Kontent qismiga oʻtish

Falastin milliy futbol terma jamoasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Falastin milliy futbol terma jamoasi
Shirt badge/Association crest
Tahallusi
  • أسود كنعان (Kan'on sherlari)
  • الفدائيون (The Fedayeen) (Fedayinlar)
  • الفرسان (The Knights) (Ritsarlar)
Assotsiatsiya Falastin Futbol Assotsiatsiya
Konfederatsiya AFC (OSIYO)
Sub-konfederatsiya WAFF (Gʻarbiy Osiyo)
Bosh murabbiy  TUN Makram Daboub
Sardor Abdelatif Bahdari
Eng koʻp oʻynagan futbolchi Abdelatif Bahdari (82)
Eng yaxshi toʻpurar Fahed Attal
Ashraf Nu'man (14)
Uy stadioni Faysal al-Husayniy nomidagi xalqaro stadion
forma
Birinchi forma
forma
Ikkinchi forma
FIFA Reytingi
Hozirgi 94 — Avgust 2022,
Eng yuqori 73 (Fevral-Mart 2018,)
Eng past 191 (Aprel-Avgust 1999,)
Birinchi xalqaro oʻyin
 Misr 8-1  Falastin
(Aleksandriya, Misr; 1 Avgust 1953)[1]
Eng yirik gʻalaba
 Falastin 11-0  Guam
(Dakka, Bangladesh; 1 Aprel 2006)
Eng yirik magʻlubiyat
 Misr 8-1  Falastin
(Aleksandriya, Misr; 1 Avgust 1953)
 Eron 7-0 Falastin 
(Tehron, Eron; 5 Oktyabr 2011)
Osiyo Kubogi
Ishtiroki 3 (Ilk marta 2015-yili)
Eng yaxshi natijasi Guruh bosqichi (2015, 2019)
OFK Chaqiruv Kubogi
Ishtiroki 3 (Ilk marta 2006-yili)
Eng yaxshi natijasi Gʻolib (2014)
WAFF Chempionati
Istiroki 7 (Ilk marta 2000-yili)
Eng yaxshi natijasi Guruh bosqichi (7 marta)

Falastin milliy futbol terma jamoasi (arab. منتخب فلسطين لكرة القدم) — Falastin Futbol Assotsiatsiyasi tomonidan nazorat qilinadi. Xalqaro futbolda Falastin sharafini himoya qiladi. Jamoa qitʼada Osiyo Futbol Konfederatsiyasi (OFK) tomonidan boshqariladi va FIFA aʼzosi hisoblanadi.

Falastinda futbol assotsiatsiyasi 1928-yilda tashkil etilgan. Falastinning arab aholisidan iborat jamoa 1953-yilda oʻzining birinchi oʻyinini oʻtkazgan. Milliy terma jamoa 1998-yilda Falastin milliy maʼmuriyati tashkil etilgandan soʻng FIFA tomonidan tan olingan. Oʻsha yili Falastin oʻzining FIFA tomonidan tan olingan birinchi oʻyinini oʻtkazdi va oʻrtoqlik oʻyinida Livanga 3:1 hisobida magʻlub boʻldi. Jamoa 2014-yilgi OFK Chaqiruv kubogi finalida Filippin ustidan 1:0 hisobida g‘alaba qozonganligi evaziga musobaqa g‘olibi boʻldi. Terma jamoa musobaqadagi ushbu g‘alabasi tufayli 2015-yilgi Osiyo Kubogiga yo‘llanmani qo‘lga kiritdi va bu musobaqadagi ilk ishtiroki bo‘ldi. Keyinchalik Falastin 2019-yilgi Osiyo Kubogining navbatdagi bosqichiga yoʻllanma oldi. Ular hali jahon chempionatiga chiqa olishmagan.

