Facebook тарихы
Бұл Facebook әлеуметтік желі қызмет көрсету тарихы.
Facemash
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Екiншi курс студенті Марк Цукерберг 2003 жылдың 28 қазанында жұптасып орналастырылған фотосуреттерiнде екi адамның тартымдысын әрі сұлуын таңдауға қолданатын Facemash интернет-сайты жасады.[1]
Бұған қол жеткізу үшiн Цукерберг Гарвард университетiнiң компьютер желiсiнiң қорғалатын бөлiмдерiн бұзды және жеке фото бөлінділерді көшiрiп алды. Гарвард сол кезде (фотосуреттерi бар тiзбе және негiзгi мәлiметпен) студенттiк альбомы болмады. Facemash ағымдағы екi сағат ішінде 450 кірулер және 22 000 фото-көрулерді жүзеге асырды.[2]
Сайт жылдам жайылып өстi, бiрақ Гарвард әкiмшiлiгi сайтты бiрнеше күнге жауып тастады. Цукерберг әкiмшiлiк қауiпсiздiктi, авторлық құқықты, жеке өмiрдің дербестiгiн бұзғаны үшін айыпталды; жазамен ол қуылу керекті. Ақыр соңында айыптаулар сыдырылды. Цукерберг бастапқы жобаға түйлiктi.[3]
TheFacebook
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Келесi семестр, 2004 жылдың қаңтарында, Цукерберг жаңа веб-сайт үшiн код жаза бастады. 2004 жылдың 4 ақпанында Цукербер thefacebook.com мекенжайы бойынша TheFacebookты iске қосты.[4]
Марк Цукерберг өз идеясының атауын Facebook деп қоюы, жоғары сыныптардағы оқу жылдарына байналанысты болды. Оның оқыған аса танымал Phillips Exeter Academy оқу орнында, жаңадан келіп түскен студенттерге курстастарының фотосуреттері, мекен-жайылары мен телефон нөмірлері жазылған анықтама берілген. Анықтаманың негізгі атауы «The Photo Address Book» болды, бiрақ барлық студенттер оны жай ғана «The Facebook» деп атады.[5]
Сайттың iске қосуынан кейiн алты күн өткен соң, Гарвард университетінің жоғары курсының үш студенттері – Камерон Уинклвосс, Тайлер Уинклвосс және Дивья Нарендра - Цукербергке алдандырып тығырыққа кіргізгені үшін, HarvardConnection.com әлеуметтiк желiсiн жасауға көмектесетін сияқты болып алдағаны үшін, оның орнына олардың идеясын қолдана отырып бәсекелесетін өнімді құрғаны үшін айыптады. Олар Harvard Crimson университеттiк газетiне шағым түсіргеннен кейін тергеу басталды. Артынан сотқа Цукербергке қарсы шағым түсірген.[6]
Әлеуметтiк желiдегi мүшелiктер Гарвард колледжiнiң студенттерiмен ғана шектелдi және онда бiр ай iшiнде Гарвард студенттерiнiң жартысынан көбі тiркелдi. Содан кейін сайттың өркендеуіне көмектесу үшін Цукербергке Эдуардо Саверин (қаржы директоры), Дастин Московиц (бағдарламашы), Эндрю Мак-Коллум (суретші) және де Крис Хьюз қосылды. 2004 жылының наурызында Facebookтың аумағын Стэнфордқа, Колумбия университетiне және Йеляге дейiн кеңейткен. Сосын басқа университеттерде: Бостон университетi, Нью-Йорк университеті, Массачусетс технологиялық институты, содан соң Канада және АҚШ университеттерiнiң көпшiлiгiнде ашылды.[7]. 2004 жылдың 4 ақпаны күні Цукерберг TheFacebook-ті мына мекен-жай бойынша іске қосты thefacebook.com[8]
