Edward Chudziński
Data i miejsce urodzenia |
26 stycznia 1940 |
---|---|
Zawód, zajęcie |
historyk literatury, medioznawca, nauczyciel akademicki, dziennikarz |
Alma Mater |
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie |
Odznaczenia | |
Edward Chudziński (ur. 26 stycznia 1940 w Radzyniu Chełmińskim) – polski historyk literatury, medioznawca, redaktor czasopism i wydawnictw, scenarzysta, publicysta i felietonista.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 26 stycznia 1940 w Radzyniu Chełmińskim (Pomorze). Maturę zdał w II LO im. Króla Jana III Sobieskiego w Grudziądzu. Studia polonistyczne zaczął w Toruniu (SN), a ukończył je w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie (1963), w której pracował jako nauczyciel akademicki aż do emerytury. W 1972 roku uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych. W 1981 władze uczelni powołały go na kierownika nowo utworzonego Studium Dziennikarskiego, powierzając mu jego organizację oraz opracowanie programu fakultatywnych studiów dziennikarskich. Funkcję tę pełnił nieprzerwanie do 2014. W pracy naukowej skupił się na badaniu kultury literackiej XX wieku (literatura chłopska i pisarstwo ludowe), regionalizmu (idea, ludzie, instytucje), historii i teorii mediów (genologia dziennikarska, prasa literacka, regionalna i lokalna) oraz kontrkultury i teatru alternatywnego (kultura studencka, Teatr STU).
Działał w Zrzeszeniu Studentów Polskich[1]. Był członkiem Rady Artystycznej Teatrów Studenckich przy Radzie Naczelnej ZSP (następnie działającej przy Zarządzie Głównym Socjalistycznego Związku Studentów Polskich)[1]. Od 1971 do 1981 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[1].
Swoje zainteresowania naukowe łączy z praktyką. Był współzałożycielem i redaktorem czasopism: „Kurier Akademicki” (red. nacz. w l. 1965–1966), „Student” (kier. Działu Kultury, z-ca red. nacz. w l. 1967–1973), „Zdanie” (kier. Działu Kultury w l. 80., z-ca red. nacz. w l. 90., red. nacz. w l. 2000–2020, przewodniczący Rady Redakcyjnej od 2020), „Małopolska” (red. nacz. w l. 2001–2010), „Kraków” (członek kolegium redakcyjnego do lutego 2018 roku). Od 1995 do 2005 zasiadał w Radzie Nadzorczej Radia Kraków[1] (członek, wiceprzewodniczący) oraz w Radzie Programowej tegoż radia i TVP Polonia. Przygotował projekt (zrealizowany) uruchomienia serii Edukacja medialna w Wydawnictwach Szkolnych i Pedagogicznych. Jest inicjatorem i współredaktorem serii Dziennikarstwo i świat mediów w Wydawnictwie Universitas.
Związany z Teatrem STU od jego powstania. W l. 1970–1993 kierownik literacki. Współautor (jako scenarzysta) wielu przedstawień, m.in. Spadania, Sennika polskiego, Donkichoterii, Tajnej misji, Na bosaka, Bram raju oraz widowisk plenerowych (Pieśń Wawelu). Redaktor i współautor publikacji książkowych o tym teatrze.
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]Laureat licznych nagród, m.in.: Nagroda Fundacji Kultury Polskiej „Złoty Laur” (2009); KOWADŁO – Nagroda Honorowa Stowarzyszenia Kuźnica (2016); Krakowska Książka Miesiąca (luty 2012[2] i luty 2017[3]); Honorowa Złota Gruszka – Nagroda Małopolskiego Oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy RP (2020).
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2000)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2005)
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1985)
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]Autor książek m.in. Pieśń Wawelu. Widowisko na motywach utworów Stanisława Wyspiańskiego, Kraków 1980; Teatr STU. Analizy, interpretacje, konteksty…, pod redakcją Edwarda Chudzińskiego i Tadeusza Nyczka, Warszawa 1982; W kręgu kultury i literatury chłopskiej 1918-1939, Warszawa 1985; Trzech na jednego. „ZDANIE” rozmawia z…, pod redakcją Edwarda Chudzińskiego, t. 1, Warszawa 1986, t. 2, Kraków 1990; Rodzina STU. Pokrewieństwa z wyboru, redaktor i współautor, Kraków 2006; Słownik wiedzy o mediach, pod redakcją Edwarda Chudzińskiego, Bielsko-Biała–Warszawa 2007 (wyd. 1), 2009 (wyd.2); Dziennikarstwo i świat mediów. Nowa edycja, pod redakcją Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego, Kraków 2008 [wyd. 4]; Regionalizm – kultura – media. Studia i szkice, Bochnia – Kraków 2008; Kultura studencka. Zjawisko – twórcy – instytucje, pod redakcją Edwarda Chudzińskiego, Kraków 2011; Regionalizm. Idea – ludzie – instytucje, Warszawa 2013 (wyd. 2); STU. Teatr Krzysztofa Jasińskiego, pod redakcją Edwarda Chudzińskiego, Kraków 2016; Trzech na jednego. „ZDANIE” rozmawia z…, pod redakcją Edwarda Chudzińskiego, Kraków 2021, t. 3 [w druku]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Ryszard Stemplowski, Zrzeszenie Studentów Polskich w socjalizmie państwowym, Warszawa 2018, s. 20
- ↑ pod redakcją Edwarda Chudzińskiego Kultura studencka. Zjawisko – twórcy – instytucje – Krakowska Książka Miesiąca [online] [dostęp 2023-11-21] (pol.).
- ↑ Edward Chudziński STU Teatr Krzysztofa Jasińskiego – Krakowska Książka Miesiąca [online] [dostęp 2023-11-21] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Doktor Edward Chudziński. 50 lat twórczej obecności w szkole wyższej, kulturze i mediach, „Małopolska”, R. XV (2013), s. 9-36
- Dr Edward Chudziński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2021-01-10] .
- Absolwenci Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
- Członkowie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
- Członkowie Zrzeszenia Studentów Polskich
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Polscy dziennikarze prasowi
- Polscy medioznawcy
- Urodzeni w 1940
- Wykładowcy Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
- Ludzie urodzeni w Radzyniu Chełmińskim