Dzwola (gmina)

Dzwola
	gmina wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	janowski
TERC	0605032
Wójt	Wiesław Dyjach
Powierzchnia	203,1 km²
Populacja (31.12.2020); • liczba ludności	; 6161
• gęstość	30,33 os./km²
Nr kierunkowy	15
Tablice rejestracyjne	LJA
	Adres urzędu:Dzwola 168; 23-304 Dzwola
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	17
Liczba miejscowości	17
	Położenie na mapie województwa;
	50°41′35″N 22°33′57″E/50,693056 22,565833
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Dzwola (do 1954 gmina Kocudza) – gmina wiejska w województwie lubelskim, w powiecie janowskim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Siedziba gminy to Dzwola.

Według danych z 31 grudnia 2020^[1] gminę zamieszkiwało 6161 osób.

Historia

Gmina (gromada) dzwolska powstała w 1377 r. Gmina zbiorowa została utworzona w 1973 r., ale pozostaje ona spadkobierczynią gminy kocudzkiej, która powstała w 1810 r. i ponownie w 1864 r. W latach 1955–1962 istniała gromada Dzwola. W 1977 r., na przeciąg pięciu lat, włączono do Dzwoli gminę Chrzanów.

Położenie

Gmina położona jest przy trasie Janów Lubelski- Frampol (droga nr 74), u podnóża wzniesień Urzędowskich i skraju Roztocza. Od zachodu i północy otoczona jest gminami powiatu janowskiego, a od wschodu i południa gminami powiatu biłgorajskiego.

Fragment gminy wchodzi w granice Roztoczańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Znajduje się tu rezerwat leśno – torfowiskowy „Kacze Błota” o powierzchni 168 ha.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[4] gmina Dzwola ma obszar 203,1 km², w tym:

użytki rolne: 41%
użytki leśne: 53%

Gmina stanowi 23,2% powierzchni powiatu.

Demografia

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2020^[1]):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	6161	100	3061	49,68	3100	50,32
Miasto	0	0	0	0	0	0
Wieś	6161	100	3061	49,68	3100	50,32

Piramida wieku mieszkańców gminy Dzwola w 2014 roku^[5].

Oświata

W gminie działa 5 szkół podstawowych, z których 4 połączone są gimnazjami, a szkoła w Dzwoli dodatkowo z przedszkolem. Budynki wszystkich szkół wybudowano w latach dziewięćdziesiątych. Wykaz placówek oświatowych na terenie gminy:

Zespół Szkół w Dzwoli
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Dzwoli
- Publiczne Gimnazjum w Dzwoli
- Publiczne Przedszkole w Dzwoli

Publiczna Szkoła Podstawowa w Branwi
Zespół Szkół w Kocudzy
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Kocudzy
- Publiczne Gimnazjum w Kocudzy

Zespół Szkół w Krzemieniu
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Krzemieniu
- Publiczne Gimnazjum w Krzemieniu
Publiczna Szkoła Podstawowa w Zdzisławicach

Sołectwa

Branew Ordynacka, Branew Szlachecka, Branewka, Branewka-Kolonia, Dzwola, Flisy, Kapronie, Kocudza Pierwsza, Kocudza Druga, Kocudza Trzecia, Kocudza Górna, Konstantów, Krzemień Pierwszy, Krzemień Drugi, Władysławów, Zdzisławice, Zofianka Dolna^[2].

Sąsiednie gminy

Biłgoraj, Chrzanów, Frampol, Godziszów, Goraj, Janów Lubelski

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2020). GUS. [dostęp 2021-08-26]. (pol.).
↑ ^a ^b Strona gminy, sołectwa
↑ ^a ^b Urząd Statystyczny w Lublinie
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Gmina Dzwola w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

Bibliografia

Rys Historyczny Miejscowości Powiatu Janowskiego – Zenon Baranowski, Stalowa Wola 2001, ISBN 83-87840-53-X.

[populacja2020-1] Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2020). GUS. [dostęp 2021-08-26]. (pol.).

[sol-2] Strona gminy, sołectwa

[us-3] Urząd Statystyczny w Lublinie

[autonazwa2-4] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[populacja2016-5] Gmina Dzwola w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Wsie	Branew Ordynacka Branew Szlachecka Branewka Branewka-Kolonia Dzwola Flisy (wieś) Kapronie Kocudza Druga Kocudza Górna Kocudza Pierwsza Kocudza Trzecia Konstantów Krzemień Drugi Krzemień Pierwszy Władysławów Zdzisławice Zofianka Dolna
Zniesione osady leśne	Flisy Zdzisławice
Części wsi	Dychy Górka Gwizdów Kolonia Kocudza Kolonia Zofianka Majdan Majdanek Morgi Podlesie Rożki Ruda Sapy
Kolonia wsi	Celinki

Miasta	Janów Lubelski Modliborzyce
Gminy miejsko-wiejskie	Janów Lubelski Modliborzyce
Gminy wiejskie	Batorz Chrzanów Dzwola Godziszów Potok Wielki

Przynależność wojewódzka	gubernia lubelska (1867–1915) woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. lubelskie (PRL) (1945 i 1956–75)
Miasta (1867–1945 → i 1956–75)	Annopol (do 1870) Janów (Lubelski) Kraśnik (do 1945 →) Modliborzyce (do 1870) Urzędów (do 1870) Zaklików (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1945 → i 1973–75)	Annopol (1874–1945) Batorz (1926–45) Brzozówka (do 1945) Chrzanów Dzierzkowice (do 1945) Dzwola (od 1973) Godziszów (od 1973) Gościeradów (do 1945) Janiszów (do 1874) Janów Lubelski (od 1973) Kawęczyn (1874–1945) Kosin (1874–1945) Księżomierz (do 1868) Modliborzyce Moniaki (do 1868) Olbięcin (do 1874) Ostrów (do 1870) Potok (Wielki) Rachów (do 1874) Stróża (do 1874) Studzianki (do 1868) Świeciechów (do 1877) Trzydnik (187?–1945) Urzędów (1870–1945) Wilkołaz (do 1945) Zaklików (187?–1945) Zakrzówek (do 1945) Zdziechowice (do 1874) Zdziłowice (do 1874) Zofianka (do 1874)
Gromady (1954–72)	Biała (← 1956–72) Chrzanów (← 1956–72) Dzwola (← 1956–61) Godziszów (← 1956–72) Kawęczyn (← 1956–72) Kocudza (← 1956–72) Krzemień (← 1956–72) Łada (← 1956–61) Modliborzyce (← 1956–72) Momoty Górne (← 1956–72) Potoczek (← 1956–72) Potok Wielki (← 1956–72) Potok-Stany (← 1958–??) Stojeszyn (← 1956–61) Wierzchowiska (← 1956–72) Wolica (← 1956–59) Zdziłowice (← 1956–72)