Forest Whitaker
Forest Steven WHITAKER (naskiĝis la 15-an de julio 1961 en Longview, Teksaso) estas usona aktoro, kinproduktoro, reĝisoro. Krom multaj nomumoj, li ricevis Oskar-premion en 2007 en filmo The Last King of Scotland (La lasta reĝo de Skotlando) pro la rolo Idi Amin, kiel plej bona ĉefrolanto.
Biografio
[redakti | redakti fonton]Junaĝe, li ricevis stipendion de usona piedpilkado, ŝanĝis poste al la Universitato de Suda Kalifornio en Los Angeles, kiu li sukcese studis muzikon kaj pli poste ektuŝis lin la aktorado en la Universitato de Kalifornio (Berkeley). Lia malleviĝanta maldekstra palpebro (palpebra ptozo) iĝis rapide lia persona karakterizaĵo. Whitaker debutis en 1982 en roleto en kineja filmo, trilero T.A.G. de Nick Castle kaj en mezlernejana komedio Amy Heckerling Fast Times at Ridgemont High kiel usona piedpilkisto, kiu filmo servis por Sean Penn kiel karieron baziga filmo. En la sekvaj jaroj, Whitaker ludis epizodajn rolojn en sukcesaj filmoj kiel en la vjetnama dramo de Oliver Stone (Platoon, (1986), The Color of Money de Martin Scorsese (1986) kaj en tragikomedio Good Morning, Vietnam de Barry Levinson.
Lia unua pli aprezata ĉefrolo estis en 1988 la legenda saksofonisto Charlie Parker en filma biografio fare de Clint Eastwood, Bird. Pro tiu ludo, Whitaker ricevis premion en Cannes kiel plej bona aktoro kaj nomumon por Golden Globe kiel plej bona drama aktoro.
Post diverstemaj filmoj kaj du sukcesaj roloj en trileroj, Whitaker ricevis sian plej gravan rolon de la uganda diktatoro Idi Amin en ludfilma debuto de Kevin Macdonald, The Last King of Scotland (La lasta reĝo de Skotlando). Tiu ludo alportis por li en 2007 Oskar-premion kaj premion de Golden Globe kiel plej bona ĉefrolanto en dramo, krom tiuj premioj de filmaj asocioj de Los Angeles kaj Novjorko, de National Board of Review kaj de British Academy Film Award. Post ĉ. du monatoj de la Oskarpremio, li ricevis sian stelon sur Hollywood Walk of Fame.
Krom ludoj por kinofilmoj, li ofte aperis en diversaj televidaj serioj, tiel li havis gasorolojn en ER (televida serio), Hill Street Blues kaj Trapper John, M.D.. Lia televida filmo De pordo al pordo (2002) estis premiita per Emmy. En The Twilight Zone, li ricevis la rolon de moderatoro kaj rakontisto.
Privata vivo
[redakti | redakti fonton]Forest Whitaker geedziĝis en 1996 kun aktorino Keisha Simone Nash, ili havas du filinojn (Sonnet kaj True). El pli frua amrilato, li havas filon Ocean. Krom tio, li estas duonpatro de filino de Keisha, Autumn. Whitaker mem havas du pli junajn fratojn, Kenn kaj Damon Whitaker, kiuj same aktoras.
Filmaro
[redakti | redakti fonton]Kiel aktoro
[redakti | redakti fonton]| Jaro | Titolo | Rolo |
|---|---|---|
| 1982 | Tag: The Assassination Game | Gowdy's Bodyguard |
| 1982 | Fast Times at Ridgemont High | Charles Jefferson |
| 1985 | Vision Quest | Balldozer |
| 1985 | North and South | Cuffey |
| 1986 | The Color of Money | Amos |
| 1986 | North and South, Book II | Cuffey |
| 1986 | Platoon | Big Harold |
| 1987 | Stakeout | Jack Pismo |
| 1987 | Good Morning, Vietnam | Edward Garlick |
| 1988 | Bird | Charlie "Bird" Parker, Jr. |
| 1988 | Bloodsport | Rawlins |
| 1989 | Johnny Handsome | Dr. Steven Fisher |
| 1990 | Downtown | Dennis Curren |
| 1991 | Diary of a Hitman | Dekker |
| 1991 | A Rage in Harlem | Jackson |
| 1992 | Article 99 | Dr. Sid Handleman |
| 1992 | The Crying Game | Jody |
| 1992 | Consenting Adults | David Duttonville |
| 1993 | Bank Robber | Officer Battle |
| 1993 | Body Snatchers | Major Collins |
| 1994 | Blown Away | Anthony Franklin |
| 1994 | Prêt-à-Porter de Robert Altman | Cy Bianco |
| 1994 | Jason's Lyric | Maddog |
| 1995 | Species | Dan Smithson, Empath |
| 1995 | Smoke | Cyrus Cole |
| 1996 | Phenomenon | Nate Pope |
| 1998 | Body Count | Crane |
| 1999 | Ghost Dog: The Way of the Samurai filmo de Jim Jarmusch | Ghost Dog |
| 1999 | Light It Up | Officer Dante Jackson |
| 1999 | Witness Protection | US Marshal Steven Beck |
| 2000 | Battlefield Earth | Ker |
| 2000 | Four Dogs Playing Poker | Mr. Ellington |
| 2001 | The Fourth Angel | Agent Jules Bernard |
| 2001 | Jew Balloons | Jeremiah Shultze |