Falastin terma jamoasi turli taxalluslar bilan tanilgan: „Kanʼon sherlari“ (arab. ạ̉swd knʿạn), „fedaiynlar“ (arab. ạlfdạḦywn) va „ritsarlar“ (arab. ạlfrsạn). Ularning asosiy ranglari — qizil va oq. Jamoa 2016-yilning 29-martidan 2018-yilning 22-martigacha bo‘lgan 12 o‘yinlik mag‘lubiyatsiz seriyasini davom ettirganidan so‘ng, 2018-yilning fevral oyida FIFA reytingida 73-o‘rinni egallab, tarixdagi eng yuqori pog‘onaga chiqdi. Ammo, ular siyosiy muammolar tufayli koʻp marta uy oʻyinlari uchun neytral stadionlarda oʻynashga majbur boʻlishdi.

Tarix

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1928-1998 yillar: Boshlanish

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Falastin milliy futbol terma jamoasi 1940.

Makkabi yetakchisi Yosef Yekutieli 1925-yildayoq Makkabi assotsiatsiyasini Xalqaro futbol federatsiyasiga (FIFA) aʼzo bo‘lishiga harakat qilgan[2]. Ariza rad etildi, chunki faqat davlatlar vakili boʻlgan uyushmalar aʼzo sifatida qabul qilinishi mumkin edi. Yekutieli shu tariqa Falastin futbol assotsiatsiyasini (PFA) tuzishga qaror qildi. „Makkabi“ rasmiylari arab jamoalarini kiritishlari shart edi. Assotsiatsiyaning birinchi sessiyasi 1928-yilning yozida boʻlib oʻtdi. Ilk sessiyada oʻn toʻrt yahudiy vakillaridan faqat bir arab delegati — Quddus arab sport klubining bir vakili ishtirok etdi[3]. FIFA 1929-yil 17-mayda PFAni tashkil qildi va PFAning dastlabki yillarida arab klublari PFA sanksiyalangan oʻyinlarda qatnashdi. Bu vaqt ichida 69 ta Falastin Futbol Assotsiatsiyasi jamoasidan 11 tasi arab jamoalari edi[4].

Arab Falastin sport federatsiyasi (APSF) 1931-yil aprel oyida PFA arab manfaatlarini ifodalamaydi degan ishonch tufayli vujudga keldi. Falastin terma jamoasi oʻsha yili Bayrutdagi Amerika universiteti jamoasiga qarshi birinchi oʻyinini oʻtkazdi[5]. 1936-yilgi qoʻzgʻolon tufayli APSF faoliyatida toʻsqinlikka uchradi va 1930-yillarning oxiriga kelib federatsiya butunlay tugatildi[6].

PFA 1928-yilda tashkil etilgan boʻlsada, Falastin oʻtkazgan birinchi xalqaro oʻyin 1953-yilda Misrga qarshi boʻldi va 8:1 hisobida magʻlub boʻldi[7]. Keyingi oʻyinda Falastin Liviyaga 5:2 hisobida magʻlub boʻldi.

1965-yilgi Pan Arab oʻyinlarida Falastin Yaman, Iroq, Livan va Birlashgan Arab Respublikasi bilan oʻyin oʻtkazdi. Ular ikkinchi o‘rinni egallab, birinchi marta yarim finalga yo‘l olishdi. Yarim finalda Falastin Sudan bilan toʻqnash keldi va 2:1 hisobida magʻlub boʻldi. Uchinchi oʻrin uchun pley-offda Falastin Liviya bilan toʻqnash keldi va 4:2 hisobida magʻlub boʻldi. Falastin 1966-yilda Iroqda oʻtkazilgan Arab Kubogida ishtirok etgan. Ular Suriya, Liviya va Shimoliy Yaman bilan birga „B“ guruhidan joy oldi. Liviya bilan 0:0 hisobida durang o‘ynagan Falastin Shimoliy Yamanni 7:0 hisobida mag‘lub etib, Suriyaga 3:1 hisobida imkoniyatni boy berdi. Ular turnirni toʻrt ochko bilan yakunladilar va musobaqaning pley-off bosqichiga chiqa olmadilar[8].

