za drugoplanową rolę w filmie Spike’a Lee Rób, co należy (1989)^[3]. Wystąpił w filmach takich jak Ojciec chrzestny II (1974), Figurant (1976), Dawno temu w Ameryce (1984), Purpurowa róża z Kairu (1985), Wpływ księżyca (1987), Noce Harlemu (1989), Hudson Hawk (1991), Ruby (1992), Leon zawodowiec (1994) i Zabójczy numer (2006)^[4].

Życiorys

Urodził się na West 68th Street na nowojorskim Manhattanie^[5], w rodzinie katolickiej^[5] jako piąte z sześciorga dzieci Frances (z domu Pietrocova), krawcowej, i Daniela Louisa Aiello Seniora, robotnika^[6]. Uczęszczał do James Monroe High School w Bronx^[5].

W wieku 16 lat Aiello skłamał na temat swojego wieku, aby zaciągnąć się do United States Army. Po trzech latach służby wrócił do Nowego Jorku i wykonywał różne prace, aby utrzymać siebie, a potem rodzinę. Aiello był przedstawicielem związkowym pracowników Greyhound Lines i dorabiał jako wykidajło klubu nocnego w legendarnym nowojorskim klubie komediowym The Improv.

Danny Aiello zadebiutował w filmie dopiero jako czterdziestolatek. Był już jednak wówczas doświadczonym aktorem teatralnym, znanym z występów na Broadwayu. Jego pierwszy film to – nakręcony w 1973 roku – Uderzaj powoli w bęben. Od czasu debiutu obsadzany był zazwyczaj w rolach charakterystycznych, m.in. w Ojciec chrzestny II (1974), Forcie Apache (1981) i Dawno temu w Ameryce (1984).

W 1985 pojawił się w obsadzie filmu Purpurowa róża z Kairu Woody’ego Allena. Cztery lata później aktor został nominowany do Oscara za drugoplanową rolę w filmie Spike’a Lee Rób co należy. W filmie poruszającym temat segregacji rasowej w Stanach Zjednoczonych Aiello zagrał postać Sala – właściciela pizzerii. Aktor był jednocześnie autorem większości kwestii wypowiadanych przez siebie w filmie. Wystąpił gościnnie w teledysku Madonny do piosenki „Papa Don't Preach” (1986).

Aiello wcielał się w role z szerokiego spektrum konwencji. W Jednej rundzie, ciepłej opowieści o rodzinnych więzach, zagrał Włocha – ojca głównej bohaterki, w którą wcieliła się Holly Hunter. W tym samym roku partnerował Bruce’owi Willisowi w sensacyjnej komedii Hudson Hawk (1991). Na swoim koncie ma też rolę w filmie Roberta Altmana Prêt-à-porter (1994).

Życie osobiste

8 stycznia 1955 ożenił się z Sandy Cohen, z którą miał czworo dzieci.

Zmarł 12 grudnia 2019 w wieku 86 lat w nocy w szpitalu w New Jersey, gdzie leczono go w związku z zakażeniem związanym z wykonanym wcześniej zastrzykiem. Aiello zmarł wkrótce po tym, jak rodzina złożyła mu wizytę^[7].

Filmografia

Uderzaj powoli w bęben (1973) jako Horse
Ojciec chrzestny II (1974) jako Tony Rosato
Figurant (1976) jako Danny LaGattuta
Palce (1978) jako Butch
Bracia krwi (1978) jako Artie
Fort Apache, Bronx (1981) jako Morgan
Danny Rose z Broadwayu (1984)
Dawno temu w Ameryce (1984) jako Vincent Aiello, szef policji
Purpurowa róża z Kairu (1985) jako Monk
Protektor (1985) jako Danny Garoni
Substancja (1985) jako Vickers
Podrywacz artysta (1987) jako Phil Harper
Człowiek w ogniu (1987) jako Conti
Złote czasy radia (1987) jako Rocco
Wpływ księżyca (1987) jako Johnny Cammareri
Rób, co należy (1989) jako Sal
Noce Harlemu (1989) jako Phil Cantone
Styczniowy człowiek (1989) jako Vincent Alcoa
Drabina Jakubowa (1990) jako Louis
Jedna runda (1991) jako Joe Bella
Hudson Hawk (1991) jako Tommy Five-Tone
Dwudziesta dziewiąta ulica (1991) jako Frank Pesce Sr.
Ruby (1992) jako Jack Ruby
Obsesja (1992) jako Carmine Rasso
Stowarzyszenie wdów (1993) jako Ben Katz
Ogóras (1993) jako Harry Stone
Prêt-à-Porter (1994) jako mjr. Hamilton
Leon zawodowiec (1994) jako Tony
Zbyt wiele (1995) jako Gene
Mojave Moon (1996) jako Al McCord
Dwa dni z życia doliny (1996) jako Dosmo Pizzo
Ludzie miasta (1996) jako Frank Anselmo
Ostatni don (1997) jako don Domenico Clericuzio
18 odcieni szarości (1999) jako Vincent Dianni
Książę z Central Parku (2000) jako Noah Cairn
Danie dnia (2000) jako Louis Cropa
Ostatnia wola (2006) jako Pop
Zabójczy numer (2006) jako Roth

Przypisy

↑ Personalidade: Danny Aiello (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2019-11-01]. (port.).
↑ Mike Barnes, Duane Byrge (2019-12-13): Danny Aiello, 'Do the Right Thing' and 'Moonstruck' Actor, Dies at 86. „The Hollywood Reporter”. [dostęp 2019-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-13)]. (ang.).
↑ Danny Aiello – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2019-11-01]. (rum.).
↑ Danny Aiello (20 de Janeiro de 1933). Filmow.com. [dostęp 2019-11-01]. (port.).
↑ ^a ^b ^c Danny Aiello Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2019-11-01]. (ang.).
↑ Danny Aiello Biography (1933?–). Filmreference.com. [dostęp 2019-11-01]. (ang.).
↑ Danny Aiello nie żyje. Onet.pl. [dostęp 2019-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-13)]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Danny Aiello w bazie IMDb (ang.)
Danny Aiello w bazie Filmweb
Danny Aiello w bazie Notable Names Database (ang.)

[interfilmes-1] Personalidade: Danny Aiello (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2019-11-01]. (port.).

[reporter-2] Mike Barnes, Duane Byrge (2019-12-13): Danny Aiello, 'Do the Right Thing' and 'Moonstruck' Actor, Dies at 86. „The Hollywood Reporter”. [dostęp 2019-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-13)]. (ang.).

[cinemagia-3] Danny Aiello – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2019-11-01]. (rum.).

[filmow-4] Danny Aiello (20 de Janeiro de 1933). Filmow.com. [dostęp 2019-11-01]. (port.).

[fanpix.famousfix-5] Danny Aiello Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2019-11-01]. (ang.).

[filmreference-6] Danny Aiello Biography (1933?–). Filmreference.com. [dostęp 2019-11-01]. (ang.).

[kultura-7] Danny Aiello nie żyje. Onet.pl. [dostęp 2019-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-13)]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]