Fiodor Sołogub

Fiodor Sołogub

Фёдор Сологуб

Fotografia Sołoguba, 1909
Imię i nazwisko	Fiodor Kuźmicz Tietiernikow
Data i miejsce urodzenia	1 marca 1863 Petersburg
Data i miejsce śmierci	5 grudnia 1927 Leningrad
Narodowość	rosyjska
Język	rosyjski
Alma Mater	Petersburskie Kolegium Nauczycielskie
Dziedzina sztuki	liryka, proza, dramat, publicystyka
Ważne dzieła
Mały bies Chwała śmierci Maleńki człowiek
Strona internetowa

Fiodor Sołogub (ros. Фёдор Сологуб, właściwie Fiodor Kuźmicz Tietiernikow (ros. Фёдор Кузьмич Тетерников); ur. 17 lutego^?/1 marca 1863 w Petersburgu, zm. 5 grudnia 1927 w Leningradzie) – rosyjski pisarz, jeden z przedstawicieli dekadentyzmu, symbolizmu (łączonego z tradycjami realizmu prozy rosyjskiej) i fin de siècle, a także tłumacz, teoretyk sztuki i nauczyciel.

Życiorys

Debiutował w 1884 roku. We wczesnej twórczości pisał wiersze, o wiele większą sławę przyniosły mu jednak późniejsze utwory prozatorskie.

Jego stosunek do wydarzeń rewolucyjnych w Rosji jest niejednoznaczny – np. według Tadeusza Klimowicza wbrew powszechnemu entuzjazmowi potępiał rewolucję lutową, a następnie też i przewrót bolszewicki. Konsekwencją tego było funkcjonowanie w realiach ówczesnej Rosji w sposób adekwatny do emigracji wewnętrznej.

Był związany z dekadencką filozofią pesymizmu i egzystencjalnego zagubienia, jednocześnie deklarował więź z symbolistycznym kultem sztuki. W swojej twórczości porusza często, wręcz obsesyjnie, tematykę śmierci, samotności, strachu, a jednocześnie stosuje skomplikowane symbole, dąży do estetyzacji sztuki. Wobec wszechogarniającego świata zła w swoich utworach przywołuje jako kontrast i przeciwwagę krainy słodkich, czarujących, zniewalających legend, przepięknych marzeń i ulotnych fantazji.

Najbardziej znane dzieła Sołoguba to m.in. powieści (Mały bies – 1905), dramaty symbolistyczne (Chwała śmierci – 1907) i opowiadania (np. Maleńki człowiek).

Wybrana twórczość

Powieści

• 1895 – Ciężkie sny lub Męczące sny (ros. Тяжёлые сны)
• 1905 – Mały bies (ros. Мелкий бес)
• 1907-1914 – Tworimaja legienda (ros. Творимая легенда)
• 1912 – Słaszcze jada (ros. Слаще яда)
• 1922 – Zaklinatielnica zmiej (ros. Заклинательница змей)

Zbiory opowiadań

• 1896 – Tieni (ros. Тени)
• 1904 – Żądło śmierci (ros. Жало Смерти)
• 1905 – Kniga skazok (ros. Книга сказок)
• 1906 – Politiczeskije skazoczki (ros. Политические сказочки)
• 1907 – Istlewajuszczije licziny (ros. Истлевающие личины)
• 1908 – Kniga razłuk (ros. Книга разлук)
• 1909 – Kniga oczarowanij (ros. Книга очарований)
• 1911 – Kniga priewraszczenij (ros. Книга превращений)
• 1912 – Kniga striemlenij (ros. Книга стремлений)
• 1913 – Nieutolimoje (ros. Неутолимое)
• 1915 – Aryj god (ros. Ярый год)
• 1918:
  • Slepaja baboczka (ros. Слепая бабочка)
  • Pomnisz, nie zabudiesz i drugije rasskazy (ros. Помнишь, не забудешь и другие рассказы)
• 1921:
  • Socztionnyje dni (ros. Сочтённые дни)
  • Carica pocełujew (ros. Царица поцелуев)