1966-yilgi Arab kubogida Liviya, Shimoliy Yaman va Suriya bilan bir qatorda Falastin terma jamoasi ham ishtirok etgan. Bir gʻalaba, durang va magʻlubiyat bilan Falastin guruh bosqichidan chiqolmadi[9].

Milliy terma jamoa 1976-yilda Damashqda boʻlib oʻtgan Pan Arab oʻyinlarida qatnashgan. Falastin oʻz oʻyinlarini Marokash (3:0) va Saudiya Arabistoni (3:1) ustidan ikkita magʻlubiyat bilan boshladi, keyin Iordaniyani magʻlub etdi (2:1). Ular turnirning to‘rtinchi o‘yinida mezbon Suriyaga (2:0) mag‘lub bo‘ldi, Janubiy Yamanga qarshi durang o‘ynadi (0:0) va Mavritaniyaga qarshi oʻyinda g‘alaba (1:0) qozonib, turnirni 6-o‘rinda yakunladi. Falastin 1992-yilda Suriyada oʻtkazilgan Arab Kubogida ishtirok etgan[10]. Terma jamoa mezbonlar va Saudiya Arabistoni bilan birga B guruhida ishtirok etishdi, lekin bir durang va bir magʻlubiyatdan soʻng guruh bosqichidan chiqib ketishdi[11].

1998-2014: Xalqaro eʼtirof

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1995-yil may oyida PFA FIFAning vaqtinchalik aʼzosi maqomiga ega boʻldi. Falastin 1946-yildan beri koʻplab urinishlardan soʻng 1998-yil 8-iyunda FIFAga aʼzo boʻldi. Ricardo Carugati qoʻl ostida Falastin birinchi rasmiy oʻyinlarini 1998-yil iyul oyida Livan, Iordaniya va Suriyaga qarshi 1998-yilgi Arab kubogi saralashida oʻtkazdi[12].

Keyingi yili Falastin 1999-yilda Iordaniyada boʻlib oʻtgan Pan Arab oʻyinlarida ishtirok etdi. U yerda Qatar va Birlashgan Arab Amirliklariga qarshi o‘yinlarda g‘alaba qozondi, Liviya va Suriya bilan durang o‘ynadi, faqat mezbon Iordaniyaga mag‘lub bo‘ldi. Falastin uchinchi oʻrinni egalladi, bu ularning 1999-yildagi eng yaxshi natijasi hisoblanadi. Falastin terma jamoasi tarixdagi ilk Osiyo kubogi saralashida Iordaniya, Qozog‘iston, Pokiston va Qatar bilan beshta jamoadan iborat guruhdan joy oldi. Pokistonga qarshi 2:0 hisobidagi bitta gʻalaba saralash uchun yetarli boʻlmadi, chunki ular Qatarga 1:0, Iordaniyaga 5:1 va Qozogʻistonga 2:0 hisobida magʻlub boʻlishdi.

Mustafa Yacoub boshchiligidagi Falastin Gonkong, Malayziya va Qatar bilan birga 2002-yilgi Jahon chempionati saralashida C guruhidan joy oldi. Jamoa raqiblar darvozasiga 8 marta yoʻl topdi, Emad Ayoub 4 ta gol bilan guruh toʻpurari boʻldi. Jamoa ikkinchi oʻrin bilan saralashni tark etdi. 2002-yilgi Arab Kubogida Falastin guruh bosqichidan chiqib ketdi, lekin guruh gʻoliblari Iordaniya, Quvayt va Sudan bilan durang oʻynadi, ularning yagona magʻlubiyatlari yakuniy yarim finalchi Marokashga qarshi boʻlgan. Nicola Hadwa Shahwan qoʻl ostidagi jamoa Quvayt, Qatar va Singapur bilan bir guruhdan joy olgan edi. Falastin ikki ochko bilan oxirgi oʻrinni egalladi.

