Dragut
| Dragut Turgut Reis | |
|---|---|
 | |
| Biografski podaci | |
| Datum rođenja | 1485 |
| Mjesto rođenja | selo kod Bodruma |
| Datum smrti | 23. jun 1565. |
| Mjesto smrti | Malta |
| Vojna karijera | |
| Čin | beglerbeg |
| Važnije bitke | Preveza, Ponza, Djerba i Malta |
| Vojska | Osmanska mornarica |
Dragut (turski: Turgut Reis, 1485. – 23. jun 1565.) bio je poznati osmanski admiral i pirat koji je uspješno ratovao u vodama Sredozemnog i Crnog mora.[1] Danas ga se pamti kao jednog od najvećih osmanskih lidera i admirala.[1] Turci i mnogi drugi zovu ga Torgut Reis (reis znači kapetan), pa mnogi brodovi i gradovi nose upravo to ime.[1]
Period između 1500. i 1565. godine, kad je bio najaktivniji, poklapa se sa osmanskom ekspanzijom na Sjevernu Afriku u kojoj je imao veliku ulogu. Brojne pomorske bitke u kojima je sudjelovao (Preveza, Ponza, Djerba i Malta) proslavile su njegovo ime.[1] Osim što je služio kao mornarički oficir, Dragut je bio i alžirski beg, beglerbeg (admiral sredozemne flote) i paša od Tripolija. Za njegova mandata taj grad se silno obogatio i afirmirao kao jedan od najvažnijih mjesta na obali Sjeverne Afrike.[1]
Dragut je rođen 1486. kao sin roditelja grčkog porijekla, konvertita na islam u selu blizu Bodruma na egejskoj obali Male Azije. Nakon što su ga u dobi od 12 godina zarobili pirati, brzo se snašao u mornarskom životu, naročito u pomorskim bitkama, plovidbi i korištenju topova.[1]
Najvažnija faza njegove rane karijere nastupila je sa osmanskom ekspanzijom na područje Egipta. U tom periodu nastavio je usavršavati svoje pomorske vještine i postao omiljeni učenik berberskog pirata Sinan-reisa. Nakon što je vidio impresivne vještine svog štićenika, Sinan-reis povjerio je mladom Dragutu da povremeno komandira malim ratnim brodom. Dragut se iskazao vještinom u nekoliko manjih kampanja pa mu je dano da samostalno komandira sa svojim prvim brodom.[1]
Slava koja ga je pratila rasla je sa svakom novom pobjedom, pa je ubrzo Dragut imao na svom brodu najbolju mornaričku ratnu opremu tog doba. U to vrijeme Dragut se zbližio sa poznatim osmanskim beglerbegom Hajrudinom Barbarosom, koji ga je ubrzo unaprijedio u čin reisa i povjerio mu komandu nad flotilom od 12 galija.[1] Dragutova vojnička karijera bila je sjajna, uspješno se borio protiv Venecijanaca u čuvenoj Bitci kod Preveze 1538. godine. Orobio je brojne gradove širom Sicilije, Italije, Španjolske, Albanije, a slavu je stekao kad je Venecijancima preoteo Herceg Novi.[1]
Ratna sreća okrenula mu je leđa 1540. kad ga je zarobila genoveška flota. Sljedeće četiri godine proveo je kao rob na galiji, sve dok se nije oslobodio prijatelj Hajrudin Barbarosa, prilikom opsade Genove koju je napao sa impresivnom flotom od 210 brodova.[1] Kad je 1546. umro Hajrudin Barbarosa, Dragut ga je zamjenio na poziciji beglerbega osmanske mornarice. Sljedećih 20 godina nastavio je služiti carstvu kao komandant mornarice i kao paša Tripolija.[1] Smrt ga je zatekla prilikom Opsade Malte 1565. godine, a pokopan je u Tripoliju.[1]