The Facebook компаниясы 2004 жылдың маусымында Пало-Альтоға (Калифорния) көшті. Сол жылы өзінің алғашқы инвестициясын алды. Компания 2005 жылға $ 200 000 АҚШ долларына facebook.com домен атының сатып алуынан кейiн өзінің The артиклін алып тастады. 2006 жылдың 26 қыркүйегiнен бастап электрондық поштасы бар интернеттiң 13 жастан асқан әрбiр қолданушысы үшiн тіркелуге мүмкіндік ашылды.[9]
2007 жылының 24 қазанында Microsoftтiң $ 240 миллион долларға Facebookтың 1, 6 % акцияларының алғаны туралы жариялады, ал компания 15 миллиард долларларға бағаланды. Microsoft Facebookке халықаралық хабарландыруларды орналастыруға рұқсат алды. Facebook 2008 жылдың қазанында Дублинде өзінің халықаралық штаб-пәтерiнiң ашылуы туралы жариялады. 2009 жылдың қыркүйегiнде пайда табысы туралы тұңғыш рет жариялаған.[5][9] 2010 жылдың қарашасында SecondMarket Inc мәліметтері бойынша компанияның құны $ 41 миллиард АҚШ долларын құрады. Сайып келгенде, Facebook АҚШ-тағы интернет-компаниялардың арасында үшiншi (Google және Amazonнан кейiн) орынға болды болды. 2011 жылдың 2-шi қаңтарында The New York Times газетінің мәліметі бойынша Facebookтың құны 50 миллиард АҚШ долларына жеттi. Осыған сәйкес мәлiметпен 2012 жылға компаниясының IPO өткiзуiн жоспарланады.[10]
2009 жылдан кейiн Facebook трафигі қарқынды өсті. 2010 жылдың 13 наурызында Facebookтың Googleге қарағанда қатысушылары көп болды. Сонымен бiрге Facebook сегiз жеке нарықтарында - Филиппин, Австралия, Индонезия, Малайзия, Сингапур, Жаңа Зеландия, Гонконг және Вьетнамдағы жетекші әлеуметтiк желi болды, осы уақытта басқа брендтер тек қана жеке нарықтарда озып келе жатқан, олар Үндістандағы Google Orkut, Жапониядағы Mixi.jp, Оңтүстік Кореядағы CyWorld, Yahoo-дың Тайвандағы өнімі Wretch.cc.[10]
2011 жылдың наурыз айында мынадай хабар тараған: Facebook әр түрлі себептермен күніне сайттан жуықтағанда 20 000 профиль өшіреді екен. Олар әр түрлі бұзақылықтар, соның ішінде спам тарату, контенттен бас тарту, кәмелет жасқа толмағандардың қолданылуы және т.б.[11]
2011 жылдың басында өзінің жаңа штаб-пәтері, бұрынғы кампус Sun Microsystems Менло-Парк қаласы, Калифорния штатына көшу туралы хабарлаған.[12][13]
Хронология
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2009 жыл
[өңдеу | қайнарын өңдеу]13 маусымнан бастап қолданушыларға өз парақшаларының қалаған мекен-жайын алу (www.facebook.com/<таңдалған_мекенжай>) мүмкіндігіне ие болды. (http://www.facebook.com/profile.php?id=<қолданушының_сан_тізбегі.)
2010 жыл
[өңдеу | қайнарын өңдеу]30 қыркүйекте компания әлеуметтiк желiсiнде жоспарланатын Skype интернет-телефония қызметімен келiсiмге қол қойды.
7 қазанда топтардың жаңадан жасалған интерфейсi ұсынылған. Интерфейс әзірлеушілер жаңа туындыны адамдар арасында жылдам әрі қауіпсіз түрде мәлімет алмасуына мүмкіндік береді деп күтілуде. Жаңа топтардың ерекшелiктерi: құжаттарды бірлескен түрде өңдеуге, топтық чатқа, электрондық пошта арқылы хабарлама жариялауға мүмкіндік береді.