2014-yildan hozirgi kungacha

[tahrir | manbasini tahrirlash]
2014 yil OFK Chaqiruv Kubogi finalida Filippinga qarshi Falastinning asosiy tarkibi

Jamoa 2014-yilgi OFK Chaqiruv Kubogida 5 oʻyinning faqat bittasida gol oʻtkazib yubordi va barcha oʻyinda gʻalaba qozondi. Ochilish bahsida Falastin Abdelhamid Abuhabibning soʻnggi daqiqada kiritgan goli evaziga Qirgʻiziston ustidan gʻalaba qozondi[13]. Keyingi guruh oʻyinida ular Myanmaga qarshi oʻynadi va 2:0 hisobida gʻalaba qozondi[14]. Birinchi tur mezbon Maldiv orollari bilan 0:0 hisobidagi durang bilan yakunlandi[15]. Falastin guruh g‘olibi sifatida yarim finalga yo‘l oldi va bu bosqichda Afg‘oniston terma jamoasi bilan to‘qnash keldi. Uchrashuv 2:0 hisobida falastinliklarning gʻalabasi bilan yakunlandi[16]. Finalda Falastin Ashraf Nu’manning jarima zarbasi orqali kiritgan yagona goli evaziga Filippin ustidan gʻalaba qozondi[17]. Bu g‘alaba Falastin termasiga birinchi yirik sovrinni taqdim etdi va kelasi yil boʻib oʻtadigan 2015-yilgi Osiyo Kubogida ishtirok etishini kafolatladi. 2014-yilgi OFK Chaqiruv kubogida gʻalaba qozonib, Osiyo Kubogiga yoʻllanmani qoʻlga kiritgach, Jamal Mahmoud Falastin futbol assotsiatsiyasi bilan kelishmovchiliklarni ommaga eʼlon qilib, terma jamoa bosh murabbiyligidan isteʼfoga chiqdi[18].

Isroil-Falastin mojarosi bilan bogʻliq muammolar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Falastinlik himoyachi Abdulla Jaber(oʻngda) Suriyaga qarshi Osiyo Kubogi 2019

Falastin Futbol Assotsiatsiyasi Isroil-Falastin mojarosi tufayli mashgʻulotlar va oʻyinlarda muammolarga duch kelmoqda.

Isroil tomonidan Gʻarbiy Sohil va Gʻazo sektoridagi odamlarga sayohat cheklovlari oʻrnatilgani va Isroildan chiqish vizasini olish qiyinligi sababli, jamoaning koʻplab oʻyinchilari Falastin diasporasidan tashqari boʻlgan davlatlar Chili va Amerika Qoʻshma Shtatlari kabi uzoq davlatlardan jalb qilingan[19]. Soʻnggi paytlarda Isroilning chiqish vizalari berishdan bosh tortishi oʻyinchilar yoki baʼzi hollarda butun jamoaga noqulayliklar keltirib chiqarmoqda. 2006-yilning noyabr oyida (OFK Osiyo Kubogi 2007 saralash guruh bosqichining soʻnggi oʻyini rejalashtirilgan) Gʻarbiy Sohil va Gʻazo sektorida joylashgan barcha futbolchilarga chiqish vizasi rad etildi. OFK oʻyinni bekor qildi, ikkala jamoani ham Xitoy va Iroqqa qarshi oldingi natijalarini bekor qilib musobaqadan chetlashtirildi. BBCning Frontline Football hujjatli filmida ham namoyish etilgan 2006 yilgi Jahon chempionati saralashida toʻsiqlarni yengib oʻtishga urinayotgan Falastin jamoasi haqida „Gol orzulari“ filmi yaratilgan.

