Ernest I Pobożny

Ernest I Pobożny
	książę Saksonii-Weimaru (z braćmi)
Okres	od 1605; do 1640
Poprzednik	Jan
Następca	podział księstwa między braci
	książę Saksonii-Gotha
Okres	od 1640; do 1672
Poprzednik	podział księstwa Saksonii-Weimar
Następca	zjednoczenie księstwa Saksonii-Gothy z Saksonią-Altenburg
	książę Saksonii-Gothy-Altenburga
Okres	od 1672; do 1674
Poprzednik	połączenie księstw Saksonii-Gothy i Saksonii-Altenburga
Następca	Fryderyk I, Albrecht, Bernard, Chrystian, Ernest, Jan Ernest, Henryk
	Dane biograficzne
Dynastia	Wettynowie
Data i miejsce urodzenia	25 grudnia 1601 ; Altenburg
Data i miejsce śmierci	26 marca 1674 ; Gotha
Ojciec	Jan
Matka	Dorota Maria z Anhaltu-Zerbst
Żona	Elżbieta Zofia z Saksonii-Altenburga; od 1636
Dzieci	12 synów i 6 córek, w tym: Fryderyk I, Albrecht, Bernard, Chrystian, Ernest, Jan Ernest, Henryk, Elżbieta Dorota
	Multimedia w Wikimedia Commons

Obszar księstwa Ernesta pod koniec jego życia na tle granic saskich księstw na terenie Turyngii

Ernest I Pobożny (niem. Ernst I. der Fromme, ur. 25 grudnia 1601 w Altenburgu, zm. 26 marca 1675 w Gocie) – książę Saksonii, od 1605 wraz z braćmi w księstwie Saksonii-Weimar, po podziale w 1640 w księstwie Saksonii-Gotha, a od 1672, po odziedziczeniu Saksonii-Altenburg w księstwie Saksonii-Gothy-Altenburga.

Życiorys

Ernest był jednym z licznych synów księcia Saksonii-Weimar Jana z rodu Wettinów i Doroty Marii, córki księcia Anhaltu-Zerbst Joachima Ernesta^[1]^[2]^[3]. Na dworze w Weimarze został starannie wykształcony i wychowany w wierze luterańskiej^[1]^[2]. Gdy miał cztery lata, zmarł jego ojciec. W 1618 bracia zawarli układ, zgodnie z którym księstwo odziedziczone po ojcu pozostało niepodzielone, a zarząd sprawował najstarszy z braci, Jan Ernest^[2].

Gdy podczas wojny trzydziestoletniej wszyscy jego starsi bracia znaleźli się na polu bitwy, w 1621 objął na krótko zarządzanie księstwem^[1]^[2]^[4]. W 1631 objął stanowisko oficerskie w szwedzkiej armii. W jej szeregach wziął udział w biwie pod Lützen^[1]^[2]. Gdy w 1633 jego młodszy brat Bernard otrzymał w uznaniu swych zasług księstwo Frankonii, powierzył jego zarząd Ernestowi^[1]^[2]^[4]. Po szwedzkiej klęsce w bitwie pod Nördlingen Ernest przystąpił do pokoju praskiego^[2] i powrócił do rodzinnych włości^[1].

Powiększył wspólne księstwo po wygaśnięciu lokalnej linii Wettynów panującej w księstwie Saksonii-Coburg-Eisenach^[1]. W 1640 po podziale ojcowizny został samodzielnym władcą księstwa Saksonii-Gothy. Stopniowo poszerzał zasięg swojej władzy: w 1644/1645 odziedziczył część Saksonii-Eisenach, w 1660 część hrabstwa Hennebergu, a w 1672 większość Saksonii-Altenburg z Coburgiem^[1]^[2]^[4]. Scalił w ten sposób pod swym berłem dużą część ziem ernestyńskiej linii Wettinów^[1].

Podczas swych rządów dążył do odbudowy księstwa z poważnych zniszczeń spowodowanych przez działania wojenne w okresie wojny trzydziestoletniej. Głęboko wierzący i zaangażowany w zaprowadzenie porządku w swojej dziedzinie, zreformował Kościół i system edukacji^[1]^[2]^[4] oraz zorganizował własne wydanie Biblii^[2]^[4]. Wspierał luteran także poza granicami, m.in. finansując budowę kościoła w Moskwie, a nawet próbował zorganizować misję w Etiopii^[1]^[2]. Wprowadzał zarządzenia regulujące w duchu religijnym nawet prywatne życie swych poddanych. Zreformował administrację i zreorganizował sądownictwo^[1]^[2]. Dużą uwagę zwracał na gospodarkę, m.in. wprowadził nowe regulacje dotyczące lasów i podjął nieudane próby zapewnienia żeglowności rzek księstwa^[2]. W swej stolicy zbudował pałac Friedenstein^[1]^[2].

Przez swój testament dał możliwość dalszego podziału swego niewielkiego księstwa pomiędzy synów^[1].

Rodzina

W 1636 w Altenburgu Ernest poślubił Elżbietę Zofię (1619–1680), córkę księcia Saksonii-Altenburg Jana Filipa. Mieli osiemnaścioro dzieci (dwunastu synów i sześć córek):

Jan Ernest (ur. i zm. 1638),
Elżbieta Dorota (1640–1709), żona landgrafa Hesji-Darmstadt Ludwika VI,
Jan Ernest (1641–1657),
Chrystian (ur. i zm. 1642),
Zofia (1643–1657),
Joanna (1645–1657),
Fryderyk I (1646–1691), książę Saksonii-Gothy Altenburga,
Albrecht (1648–1699), książę Saksonii-Coburg,
Bernard I (1649–1706), książę Saksonii-Meiningen,
Henryk (1650–1710), książę Saksonii-Römhild,
Chrystian (1653–1707), książę Saksonii-Eisenberg,
Dorota Maria (1654–1682),
Ernest (1655–1715), książę Saksonii-Hildburghausen,
Jan Filip (ur. i zm. 1657),
Jan Ernest (1658–1729), książę Saksonii-Coburg-Saalfeld,
Joanna Elżbieta (ur. i zm. 1660),
Jan Filip (1661–1662),
Zofia Elżbieta (ur. i zm. 1663)^[1]^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Ulrich Heß: Ernst I. der Fromme. W: Neue Deutsche Biographie. T. 4. Berlin: Duncker & Humblot, 1959, s. 622–623.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ August Beck: Ernst I.. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 6. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1877, s. 302–308.
↑ ^a ^b Ernst I. Herzog v.Sachsen-Gotha-Altenburg. [w:] WW-Person [on-line]. [dostęp 2017-11-26].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Friedrich Wilhelm Bautz: Ernst der Fromme. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon. T. 1. Hamm: Verlag Traugott Bautz, 1990, s. 773. ISBN 3-88309-013-1.

[ndb-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Ulrich Heß: Ernst I. der Fromme. W: Neue Deutsche Biographie. T. 4. Berlin: Duncker & Humblot, 1959, s. 622–623.

[adb-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ August Beck: Ernst I.. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 6. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1877, s. 302–308.

[wwp-3] Ernst I. Herzog v.Sachsen-Gotha-Altenburg. [w:] WW-Person [on-line]. [dostęp 2017-11-26].

[bbkl-4] Friedrich Wilhelm Bautz: Ernst der Fromme. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon. T. 1. Hamm: Verlag Traugott Bautz, 1990, s. 773. ISBN 3-88309-013-1.

[1]

[2]

[3]

[4]