Przejdź do zawartości

Dawny japoński system miar i wag

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Dawny japoński system miar i wag (jap. 尺貫法 shakkan-hō) – tradycyjny system jednostek miary. Nazwę wzięto od dwóch jednostek miary: długości shaku i masy kan.

System japoński został oparty na chińskim systemie miar. Chiński system został przejęty w roku 701 i niewiele zmieniony. Wiele tajwańskich jednostek miar jest opartych na systemie shakkan.

W 1924 roku system shakkan został zastąpiony systemem metrycznym, a oficjalne używanie starych jednostek miar zostało zakazane 31 marca 1966 roku. Jednakże stare jednostki są dalej używane w takich dziedzinach, jak: ciesielstwo, rolnictwo, tradycyjne rzemiosło. Również grunty i powierzchnie mieszkalne w stylu japońskim podaje się w dawnych jednostkach tsubo i tatami.

Do tradycyjnych japońskich jednostek miary długości i wagi należy monme (3,75 grama), który stał się jednym z uznanych na świecie standardów ważenia pereł.

Poniżej zaprezentowano najczęściej stosowane jednostki z ich odniesieniem do systemu metrycznego.

XII–XVI wiek

[edytuj | edytuj kod]

Miary długości

[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Odniesienie Zastosowanie Zachodni odpowiednik
rin - ogólna 0,303 mm
bu 10 rin ogólna ok. 3,03 mm
sun 10 bu ogólna ok. 3,03 cm
shaku 10 sun ogólna ok. 30,303 cm
gofuku-jaku 1 shaku i 2 sun dla tkanin ok. 36,363 cm
kujira-jaku ok. 1,25 shaku dla tkanin ok. 37,88 cm
ken 6 shaku ogólna ok. 1,8 m (w zależności od regionu)
chō 60 ken dla obszarów ziemi od 105,42 m do 109,09 m (w zależności od regionu)
ri 36 chō dla obszarów ziemi od 3,9 km do 4,3 km (w zależności od regionu)

Miary powierzchni

[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Odniesienie Zachodni odpowiednik
tsubo / bu 1 ken kwadratowy ok. 3,305
se 30 tsubo ok. 1 a
tan 10 se ok. 10 a
chō (60x50 ken) 10 tan 9917 m2
ri kwadratowe - ok. 16 km²

Miary pojemności

[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Odniesienie Zachodni odpowiednik
shaku - 1,80 cl
10 shaku 1,80 dl
shō 10 gō 1,80 l
to 10 shō 18 l
koku 10 to 180 l
hyō 4 koku 720 l (szczególnie dla ryżu)

Miary ciężaru

[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Odniesienie Zachodni odpowiednik
momme - 3,75 g
kin od 100 do 180 momme (w zależności od regionu) -
kan 1000 momme 3,75 kg

Okres Meiji (1868–1912)

[edytuj | edytuj kod]

Miary długości

[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Odniesienie Zachodni odpowiednik
bu 10 rin ok. 3,03 mm
sun 10 bu ok. 3,03 cm
shaku 10 sun ok. 30,303 cm
ken 6 shaku ok. 1,8182 m
10 shaku ok. 3,03 m
chō 60 ken ok. 109,9 m
ri 36 chō ok. 3,927 km

Miary powierzchni

[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Odniesienie Zachodni odpowiednik
tatami - ok. 1,8 x 0,9 m
tsubo 2 tatami ok. 3,35 (tylko powierzchnia gruntu)
tan - 1000 (ok. 10 a)
chō 10 tan ok. 1 ha (10 000 )
ri kwadratowe - ok. 16 km²

Miary pojemności

[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Odniesienie Zachodni odpowiednik
shō - 1,80 l
to 10 shō 18 l
koku 10 to 180 l
hyō 4 koku 720 l (tylko dla ryżu)

Miary ciężaru

[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Odniesienie Zachodni odpowiednik
fun - 0,375 g
momme / monme 10 fun 3,75 g
kin - ok. 600 g
kan 1000 momme 3,75 kg

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • L.Frédéric, Życie codzienne w Japonii u progu nowoczesności, PIW, Warszawa 1988, ISBN 83-06-01689-0
  • L.Frédéric, Życie codzienne w Japonii w epoce samurajów, PIW, Warszawa 1971

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]