Murabbiylar shtabi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Lavozim Ism-sharif
Bosh murabbiy Tunis Makram Daboub
Yordamchi murabbiyh Falastin Fahed Attal

Terma jamoani boshqargan murabbiylar tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Futbolchilar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hozirgi tarkib

[tahrir | manbasini tahrirlash]
0#0 pos. Futbolchi Tugʻilgan sanasi (yosh) Ishtiroki Gollari Klubi
1 1DA Tawfiq Ali 1989-yil 8-noyabr (32 yosh) 39 0  PLE Taraji Wadi Al-Nes
16 1DA Naim Abu Aker 1995-yil 20-yanvar (27 yosh) 1 0  PLE Ahli Al-Khaleel
22 1DA Rami Hamadeh 1994-yil 24-mart (28 yosh) 37 0  PLE Shabab Al-Khalil
1DA Baraa Kharoub 1998-yil 20-mart (24 yosh) 0 0  PLE Hilal Al-Quds
2 2HM Mohammed Khalil 1998-yil 5-aprel (24 yosh) 10 0  PLE Hilal Al-Quds
4 2HM Yaser Hamed 1997-yil 9-dekabr (24 yosh) 21 5  EGY Al-Masry
5 2HM Mohammed Saleh 1993-yil 18-iyul (29 yosh) 21 0  EGY Eastern Company SC
7 2HM Musab Al-Battat 1993-yil 12-noyabr (28 yosh) 53 1  EGY Ceramica Cleopatra
14 2HM Samer Jundi 1996-yil 27-sentyabr (25 yosh) 3 0  PLE Hilal Al-Quds
15 2HM Abdelatif Bahdari (jamoa sardori) 1984-yil 20-fevral (38 yosh) 82 9  PLE Markaz Balata
17 2HM Mousa Farawi 1998-yil 22-mart (24 yosh) 10 0  PLE Shabab Al-Khalil
21 2HM Yazan Iwaiwi 1994-yil 6-iyun (28 yosh) 6 0  PLE Shabab Al-Khalil
2HM Abdelsalam Salama 1998-yil 4-iyun (24 yosh) 1 0  PLE Hilal Al-Quds
3 3YH Mohammed Rashid 1995-yil 29-yanvar (27 yosh) 31 2 Aniq emas
6 3YH Odai Kharoub 1993-yil 5-fevral (29 yosh) 18 0  PLE Shabab Al-Khalil
8 3YH Mohammed Yameen 1994-yil 19-sentyabr (27 yosh) 34 3  PLE Shabab Al-Khalil
12 3YH Joaquín Abdala 2000-yil 19-yanvar (22 yosh) 2 0  CHI CD Trasandino
13 3YH Mahmoud Abu Warda 1995-yil 31-may (27 yosh) 23 2  PLE Hilal Al-Quds
23 3YH Mohammed Darweesh 1991-yil 2-iyun (31 yosh) 49 0  PLE Hilal Al-Quds
9 4HJ Tamer Seyam 1992-yil 25-noyabr (29 yosh) 53 12  PLE Shabab Al-Khalil
10 4HJ Saleh Chihadeh 1994-yil 25-avgust (28 yosh) 10 2  EGY Future
11 4HJ Oday Dabbagh 1998-yil 3-dekabr (23 yosh) 27 11  POR FC Arouca
18 4HJ Nicolás Zedán 2000-yil 7-iyun (22 yosh) 2 0  CHI Deportes Recoleta
19 4HJ Badr Moussa 1999-yil 4-noyabr (22 yosh) 6 0  EGY El Entag El Harby SC
20 4HJ Mahmoud Wadi 1992-yil 25-noyabr (29 yosh) 16 0  EGY Pyramids FC
4HJ Mohammed Obeid 1998-yil 30-sentyabr (23 yosh) 1 0  PLE Hilal Al-Quds

Natijalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yutuqlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2021-yil 2-sentabr holatiga ko‘ra, Falastin milliy terma jamoasining to‘liq rasmiy o‘yin rekordi 229 ta o‘yindan iborat: 66 g‘alaba, 57 durang va 106 mag‘lubiyat[20][21]. Ushbu uchrashuvlar davomida jamoa 291 marta raqib darvozasini ishgʻol qilib, 357 ta gol oʻtkazib yuborgan. Falastinning eng katta gʻalabasi 2006 yilda Guamga qarshi oʻyinda erishilgan (11-0). Ularning eng uzoq gʻalabali seriyasi 7 ta gʻalaba, magʻlubiyatsiz rekordi esa ketma-ket 12 ta rasmiy oʻyin.