15 қарашаның 16 қарашаға қараған түні Facebook басшысы Марк Цукерберг меншiктi пошталық қызметтiң iске қосуы туралы презентация барысында ресми жариялады.[14]
2011 жыл
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2011 жылдың 16 қаңтарында «Алтын глобус» кинопремиясын 86-інші салтанатты рәсімінде 2010 жылдың «Үздік фильмі» атағын иеленді, бұл драматуралық жанрдағы көрініс Дэвид Финчераның «Әлеуметтiк желi» фильмі. «Әлеуметтiк желi» - Facebookтiң жасалу тарихы туралы фильм.[15]
6 шiлде күнгі презентацияда Марк Цукерберг Skype платформасындағы бейнечаттың iске қосылғаны туралы жариялады.[16]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Kazeniac, Andy. Social Networks: Facebook Takes Over Top Spot, Twitter Climbs, Compete Pulse blog (ақпан 9, 2009). Тексерілді ақпан 17, 2009.
- ↑ Geier, Thom, Jensen, Jeff; Jordan, Tina; Lyons, Margaret; Markovitz, Adam; et al.. THE 100 Greatest Movies, TV Shows, Albums, Books, Characters, Scenes, Episodes, Songs, Dresses, Music Videos, and Trends that entertained us over the 10 Years, Entertainment Weekly (желтоқсан 11, 2009).
- ↑ facebook.com – Quantcast Audience Profile. Quantcast.com (сәуір 29, 2011). Тексерілді, мамыр 15, 2011.
- ↑ Wells, Roy. 41.6% of the U.S. Population has a Facebook account, Social Media Today (тамыз 8, 2010). Тексерілді 6 қаңтардың 2011.
- ↑ a b McGirt, Ellen. "Facebook’s Mark Zuckerberg: Hacker. Dropout. CEO. ", Fast Company, мамыр 1, 2007. Retrieved қараша 5, 2009. Дереккөз қатесі: Invalid
<ref>tag; name "fastcompany.com" defined multiple times with different content - ↑ Is Facebook growth stalling in North America?. CNN. Тексерілді, 21 маусым 2011.
- ↑ Hoffman, Claire The Battle for Facebook. Rolling Stone (28 маусым 2008). Басты дереккөзінен мұрағатталған шілде 3, 2008. Тексерілді, 5 ақпан 2009.
- ↑ Seward, Zachary M.. Judge Expresses Skepticism About Facebook Lawsuit, The Wall Street Journal (25 шілде 2007). Тексерілді 30 сәуірдің 2008.
- ↑ a b Locke, Laura. The Future of Facebook (шілде 17, 2007). Тексерілді қараша 13, 2009.
- ↑ a b Kaplan, Katherine Facemash Creator Survives Ad Board. The Harvard Crimson (19 қараша 2003). Тексерілді, 5 ақпан 2009. Дереккөз қатесі: Invalid
<ref>tag; name "facemash survives" defined multiple times with different content - ↑ Facebook deletes 20,000 underage profiles daily, IBN Live (наурыз 24, 2011). Тексерілді наурыз 24, 2011.
- ↑ Parr, Ben (ақпан 7, 2011). "These Are Facebook's New Offices [PHOTOS]." Mashable (New York). Retrieved сәуір 6, 2011.
- ↑ Brundage, Sandy (ақпан 8, 2011). "Facebook moving headquarters to Menlo Park: Social-networking giant to move into former Sun/Oracle campus" Мұрағатталған 15 мамырдың 2013 жылы.. The Almanac (Menlo Park, CA).
- ↑ Facebook басты беті және оның жаңа поштасы Мұрағатталған 16 шілденің 2012 жылы.
- ↑ Search Privacy. Facebook. Тексерілді, маусым 13, 2009.
- ↑ Лос-Анджелесте «Алтын глобус» кинопремиясынвң лауреаттарын мадақтады
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | Басқа тілдер бөлімінде толығырақ мақала бар History of Facebook (ағыл.) |