Demircihöyük
 Demircihöyük'ün yerleşim planı | |
  Demircihöyük Demircihöyük'ün Türkiye'deki konumu | |
| Konum | Zemzemiye Köyü, Söğüt, Bilecik |
|---|---|
| Koordinatlar | 39°51′26″K 30°16′13.87″D / 39.85722°K 30.2705194°D |
| Tür | Höyük |
| Tarihçe | |
| Devir(ler) | Erken Tunç Çağı |
Demircihöyük, Bilecik il merkezinin yaklaşık olarak 25 km. batısında, Çukurhisar ilçesinin kuzeybatısında yer alan bir höyüktür. Eskişehir Ovası'nın batı kenarındaki höyük 80 metre çapında, 5 metre yüksekliktedir. Yerleşim gördüğü dönemlerde genişlik ve yüksekliğinin çok daha fazla olduğu yapılan sondajlardan anlaşılmaktadır.[1] Buluntular Eskişehir Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.[2]
Kazılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Höyük ilk kez 1937 yılında K. Bittel tarafından tespit edilmiştir. Sınırlı ölçüde bir kazı yapılmıştır. Daha sonra 1975-78 yıllarında Manfred Korfmann başkanlığında ikinci dönem kazıları yapılmıştır.[1]
Tabakalanma
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg?lang=tr)
Her iki kazı çalışmalarında da Erken Tunç Çağı'na tarihlenen 17 yapı katı saptanmıştır.[3] Erken Tunç Çağı'nın en alt tabakası olan D tabakasının 4,5 metre altında dahi kültür tabakasının devam ettiği görülmüştür. Ancak daha derine kazılması, ovanın taban suyu nedeniyle mümkün olmamıştır. Burgu ile 1,3 metre daha derine inildiyse de yine de ana toprağa ulaşılamamıştır. Bu durum, Eskişehir Ovası'nın binlerce yılda alüvyon birikimiyle ne denli yükselmiş olduğunu göstermektedir. Bu saptama, Ova'da pek çok Neolitik yerleşimin toprak altında kalmış olduğunun düşünülmesine yol açmaktadır. Nitekim Höyük'te D tabakasının altına yapılan sondajlarda çok sayıda neolitik ve Kalkolitik Çağ çanak çömlek parçaları çıkmaktadır.[1] Bu durumda en alt tabakaların Erken Tunç Çağı IA, Kalkolitik Çağ'dan Erken Tunç Çağı'na geçiş evresi olarak tarihlenmesi gerektiği ileri sürülmektedir.[4]
Höyüğün 250 metre batısında yer alan ve Sarıket olarak bilinen bölge Höyük'e ait olduğu kabul edilen mezarlık alanıdır.[5] Anadolu'da bilinen en geniş Erken Tunç Çağı nekropol alanıdır.[6]
Yerleşmenin Erken Tunç Çağı ile Orta Tunç Çağı arasında birkaç yüzyıl için kesintiye uğradığı anlaşılmaktadır.[5]
Buluntular
[değiştir | kaynağı değiştir]Yerleşme, Erken Tunç Çağı'nda surla çevrili bir yerleşimdir. Erken Tunç Çağı'ndaki tabakalarda yapı planı aynı olmakla birlikte yapı malzemesi farklılaşmıştır. Yapı planları, bir meydan etrafından dairesel ve radyal olarak yan yana dizilmiş evlerden oluşan, surla çevrili dairesel bir yerleşim olarak görülmektedir. Saptanabilen iki giriş olmakla birlikte kazılamayan bölümlerde de iki giriş daha olduğu düşünülmektedir. Tabanı taş döşeli ana girişin hemen yanındaki üç odalı ev dışındaki tüm mekanlar iki odalı olup kapıları meydana açılmaktadır. Meydanın büyük bir bölümü toprakta açılmış erzak çukurlarından oluşur.[3] Bir avlu ya da meydan etrafında dairesel ve radyan biçimde sıralanmış evlerden oluşan bu yapı planı, Eskişehir bölgesinde, Antalya civarında ve yer yer Doğu Anadolu'da görülmekte olan ve "Anadolu tipi yerleşme" olarak adlandırılan bir yapı düzenidir. Ancak, tüm Anadolu için geçerli olup olmadığı konusunda halen kesin veriler yoktur.[7][8]
.jpg?lang=tr)
_-_2.jpg?lang=tr)
.jpg?lang=tr)
_-_2.jpg?lang=tr)
Erken Tunç Çağı öncesine tarihlenen çanak çömlek buluntuları üç ana grup olarak sınıflandırılmakta olup bunlardan bir grup mal Fikirtepe malı olarak bilinen çanak çömlek grubudur. Hamuruna kireçtaşı ve kalsit katılmış olan bu çanak çömlekler genelde koyu renk, çoğunlukla koyu kahverengidir.[1] Öte yandan "Mal D" olarak tanımlanan beyaz-bej astar üzerine kızıl kahverengi boyalı çanak çömlek, Hacılar Höyük'ün Geç Neolitik - Erken Kalkolitik Çağ'ına tarihlenen V-II evreleri ile çağdaş görülmektedir.[9]
Pişmiş topraktan yapılma idollerin çoğu hayvan heykelcikleridir. Fakat idoller içinde bir tanrıçaya ait olabilecek çıplak kadın betimlemesi de vardır. Diğer pişmiş toprak bulutular çeşitli dokuma ve yün eğirme araçları, fırça sapları sayılabilir.[10]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Fotoğraflar 27 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Birkaç insan figürün ve idolu9 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2012.
- ^ Eskişehir Turizm Derneği[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b Filiz Divarcı, M. Ö. III. Binde Marmara Bölgesi - Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı Yüksek lisans tezi, Sh.: 56
- ^ Savaş Harmankaya, Türkiye İlk Tunç Çağı Araştırmaları Üzerine Bir Değerlendirme 11 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sh.: 12
- ^ a b Filiz Divarcı, Sh.: 55
- ^ "une.edu". 6 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2012.
- ^ Savaş Harmankaya, Sh.: 13
- ^ Türkiye Kültür Portalı[ölü/kırık bağlantı]
- ^ 23. Kazı Sonuçları Toplantısı (2001) Cilt 1, Sh.: 345
- ^ Filiz Divarcı, Sh.: 57