Umumiy natija
Musobaqa 1-o'rin 2-o'rin 3-o'rin 4-o'rin
FIFA Jahon chempionati 0 0 0 0
Osiyo Kubogi 0 0 0 0
OFK Chaqiruv Kubogi 1 0 0 1
WAFF chempionati 0 0 0 0
Arab kubogi 0 0 0 0
Pan Arab o'yinlari 0 0 1 2
Osiyo oʻyinlari 0 0 0 0

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „1st Pan Arab Games“. RSSSF.
  2. ↑ Khalidi, Issam „The Coverage of Sports News in "Filastin" 1911 – 1948“.
  3. ↑ Khalidi, Issam. One Hundred Years of Football in Palestine. Al Manhal, 2013 — 25-bet. ISBN 9796500159331. 
  4. ↑ Hofmann, Annette; R. Gems, Gerald; Smith, Maureen. Games and Sporting Events in History: Organisations, Performances and Impact. Routledge, 2018. ISBN 9781134819935. 
  5. ↑ James Michael, Dorsey. „Soccer: Moulding the Middle East and North Africa“. James Michael Dorsey. Utrecht University Repository (2016), s. 50.
  6. ↑ Khalidi, Issam „Palestine's Bid to Join the International Football Association FIFA 1945 - 1998“. History of Palestine Sports (2018-yil 21-oktyabr). Qaraldi: 2019-yil 23-dekabr.
  7. ↑ „Palestine's 87-year journey to the Asia Cup is the most uplifting story you'll read all week“ (en). SportsJOE.ie. Qaraldi: 2019-yil 19-dekabr.
  8. ↑ „Arab Cup“. www.rsssf.com. Qaraldi: 2019-yil 23-dekabr.
  9. ↑ „Arab Cup“. www.rsssf.com.
  10. ↑ „5th Pan Arab Games, 1976 (Syria)“. www.rsssf.com. Qaraldi: 2019-yil 23-dekabr.
  11. ↑ „Arab Cup“. www.rsssf.com. Qaraldi: 2021-yil 10-mart.
  12. ↑ FIFA.com „Who We Are - News - Palestinian football set for the future with refreshed stadium and new modern facilities - FIFA.com“ (en-GB). www.fifa.com. Qaraldi: 2020-yil 15-yanvar.
  13. ↑ „AFC Challenge Cup: Palestine 1-0 Kyrgyzstan“. akipress.com (2014-yil 20-may). Qaraldi: 2020-yil 6-yanvar.
  14. ↑ „Myanmar vs. Palestine - 21 May 2014 - Soccerway“. www.soccerway.com. Qaraldi: 2020-yil 6-yanvar.
  15. ↑ „Match Report of Maldives vs Palestine - 2014-05-23 - AFC Challenge Cup - Global Sports Archive“. globalsportsarchive.com. Qaraldi: 2020-yil 6-yanvar.
  16. ↑ „Palestine get past Afghanistan and advance to AFC Challenge Cup final“. The National (2014-yil 27-may). Qaraldi: 2020-yil 6-yanvar.
  17. ↑ „Historic football victory provides another global stage for Palestine“. Mondoweiss (2014-yil 31-may).
  18. ↑ „مدرب فلسطين يستقيل في خضم الاستعدادات لكأس آسيا!“ (Ar). Al-Quds Al-Arabi (2014-yil 11-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 6-yanvar.
  19. ↑ Taji Farouky, Saeed. „Palestine team's World Cup woes“. BBC News Online (2006-yil 7-iyun). Qaraldi: 2006-yil 28-sentyabr.
  20. ↑ FIFA.com „Live Scores - Palestine - Matches“ (en). FIFA.com. 2017-yil 17-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 19-dekabr.
  21. ↑ „Palestine - List of International Matches“. www.rsssf.com. Qaraldi: 2019-yil 19-dekabr.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Falastin_milliy_futbol_terma_jamoasi&oldid=3916407" dan olindi