| 2001 | The Hire: The Follow | The Employer |
| 2001 | Green Dragon | Addie |
| 2002 | Panic Room | Burnham |
| 2002 | Phone Booth | Captain Ed Ramey |
| 2004 | First Daughter | Narrator |
| 2005 | A Little Trip to Heaven | Abe Holt |
| 2005 | American Gun | Carter |
| 2005 | Mary | Ted Younger |
| 2006 | Even Money | Clyde Snow |
| 2006 | The Marsh | Geoffrey Hunt |
| 2006 | Everyone's Hero | Lonnie Brewster |
| 2006 | The Last King of Scotland | Idi Amin |
| 2007 | The Air I Breathe | Happiness |
| 2007 | Ripple Effect | |
| 2007 | The Great Debaters | James L. Farmer, Sr. |
| 2008 | Vantage Point | Howard Lewis |
| 2008 | Street Kings | Capt. Jack Wander |
| 2008 | Dragon Hunters | Lian Chu |
| 2008 | Winged Creatures | Charlie Archenault |
| 2009 | Powder Blue | Charlie |
| 2009 | Where the Wild Things Are | Ira |
| 2009 | Hurricane Season | Al Collins |
| 2010 | Repo Men | Jake Freivald |
| 2010 | Lullaby for Pi | George |
| 2010 | My Own Love Song | Joey |
| 2010 | The Experiment | Barris |
| 2010 | Our Family Wedding | Bradford Boyd |
| 2011 | Catch .44 | Ronny |
| 2012 | Freelancers | Dennis LaRue |
| 2012 | A Dark Truth | Francisco Francis |
| 2012 | Ernest & Celestine | Ernest |
| 2013 | Fruitvale Station | |
| 2013 | The Last Stand | Agent John Bannister |
| 2013 | Zulu | Ali Sokhela |
| 2013 | Pawn | Will |
| 2013 | Lee Daniels' The Butler | Cecil Gaines |
| 2013 | Black Nativity | Reverend Cornell |
| 2013 | Out of the Furnace | Wesley Barnes |
| 2014 | Repentance | Angel Sanchez |
| 2014 | Two Men in Town | William Garnett |
| 2015 | Taken 3 | Franck Dotzler |
| 2015 | Dope | Narrator |
| 2015 | Southpaw | Titus "Tick" Wills |
| 2016 | Songs My Brother Taught Me | |
| 2016 | Arrival (filmo) | Colonel Weber |
| 2016 | Rogue One | Saw Gerrera |
| 2018 | Sorry to Bother You | First Equisapien/Demarius |
| 2018 | Burden | Reverend Kennedy |
| 2018 | Black Panther | Zuri |
| 2018 | The Forgiven | Archbishop Desmond Tutu |
| 2018 | How It Ends | Tom |
| 2018 | City of Lies | Jack Jackson |
| 2019 | Finding Steve McQueen | Howard Lambert |
| 2020 | Jingle Jangle | Jeronicus Jangle |
Kiel reĝisoro
[redakti | redakti fonton]- 1993: Strapped
- 1995: Waiting to Exhale
- 1998: Dua ŝanco
- 1998: Black Jag
- 2004: First Daughter
Televido
[redakti | redakti fonton]| Jaro | Titolo | Rolo |
|---|---|---|
| 1982 | Making the Grade | |
| 1983 | Cagney & Lacey | Nokta manaĝero |
| 1984 | Trapper John, M.D. | Lewis Jordan |
| 1984 | Hill Street Blues | Floyd Green |
| 1985 | Diff'rent Strokes | Herman |
| 1985 | The Grand Baby | Herman |
| 1985 | The Fall Guy | Friend |
| 1986 | Amazing Stories | Jerry |
| 1987 | Hands of a Stranger | Delaney |
| 1990 | Criminal Justice | Jessie Williams |
| 1993 | Lush Life | Buddy Chester |
| 1993 | Last Light | Fred Whitmore |
| 1994 | The Enemy Within | Kolonelo MacKenzie 'Mac' Casey |
| 1996 | Rebound: The Legend of Earl "The Goat" Manigault | Mr. Rucker |
| 1999 | Witness Protection | Steven Beck |
| 2001 | Feast of All Saints | Daguerreotypist Picard |
| 2002 | Door to Door | |
| 2003 | Deacons for Defense | Marcus Clay |
| 2002–2003 | The Twilight Zone | Invitito / Rakontisto |
| 2006–2007 | ER | Curtis Ames |
| 2006–2007 | The Shield | Leŭtenanto Jon Kavanaugh |
| 2007–2009 | American Dad! | Daniel Turlington |
| 2010 | Criminal Minds | Sam Cooper |
| 2010 | Brick City | |
| 2011 | Criminal Minds: Suspect Behavior | Sam Cooper |
| 2012 | Serving Life | Rakontisto |
| 2013 | Africa | Rakontisto |
| 2016 | Roots | Henry (Fiddler) |
| 2017 | Star Wars Rebels | Saw Gerrera |
| 2017–present | Empire | Eddie Barker |
Distingoj
[redakti | redakti fonton]- 1988: Aktora premio dum Internacia Filma Festo de Cannes 1988, por Bird
- 2004: Twilight-Tyler Award por lia vivplenumo
- 2006: Por la ĉefrolo en The Last King of Scotland, premio de National Board of Review, de Los Angeles Film Critics Association, de New York Film Critics Circle Award, de Satellite Award.
- 2007: Golden Globe Award por ludo en The Last King of Scotland
- 2007: British Academy Film Award en kategorio Plej bona ĉefrolanto
- 2007: Oskar-premio en kategorio plej bona aktoro pro ludo en The Last King of Scotland
