Fatema Mernissi
| Fatema Mernissi | |
|---|---|
 | |
| Ffugenw | Fatma Aït Sabah  |
| Ganwyd | 27 Medi 1940 Fès |
| Bu farw | 30 Tachwedd 2015 Rabat |
| Dinasyddiaeth | Moroco |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | llenor, awdur ysgrifau, cymdeithasegydd, academydd, awdur ffeithiol, ymgyrchydd dros hawliau merched, ffeminist |
| Swydd | athro cadeiriol |
| Cyflogwr | |
| Gwobr/au | Gwobr Erasmus, Gwobr Lenyddol Tywysog Asturias |
Cymdeithasegydd ac awdures ffeministaidd Forocaidd oedd Fatema Mernissi (27 Medi 1940 – 30 Tachwedd 2015). Cymerodd ran bwysig yn y ddadl ynghylch moderneiddio cymdeithasau Islamaidd.
Fe'i genwyd yn Fès, Moroco, a magwyd yn harîm ei mam-gu o ochr ei thad. Derbyniodd ei haddysg gynradd mewn ysgol a sefydlwyd gan y mudiad cenedlaetholgar, a'i haddysg uwchradd mewn ysgol i ferched a ariannwyd gan y brotectoriaeth Ffrengig a reolodd y wlad o 1912 i 1956. Wedyn astudiodd ym Mhrifysgol Mohammed V yn Rabat, Prifysgol Paris yn Ffrainc, a Phrifysgol Brandeis yn yr Unol Daleithiau, lle enillodd ei doethuriaeth ym 1974. Dychwelodd i Brifysgol Mohammed V a darlithiodd yn y Faculté des Lettres rhwng 1974 a 1981 ar bynciau cymdeithasegol.[1]
Astudiodd ac ysgrifennodd am y ffordd mae menywod Mwslimaidd yn byw ac yn gweld y byd. Rhannodd ei gwybodaeth ar ffurf erthyglau ysgolheigaidd a nofelau. Daeth yn fodel rôl ar gyfer y cenedlaethau iau. Ar ôl ei chyfnod astudio yn y Gorllewin, roedd yn gallu tynnu cymariaethau ac i weld y ddau ddiwylliant yn feirniadol. Dadleuodd fod yn rhaid i fenywod chwarae rhan lawn yn y maes cyhoeddus. Roedd hi'r prif ysgogydd y tu ôl i'r Caravane Civique, rhwydwaith mawr o artistiaid, deallusion a gweithredwyr.[2]
Daeth ei monograff cyntaf, Beyond the Veil: Male-Female Dynamics in a Muslim Society (1975), yn glasur, ond ei gwaith mwyaf adnabyddus yw Le Harem politique: Le Prophète et les femmes (1987; cyfieithiad Saesneg: The Veil and the Male Elite, 1991), sy'n astudiaeth o wragedd y Proffwyd Muhammad.
Enillodd Wobr Tywysoges Asturias yn 2003 (gyda Susan Sontag),[3] a'r Wobr Erasmus yn 2004 (gyda Sadiq Jalal Al-Azm a Abdolkarim Soroush).[2]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ (Saesneg) Gayatri Devi (18 Rhagfyr 2015). "Fatima Mernissi obituary". The Guardian. Cyrchwyd 25 Mai 2019. Italic or bold markup not allowed in:
|publisher=(help) - ↑ 2.0 2.1 (Saesneg) "Former Laureates: Fatema Mernissi". Praemium Erasmianum Foundation. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-05-24. Cyrchwyd 25 Mai 2019.
- ↑ (Saesneg) "Princess of Asturias: Awards Laureates". Fundación Princesa de Asturias. Cyrchwyd 25 Mai 2019.