Fin de siècle
Stylperiode
1890-1914
Historiese ontwikkelinge
Tweede nywerheidsomwenteling
Nuwe imperialisme
Wetenskap
Eugenetika
Psigoanalise
Fin de siècle ([ˌfɛ̃ dəˈsjɛkl], Frans: "Einde van die eeu"), dikwels ook Dekadentisme genoem, was 'n kunsstroming wat in die tydperk tussen omstreeks 1890 en 1914 gefloreer het. Die term het die konnotasie van dekadensie wat daarna verwys dat die Fin de siècle as kulturele beweging juis kulturele verval getematiseer het, maar beskryf ook die lewensgevoel van die tydperk wat aan die een kant deur onsekerheid oor die toekoms bepaal is en sy neerslag in pessimistiese houdings van baie fiksieskrywers van die tyd vind, maar ook in 'n euforiese leefstyl tot uitdrukking kom as mense die hede probeer geniet het.
Oorsprong van die term
[wysig | wysig bron]As vakterm is Fin de siècle vir die eerste keer in 1886 in die Franse tydskrif Le Décadent gebruik. In 1888 het Francis de Jouvenot en H. Micard dié naam aan een van hul toneelkomedies gegee. In die Duitse taalgebied het die Oostenrykse skrywer Hermann Bahr (1863-1934) in 1891 'n bundel novelles met dié titel gepubliseer.
Alhoewel die term oorspronklik spesifiek na 'n lewensgevoel verwys het wat eie was aan die Franse Derde Republiek in hierdie tyd, word dit ook gebruik om die tydsgees en stemming, wat in die twee dekades voor die Eerste Wêreldoorlog in die hele Europa geheers het, te beskryf.
Bronne
[wysig | wysig bron]- Schwartz, Hillel. Century's End: A Cultural History of the Fin de Siècle—From the 990s Through the 1990s. New York: Doubleday, 1990.
- La Belle Époque. New York: The Metropolitan Museum of Art. 1982. ISBN 978-0870993299.