Det islandske alfabetet
Det islandske alfabetet er eit alfabet som vert nytta for å skrive islandsk. Det er ein modifikasjon av det latinske alfabetet og har 32 bokstavar [1]:
A | Á | B | D | Ð | E | É | F | G | H | I | Í | J | K | L | M | N | O | Ó | P | R | S | T | U | Ú | V | X | Y | Ý | Þ | Æ | Ö |
a | á | b | d | ð | e | é | f | g | h | i | í | j | k | l | m | n | o | ó | p | r | s | t | u | ú | v | x | y | ý | þ | æ | ö |
Aksenten «´» over vokalar representerer ikkje variasjon i vekt eller lengd, men syner at det er ein annan ljod enn same bokstaven utan aksent[1]. Det islandske alfabetet har to spesielle bokstavar: Þ (thorn) og Ð (eda). Bokstaven Þ — som òg fanst i norrønt — har vore i konstant bruk i islandsk heilt frå norønn tid. Tidlegare var bokstaven Z med, men på grunn av at Z vert uttala S på islandsk vart han fjerna i 1973, men det gamle alfabetet vart undervist is skulen fram til 1980. Dei fem bokstavane X É Á Ó Æ representerer kvar to ulike lydar.
Bokstavane C, Q, W og Z er eigentleg ikkje med i det islandske alfabetet, men vert likevel nytta i nokre få ord, for det meste i slektsnamn og i nokre stadnamn. Dei er difor å finna på islandske tastatur. At desse bokstavane ikkje er med i det offisielle alfabetet fører stundom til problem når ein lagar alfabetiske lister, etter som namn som Carl og Walter er vanlege. Ei løysing er då å nytta det gamle alfabetet, med 36 bokstavar: a, á, b, c, d, ð, e, é, f, g, h, i, í, j, k, l, m, n, o, ó, p, q, r, s, t, u, ú, v, w, x, y, ý, z, þ, æ, ö.
Referansar
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «is:Íslenska stafrófið» frå Wikipedia på islandsk, den 16. mars 2021.