Falco cherrug
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Falco cherrug | ||||||||||||||||
Falcón sacre (Falco cherrug) | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Falco cherrug | ||||||||||||||||
Gray, 1834 |
O Falcón sacre (Falco cherrug) ye una especie de falcón de mida gran propia d'Europa Oriental, Asia y Africa. Ye considerau l'animal nacional d'Hongría.
Zoonimia
[editar | modificar o codigo]En os textos medievals aragoneses a on se fan descripcions cheograficas de zonas d'Europa Oriental y Asia los nombran como sacres. Sacre provién de l'arabe çaqr ("esparvero"), sin relación con a palabra sagrau.
En aragonés tenemos a locución adverbial de cuantidat ni un sacre, que Xavier Tomás Arias en o suyo libro sobre l'aragonés d'o Viello Sobrarbe considera que deriva d'o latín SACRUM por decir-se no he entender ni un sacre y poder-se remontar a cuan se feba misa en latín. Manimenos Joaquim Martí Mestre se troba en valenciano a palabra sacre[3] con o significau de persona astura y de poca confianza y a locución adverbial ni un sacre en no portar ni un sacre u no tenir ni un sacre pa dicir no levar u no tener pon de diners, igual como en asturiano nun tener un sacre.[4] Tamién s'ha visto que sacre existiba en a chirga de chermanía castellana con o significau de tramposo. Seguntes Joan Coromines i Vigneaux toz estos significaus metaforicos provienen d'a denominación d'o falcón sacre, que se lo miraban con poca estima.[5] En aragonés ni un sacre se siente sobre tot en a zona centro-oriental, pero estió cheneral en l'aragonés porque tamién se documenta en ansotano y entre os residuos d'aragonés d'Alcubierre, y habría feito part de l'aragonés monegrín, que yera pareixiu a l'aragonés d'o Semontano de Balbastro.
En a mitolochia d'o pueblo hongaro ye conoixiu como Turul.
Vinclos externos
[editar | modificar o codigo]- Se veigan as imáchens de Commons sobre Falco cherrug.
- Wikispecies tiene un articlo sobre Falco cherrug.
Referencias
[editar | modificar o codigo]- ↑ (an) Libro de Marco Polo.
- ↑ (an) Libro d'as Marabillas d'o Mundo.
- ↑ (ca) Joaquim Martí Mestre: Diccionari històric del Valencià col·loquial (segles XVII, XVIII i XIX) [1]. Universitat de Valencia, 2006.
- ↑ Uns cuantos autors. Estudios y trabayos del Seminariu de Llingua Asturiana, Volumen 2. [2]. Universidat d'Oviedo, 1979.
- ↑ (ca) Joan Coromines i Vigneaux: Diccionari etimologic i complementari de la llengua catalana.
Especies d'o chenero Falco | |
---|---|
F.alopex | F.amurensis | F.araeus | F.ardosiaceus | F.berigora | F.biarmicus | F.cenchroides | F.cherrug | F.chicquera | F.columbarius | F.concolor | F.cuvierii | F.deiroleucus | F.dickinsoni | F.eleonorae | F.fasciinucha | F.femoralis | F.hypoleucos | F.jugger | F.longipennis | F.mexicanus | F.moluccensis | F.naumanni | F.newtoni | F.novaeseelandiae | F.peregrinus | F.punctatus | F.rufigularis | F.rupicoloides | F.rupicolus | F.rusticolus | F.severus | F.sparverius | F.subbuteo | F.subniger | F.tinnunculus | F.vespertinus | F.zoniventris | F.fasciinucha |