Zbiory wierszy

• 1896:
  • Stichi. Kniga pierwaja (ros. Стихи. Книга первая)
  • Stichi. Kniga wtoraja (ros. Стихи. Книга вторая)
• 1904:
  • Stichi. Kniga trietja (ros. Стихи. Книга третья)
  • Stichi. Kniga czetwiortaja (ros. Стихи. Книга четвёртая)
• 1906 – Rodinie. Stichi. Kniga piataja (ros. Родине. Стихи. Книга пятая)
• 1907 – Zmij. Stichi. Kniga szestaja (ros. Змий. Стихи. Книга шестая)
• 1908 – Pol Wierlen. Stichi, izbrannyje i pieriewiedionnyje Fiodorom Sołogubom: Sied’maja kniga stichow (ros. Поль Верлен. Стихи, избранные и переведённые Фёдором Сологубом: Седьмая книга стихов)
• 1908 – Płamiennyj krug. Stichi. Kniga wos’maja (ros. Пламенный круг. Стихи. Книга восьмая)
• 1913:
  • Łazurnyje gory (ros. Лазурные горы)
  • Woschożdienija (ros. Восхождения)
  • Smieinyje oczi (ros. Змеиные очи)
  • Żemczużnyje swietiła (ros. Жемчужные светила)
• 1914 – Oczarowanija ziemli (ros. Очарования земли)
• 1915:
  • Wojna (ros. Война)
  • Ziemla rodnaja (ros. Земля родная)
• 1917 – Ałyj mak (ros. Алый мак)
• 1921:
  • Fimiamy (ros. Фимиамы)
  • Odna lubow' (ros. Одна любовь)
  • Niebo gołuboje (ros. Небо голубое)
  • Sobornyj błagowiest (ros. Соборный благовест)
• 1922:
  • Kostior dorożnyj (ros. Костёр дорожный)
  • Swiriel. Russkije bierżeriety (ros. Свирель. Русские бержереты)
  • Czarodiejnaja czasza (ros. Чародейная чаша)
• 1923 – Wielikij Błagowiest (ros. Великий благовест)

Dramaty

• 1906:
  • Liturgija Mnie (ros. Литургия Мне)
  • Dar mądrych pszczół (ros. Дар мудрых пчёл)
• 1907:
  • Pobieda Smierti (ros. Победа Смерти)
  • Lubwi (ros. Любви)
• 1908:
  • Wan’ka Klucznik i Paż Żean (ros. Ванька Ключник и Паж Жеан)
  • Nocznyje plaski (ros. Ночные пляски)
• 1909 – Miełkij bies (ros. Мелкий бес)
• 1910 – Założniki żyzni (ros. Заложники жизни)
• 1912:
  • Mieczta-pobieditielnica (ros. Мечта-победительница)
  • Wojna i mir (ros. Война и мир)
• 1914:
  • Lubow’ nad biezdnami (ros. Любовь над безднами)
  • Prowody (ros. Проводы)
• 1915 – Kamien’, broszennyj w wodu (Siemja Woroncowych) (ros. Камень, брошенный в воду (Семья Воронцовых))
• 1916 – Uzor iz roz (ros. Узор из роз)
• 1917 – Lubow’ i wienost' (ros. Любовь и верность)

Bibliografia

• Biografia Sołoguba i informacja o jego pochówku na portalu Find A Grave. [dostęp 2014-08-29]. (ang.).
• Biografia Sołoguba na portalu Chronos. [dostęp 2014-08-29]. (ros.).
• Biografia Sołoguba na portalu Krugoswiet. [dostęp 2014-08-29]. (ros.).
• T. Klimowicz: Przewodnik po współczesnej literaturze rosyjskiej i jej okolicach (1917-1996). Wrocław: TPPW, 1996, s. 647. ISBN 83-7091-026-2.

Linki zewnętrzne

• Elżbieta Baniewicz, Bies i wkładka metafizyczna, styczeń 2006. w serwisie Culture.pl
• Dzieła Fiodora Sołoguba w bibliotece Polona