Dawid Konarski (opat oliwski)
 Inskrypcja w epitafium Dawida Konarskiego w Archikatedrze Oliwskiej | ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia |
17 kwietnia 1564 | |
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
17 maja 1616 | |
| Miejsce pochówku | ||
| Opat oliwski | ||
| Okres sprawowania |
1588–1616 | |
| Wyznanie |
chrześcijańskie | |
| Kościół |
rzymskokatolicki | |
| Inkardynacja |
Zakon Cystersów | |
| Śluby zakonne |
25 marca 1590 | |
Dawid Konarski (ur. 17 kwietnia 1564 w Konarzynach, zm. 17 maja 1616 w Oliwie) – polski duchowny katolicki, cysters, opat klasztoru w Oliwie. Odbudował Oliwę po zniszczeniach w 1577, uporządkował życie klasztoru i stworzył podstawy pod okres pomyślności opactwa w XVII i XVIII wieku.
Był synem starosty białoborskiego i hamersztyńskiego Feliksa Konarskiego oraz jego żony Barbary z Żelisławskich, bratem Michała – wojewody pomorskiego, Stanisława – wojewody malborskiego i Feliksa[1]. Siostrzeńcem Dawida Konarskiego był Adam Trebnic opat cystersów w Oliwie w latach 1616–1630[2][3].
1585–1588 był podskarbim Jana Zamoyskiego i na jego dworze rozpoczął karierę polityczną. Kanonię krakowską otrzymał 1588, ale kiedy przyjął święcenia kapłańskie, nie wiadomo[4].
1589 został opatem oliwskim na skutek starań biskupa kujawsko-pomorskiego Hieronima Rozdrażewskiego. Po odbyciu nowicjatu w Clairvaux, 25 marca 1590 złożył śluby zakonne na ręce opata pelplińskiego, Leonarda Rembowskiego i 20 sierpnia tegoż roku odprawił prymicje[4].
Przymuszony przez Rozdrażewskiego, 1591 wyłączył posiadłości kartuzów z dóbr klasztornych, czym zakończył spór między oboma zakonami[5]. Przeprowadził podział posiadłości na dobra opackie i konwenckie. Odbudował wielki refektarz klasztorny (1593), kościół parafialny św. Jakuba (1604) i mur obronny wokół klasztoru (1608)[4]. Od 1593 miał doskonałego pomocnika w osobie oliwskiego przeora Filipa Adlera, kronikarza zakonu i dobrego gospodarza. 1603 dzięki wsparciu króla Zygmunta uzyskał od papieża prawo noszenia pastorału dla siebie i następców, co dawało duże uprawnienia w sprawowaniu obowiązków duszpasterskich[5]. Dbał o wystrój kościoła klasztornego, w tym o budowę bocznych ołtarzy i ich zdobienie. Ufundował wiele obrazów, jak np. portrety fundatora i dobrodziejów klasztoru, pędzla Hermana Hana, oraz symboliczny grobowiec książąt pomorskich (1615). Był także fundatorem kościoła w Sulęczynie (1616)[4].
Lojalnie współpracował z dworem królewskim. Podczas wojny ze Szwecją włączył się czynnie do obrony wybrzeża. Z powodu jego współpracy z Janem Wejherem Szwedzi planowali nawet desant na klasztor i porwanie opata[4]. 1611 zorganizował w Oliwie wielkie uroczystości dla upamiętnienia zwycięstwa nad Moskwą i zdobycia Smoleńska[4].
Celem uregulowania stosunków w wiejskich posiadłościach Oliwy, wydał dla nich w 1616 wilkierz w języku polskim, wzór dla wielu tego typu ustaw wiejskich[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Jerzy Stankiewicz: Dawid Konarski. W: Zasłużeni ludzie Pomorza XVI wieku. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe, 1977, s. 76-81.
- ↑ Augustyn Ciesielski, Adam Trebnic, archidiakon pomorski, opat oliwski (1616-1630). Szkic biograficzny, „Nasza Przeszłość”, 27, 1967, s. 135–161, DOI: 10.52204/np.1967.27.135-161, ISSN 2720-0590 [dostęp 2024-02-01] (pol.).
- ↑ Odcinek 83. Miał zostać błogosławionym. Opat oliwski Adam Trebnic z Ogorzelin k/Chojnic [online], WeekendFM.pl [dostęp 2024-02-01] (pol.).
- ↑ a b c d e f Wacław Odyniec: KONARSKI Dawid. W: Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego. T. 2. Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1994, s. 427n..
- ↑ a b Adam Kromer: Oliwa. Gdańsk: Polnord Wydawnictwo "Oskar", 2007, s. 51-55.