David Lynch

David Lynch
Lynch in 2009.
Geboortenaam	David Keith Lynch
Geboorte	20 Januarie 1946 (1946-01-20) Missoula, Montana, VSA
Beroep(e)	Regisseur, draaiboekskrywer, vervaardiger, skilder, musikant
Aktiewe jare	1966-tans
Rolprente	Twin Peaks, Mulholland Drive, Blue Velvet, The Elephant Man, Eraserhead
Internet-rolprentdatabasis-profiel

David Keith Lynch (gebore op 20 Januarie 1946) is ’n Amerikaanse regisseur, draaiboekskrywer, vervaardiger, skilder, musikant en romanskrywer. Hy is bekend vir sy surrealistiese rolprente en unieke styl. Die surrealistiese en, in baie gevalle, gewelddadige elemente in sy werk ontstel dikwels gehore en laat hulle aanstoot neem.

Vroeë lewe en loopbaan

Lynch het in sy kinderjare saam met sy gesin deur Amerika gereis en daarna skilderwerk in Philadelphia studeer. Hier het hy die oorgang na die vervaardiging van kortprente gemaak. Hy het na Los Angeles verhuis waar hy sy eerste vollengteprent, die surrealistiese riller Eraserhead (1977), gemaak het. Nadat die prent ’n kultusfliek geword het, is Lynch in diens geneem om ’n biografiese prent oor ’n misvormde man, Joseph Merrick, te maak met die titel The Elephant Man (1980), waarmee hy hoofstroomsukses behaal het.

Hy het daarna twee prente vir die De Laurentiis Entertainment Group gemaak: die epiese wetenskapsfiksieprent Dune (1984), wat ’n mislukking was, en die neo-noir-misdaadprent Blue Velvet (1986), ’n reusesukses.

Hierna het Lynch sy eie televisiereeks, die gewilde moordraaisel Twin Peaks (1990–1991; 2017), saam met Mark Frost gemaak, asook die rolprentopvolg, Twin Peaks: Fire Walk with Me (1992). Hierop het gevolg Wild at Heart (1990) en The Straight Story (1999). Hy het toe teruggekeer na sy surrealistiese werk met flieks soos die sielkundige riller Lost Highway (1997), die neo-noir-raaiselfliek Mulholland Drive (2001) en die raaiselfliek Inland Empire (2006). Intussen het Lynch die internet as ’n medium ontdek en verskeie webgebaseerde stukke gemaak, soos die animasieproduksie DumbLand (2002) en die surrealistiese sitkom Rabbits (2002).

Ander ondernemings sluit in sy werk as sanger-liedjieskrywer (hy het twee soloalbums uitgereik – Crazy Clown Time, 2011, en The Big Dream, 2013), die David Lynch-stigting om bosintuiglike meditasie in skole te leer, skilder en fotografie. Hy het ook twee romans geskryf – Images (1994) en Catching the Big Fish (2006) – en verskeie musiekvideo's en advertensies geregisseer.

Lynch het drie Oscar-benoemings vir beste regisseur gekry en een vir beste draaiboek. Hy het twee keer Frankryk se César-prys gewen vir beste buitelandse rolprent, sowel as die Palme d'Or op die Cannes-rolprentfees en ’n Goue Leeu vir sy lewenslange bydrae tot die rolprentbedryf op die Venesiese Rolprentfees. Die Franse regering het in 2002 aan hom die Erelegioen, die land se hoogste burgerlike toekenning, toegeken as ’n Chevalier en in 2007 as ’n Officier. In 2007 het The Guardian Lynch ook beskryf as "die belangrikste regisseur van hierdie era".

Eksterne skakels

• David Lynch-stigting: bosintuigelike meditasie
• David Lynch by Allmovie
• David Lynch by Moviefone
• David Lynch by Rotten Tomatoes
• David Lynch in die Internet-rolprentdatabasis
• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie David Lynch.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia