Naar inhoud springen

Friedrich Kuhlau

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Friedrich Kuhlau
Friedrich Kuhlau
Friedrich Kuhlau
Volledige naam Friedrich Daniel Rudolph Kuhlau
Geboren 11 september 1786
Overleden 12 maart 1832
Land Vlag van Duitsland Duitsland
Vlag van Denemarken Denemarken
Nevenberoep muziekpedagoog, dirigent, pianist
Instrument piano
Leraren Christian Friedrich Gottlieb Schwencke
Belangrijkste werken Røverborgen, Lulu, Elverhøj, groot aantal van werken voor dwarsfluit en/of piano
(en) IMDb-profiel
(en) Allmusic-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal  Portaalicoon   Muziek
Friedrich Kuhlau

Friedrich Daniel Rudolph Kuhlau (Uelzen, 11 september 1786 – Lyngbye, 12 maart 1832) is een Duits-Deens componist, muziekpedagoog, dirigent en pianist. Kuhlau was de voortrekker van een Deense nationale opera.

Levensloop

[bewerken | brontekst bewerken]

Kuhlau was een zoon van een militaire muzikant. De familie verhuisde in 1793 naar Lüneburg. Drie jaar later verloor hij bij een ongeluk zijn rechteroog. Om 1802/1803 vertrok hij naar Hamburg en werd aldaar opgeleid door de stadcantor Christian Friedrich Gottlieb Schwencke. Al korte tijd erna ontstonden zijn eerste composities. In het gevolg van de belegging van Hamburg in 1810 door het leger van Napoleon verhuisde of beter vluchtte hij naar Kopenhagen om niet in diens leger te hoeven dienen. Hij leefde aldaar als pianoleraar en componist. In 1813 werd hij in Denemarken genaturaliseerd en in hetzelfde jaar werd hij lid van de hofkapel. In 1816/1817 was hij koorleider in het koninklijke theater. In 1818 werd hij aangesteld als hofcomponist.

In het koninklijke theater werden alle muziektheaterwerken van Kuhlau uitgevoerd, waarvan het zangspel Røverborgen (1814), de sprookjesopera Lulu (1824) en de muziek tot het nationaal romantische toneelstuk Elverhøj (1828) een doorslaggevend succes hadden en hem naast Christoph Ernst Friedrich Weyse tot de vooraanstaande Deense componisten van de romantiek maakten.

Reizen als concertpianist maakte hij in heel Scandinavië, Duitsland en Oostenrijk. Zijn laatste levensjaren werden door meerdere lotgevallen beschaduwd: Zijn bij hem levende ouders overlijden binnen korte tijd, hij zelf had met ziekte, drankzucht en financiële problemen te vechten en als gevolg van een brand in zijn woonhuis in 1831 kreeg hij een zware longziekte, aan die hij in het volgende jaar overlijdt. Hij is begraven op de Assistẹns Kirkegård in Lyngby.

Kuhlau's opuslijst beslaat 232 nummers; het omvat alle muzikale genres met uitzondering van kerkmuziek. Kuhlau is bekend om zijn sonatines voor piano. Deze worden veel gebruikt voor piano-onderwijs. Diverse werken voor fluit worden eveneens in de pedagogische praktijk tot nu gebruikt. Er bestaat een biografie door Carl Thrane, Friedrich Kuhlau (1886) met een omvangrijke oeuvrelijst, die in 1979 herdrukt werd. Verder bestaat er een thematisch-bibliografisch cataloog van Dan Fog Composities van Friedrich Kuhlau (1977), ISBN 87-87099-09-8; verschillende werken worden met deze cataloog nummers betekend (DF ...).[1]

Composities

[bewerken | brontekst bewerken]

Werken voor orkest

[bewerken | brontekst bewerken]
  • 1812: - Concert in C majeur, voor piano en orkest, op. 7
  • 1821-1822: Concertino in F majeur, voor 2 hoorns en orkest, op. 45
  • - Adagio in a mineur, voor harp, cello en strijkorkest

Werken voor harmonieorkest

[bewerken | brontekst bewerken]
  • - Kronings Marsch in Es majeur, voor harmonieorkest
  • - Ouverture tot het toneelstuk "Elverhøj", voor harmonieorkest - bewerkt door K. Veenendaal

Muziektheater

[bewerken | brontekst bewerken]

Opera's

[bewerken | brontekst bewerken]
Voltooid in titel aktes première libretto
1803-1804 Amors Triumph, DF 223;
(verloren gegaan) 		3 maart 1804, Hamburg;
(alleen de ouverture)
1817 Alfred 3 bedrijven niet uitgevoerd, onvoltooid, verloren gegaan August von Kotzebue,
vertaald door Levin Christian Sander
1820 Elisa eller Venskab og Kjærlighed, op. 29 3 bedrijven 17 april 1820, Kopenhagen, koninklijk theater Caspar Johannes Boye
1824 Lulu, op. 65 3 bedrijven 29 oktober 1824, Kopenhagen, koninklijk theater Carl Christian Frederik Güntelberg,
naar August Jacob Liebeskind

Zangspel

[bewerken | brontekst bewerken]
Voltooid in titel aktes première libretto
1814 Røverborgen (De roverburcht), DF 129 3 bedrijven 26 mei 1814, Kopenhagen, koninklijk theater Adam Oehlenschläger,
naar Christian Leberecht Heyne
1816 Trylleharpen (De toverharp), op. 27 2 bedrijven 30 januari 1817, Kopenhagen, koninklijk theater Jens Baggesen
1819 Aandsprøven eller Krigseventyret 2 bedrijven niet uitgevoerd, onvoltooid, verloren gegaan Laurids Kruse
1827 Hugo og Adelheid, op. 107 3 bedrijven 29 oktober 1827, Kopenhagen, koninklijk theater Caspar Johannes Boye

Toneelmuziek

[bewerken | brontekst bewerken]

Vocale muziek

[bewerken | brontekst bewerken]

Cantates

[bewerken | brontekst bewerken]
  • 1813: - Ode an die Freude, cantate voor solisten, gemengd koor en orkest (alleen een fragment) - tekst: Friedrich von Schiller
  • 1814: - Die Feier des Wohlwollens, voor mannenkoor en orkest, op. 36 - tekst: Sander
  • 1814: - Kantatino, kleine cantate voor 2 sopranen, gemengd koor, dwarsfluit en strijkorkest
  • 1816: - Eurydice in Tartarus, voor solisten, gemengd koor en orkest, op. 47 - tekst: Jens Baggesen
  • 1828: - Formaelingskantate (Huwelijks-cantate), voor sopraan, alt, tenor, bas, gemengd koor en piano

Werken voor koor

[bewerken | brontekst bewerken]
  • 1817: - Comische Canons, voor mannenkoor
  • 1825: - Sechs Gesänge, voor vierstemmig mannenkoor (TTBB), op. 67 - tekst: Johann Wolfgang von Goethe, Johannes Falk
  • 1827: - Acht vierstimmige Gesaenge, voor mannenkoor
    1. Selinde
    2. Lebensglück
    3. Beim Weine
    4. In der Freunde
    5. Amor
    6. Serenade
    7. Die Nacht
    8. Romanze vom zerbrochenen Teufel
  • 1827: - Neun vierstimmige Gesänge, voor mannenkoor, op. 82
    1. Waldessprache
    2. Gelegenheit
    3. Der Abend
    4. Berglied
    5. Minnelied
    6. Reiters Ausfahrt
    7. Alonzo
    8. Schifferlied
    9. Die Wolke
  • 1828: - Acht Gesänge, voor vierstemmig mannenkoor (TTBB), op. 89

Liederen

[bewerken | brontekst bewerken]
  • 1806: - 6 Leichte Stücke, voor zangstem en piano
  • 1806: - Die Blumen, 6 liederen voor zangstem en piano
  • 1806: - 3 Gesänge, voor zangstem en piano, op. 5b
  • 1813/1819: - 3 Canzonetti, voor zangstem en piano
  • 1814: - 6 Canzoni, voor zangstem en piano, op. 9
  • 1814: - 10 Deutsche Lieder, voor zangstem en piano, op. 11a
    1. Das Grab - tekst: Johann Gaudenz von Salis-Seewis (1765-1834)
    2. Einladung ins Thal la Cava - tekst: Friedrike Brun, geb. Münter (1765-1835)
    3. Lied um Regen - tekst: Matthias Claudius
    4. Stimme aus dem Grabe
    5. Schlachtgesang - tekst: Karl Mastalier (1731-1795)
    6. Aladdin auf dem Grabe seiner Mutter - tekst: Adam Oehlenschläger
    7. Engel der Unschuld - tekst: Aloys Wilhelm Schreiber
    8. Fremdlings Abendlied - tekst: Georg Philipp Schmidt
    9. Zartes Herz - tekst: Aloys Wilhelm Schreiber
    10. Auf ein Lautenband - tekst: Friedrich Kind
  • 1819: - 10 Deutsche Gesänge, voor zangstem en piano, op. 19
  • 1820: - 3 Gedichte, voor zangstem en piano, op. 21 - tekst: Heinrich Wilhelm von Gerstenberg
  • 1820: - 12 Deutsche Lieder, voor zangstem en piano, op. 23
  • 1823: - 3 Gesänge, voor zangstem en piano, op. 72b
    1. Die Mitternachtssterne - tekst: Frederik Høegh-Guldberg (1771-1852)
    2. Mein Lied - tekst: August Friedrich Cranz (1737-1801)
    3. Der Sterbende - tekst: Frederik Høegh-Guldberg
  • 1826: - 2 Gedichte, voor zangstem en piano, op. 78 - tekst: Ignaz Franz Castelli
  • 1826-1830: - 6 Romanzen und Lieder, voor zangstem en piano, op. 106 - tekst: Friedrich de la Motte Fouqué

Kamermuziek

[bewerken | brontekst bewerken]
  • 1812: - Sonate in D majeur, voor viool ad libitum en piano, op. 6b
  • 1814: - 3 Duetten, voor 2 dwarsfluiten (e mineur, D majeur, G majeur), op. 10a
  • 1815: - 3 Trios, voor 3 dwarsfluiten (D majeur, g mineur, F majeur), op. 13
  • 1822: - 3 Duetten, voor 2 dwarsfluiten (e mineur, Bes majeur, D majeur), op. 39
  • 1822: - 3 Kwintetten, voor dwarsfluit, viool, 2 altviolen en cello (D majeur, E majeur, A majeur), op. 51
  • 1824: - 3 Grote solo's, voor dwarsfluit en piano ad libitum (F majeur, a mineur, G majeur), op. 57
  • 1825: - Introduktion und Variationen über ein Thema "Unter blühenden Mandelbäumen" aus Carl Maria von Webers "Euryanthe" in G majeur, voor dwarsfluit en piano, op. 63
  • 1825: - Sonate in E majeur, voor dwarsfluit en piano, op. 64
  • 1825: - 6 Divertissements, voor dwarsfluit en piano ad libitum (G majeur, D majeur, Bes majeur, E majeur, G majeur, c mineur), op. 68
  • 1826: - Sonate in e mineur, voor dwarsfluit en piano, op. 71
  • 1827: - 3 Duetten, voor 2 dwarsfluiten (G majeur, C majeur, e mineur), op. 80
  • 1827: - 3 Duetten, voor 2 dwarsfluiten (D majeur, F majeur, g mineur), op. 81
  • 1827: - 3 Sonates, voor dwarsfluit en piano (G majeur, C majeur, g mineur), op. 83
  • 1827: - Grande sonate concertante, voor dwarsfluit en piano, op. 85
  • 1827: - 3 Trios, voor 3 dwarsfluiten (e mineur, D majeur, E majeur), op. 86
  • 1827: - 3 Duetten, voor 2 dwarsfluiten (A majeur, g mineur, D majeur), op. 87
  • 1828: - Trio in b mineur, voor drie dwarsfluiten, op. 90
  • 1829: - Variationen über "Pour des filles" von Onslows "Le colporteur" in Bes majeur, voor dwarsfluit en piano, op. 94
  • 1829: - 3 Fantaisies, voor dwarsfluit en piano ad libitum (g mineur, e mineur, D majeur), op. 95
  • 1829: - 3 Briljante duetten, voor 2 dwarsfluiten, op. 102
  • 1830: - Rondo über "Ah! quand il gèle" aus "Le colporteur" von George Onslow in e mineur, voor dwarsfluit en piano, op. 98
  • 1830: - Introduktion und Rondo, voor dwarsfluit en piano, op. 98 (a)
  • 1830: - Variationen über "Toujours de mon jeune âge" aus "Le colporteur" von George Onslow in a mineur, voor dwarsfluit en piano, op. 99
  • 1830: - Introduktion und Variationen über ein Duett "Schönes Mädchen" aus Louis Spohrs "Jessonda" in G majeur, voor dwarsfluit en piano, op. 101
  • 1830: - 3 Duetten, voor 2 dwarsfluiten (D majeur, e mineur, A majeur), op. 102
  • 1830: - Kwartet in e mineur, voor vier dwarsfluiten, op. 103
  • 1830: - Variationen über ein schottische Ballade "Durandarte and Belerma" in F majeur, voor dwarsfluit en piano, op. 104
  • 1830: - Variationen über das irische Lied "Tis the last rose of summer" in G majeur, voor dwarsfluit en piano, op. 105
  • 1830: - Trois duos brillant, voor dwarsfluit en piano (Bes majeur, G majeur, D majeur), op. 110
  • 1832: - Trio in G majeur, voor 2 dwarsfluiten en piano, op. 119
  • - Große Sonate in G majeur, voor dwarsfluit en piano, op. 69
  • - Strijkkwartet, op. 122

Werken voor piano

[bewerken | brontekst bewerken]
  • 1810: - Rondo in C majeur, op. 1
  • 1810: - Rondo in a mineur, op. 2
  • 1810: - Rondo in F majeur, op. 3
  • 1810: - Sonate in E majeur, op. 4
  • 1810: - Sonate in F majeur, voor piano vierhandig, op. 8b
  • 1812: - Sonate in d mineur, op. 5a
  • 1812: - 3 Sonates, (a mineur, D majeur, F majeur), op. 6a
  • 1813: - Rondo über ein Thema von Rode in a mineur
  • 1813: - Variationen über das Dänische Lied "Manden med Glas I Haand" in C majeur, op. 14
  • 1814: - Sonate in a mineur, op. 8a
  • 1815: - Variationen über "Guide mes pas" aus Cherubini's "Les deux journées" in E majeur, op. 12
  • 1816: - Variationen über das Norwegische Volkslied "God dag, Rasmus Jansen" in a mineur, op. 15
  • 1818: - Variationen über das Dänische Lied "Kong Christian stod ved højen mast" in D majeur, op. 16
  • 1818: - Sonatina in F majeur, voor piano vierhandig, op. 17
  • 1819: - Variationen über "Willkommen, Purpurschale" aus "Røverborgen" in a mineur, op. 18
  • 1820: - 3 Sonatines, (C majeur, G majeur, F majeur), op. 20
  • 1820: - Sonatine, op. 21
  • 1820: - Variationen über ein Dänisches Lied in f mineur, op. 22
  • 1821: - 8 Walsen, voor piano vierhandig, op. 24
  • 1821: - Fantaisie et Variations sur le airs et danses Suedoises, op. 25
  • 1821: - 3 Sonates, (G majeur, C majeur, E majeur), op. 26
  • 1821: - 6 Walsen, voor piano vierhandig, op. 28
  • 1821: - Sonate in Bes majeur, op. 30
  • 1821: - Rondo über Themen aus "Don Giovanni", "Le nozze di Figaro" und Boieldieu’s "Le petit chaperon rouge", (C majeur, G majeur, C majeur), op. 31
  • 1821: - Variationen über ein Dänisches Lied in F majeur, op. 35
  • 1822: - Sonate in G majeur, op. 34
  • 1822: - 6 Rondos, op. 40
  • 1822: - 8 Rondos, op. 41
  • 1822: - Variaties over 6 Oostenrijkse liederen, op. 42
  • 1822: - Variationen über "Wir winden dir" aus Weber's "Der Freischütz" in C majeur, op. 48
  • 1822: - Variationen über "6 Themen" aus "Der Freischütz", (E majeur, F majeur, D majeur, G majeur, A majeur, Bes majeur), op. 49
  • 1823: - 3 Sonatines, voor piano vierhandig, op. 44
  • 1823: - 3 Sonates, (G majeur, d mineur, C majeur), op. 46
  • 1823: - 3 Sonates, (F majeur, Bes majeur, A majeur), op. 52
  • 1823: - Variationen über "3 Themen" aus Weber's "Preciosa", (G majeur, D majeur, F majeur), op. 53
  • 1823: - Variationen über Bianchi's canzonetta "Silenzio che sento" in G majeur, op. 54
  • 1823: - 6 Sonatines, (C majeur, G majeur, C majeur, F majeur, D majeur C majeur), op. 55
  • 1823: - Rondos über Themen aus "Le nozze di Figaro", (C majeur, G majeur, F maejur), op. 56
  • 1824: - Variationen über "Deh calma o ciel" aus Rossini's "Otello" in A majeur, voor piano vierhandig, op. 58
  • 1824: - 3 Sonates, (A majeur, F majeur, C majeur), op. 59
  • 1824: - 3 Sonates met variaties over thema's van Rossini, (F majeur, A majeur, C majeur), op. 60
  • 1824: - Variationen über "3 Themen" aus Weber's "Euryanthe", (A majeur, C majeur, A majeur), op. 62
  • 1825: - 3 Sonates, voor piano vierhandig, op. 66
  • 1826: - 3 Rondos, voor piano vierhandig, op. 70
  • 1826: - Variations on "Herz, mein Herz, was soll das geben", op. 72
  • 1826: - Variationen über Beethoven’s "Herz, mein Herz" in C majeur, voor piano vierhandig, op. 72a
  • 1826: - 3 Rondos über Themen aus Auber's "La neige" und Rossini's "Il barbiere di Siviglia", (F majeur, G majeur, D majeur), op. 73
  • 1826: - Variationen über Beethoven's "Der Wachtelschlag" in F majeur, voor piano vierhandig, op. 75
  • 1826: - Variationen über Beethoven's "Lebensglück" in A majeur, voor piano vierhandig, op. 76
  • 1826: - Variationen über Beethoven's "Sehnsucht" in Bes majeur, voor piano vierhandig, op. 77
  • 1827: - 3 Rondos über Themen aus Boieldieu's "La dame blanche" und Auber's "Le maçon", (C majeur, F majeur, A majeur), op. 84
  • 1827: - 4 Sonatines, (C majeur, G majeur, a mineur, F majeur), op. 88
  • 1828: - Variationen über das Schwedische Lied "Och liten Karin tjente" in e mineur, op. 91
  • 1828: - Rondo "Les charmes de Copenhagen" über Dänische Lieder in D majeur, op. 92
  • 1828: - Rondo über Themen aus Onslow's "Le colporteur" in Bes majeur, op. 96
  • 1829: - Rondo über Themen aus Hérold's "Marie", op. 97
  • 1830: - Rondos über Themen aus Rossini's "Semiramide" und Französische und Deutsche Lieder, (G majeur, C majeur, F majeur), op. 109
  • 1831: - 3 Rondos, voor 2 piano's, op. 111
  • 1831: - 3 Airs variés über Themen von Vincenzo Bellini, Johann Nepomuk Hummel und ein Österreichisches Lied, (C majeur, G majeur, F majeur), op. 112
  • 1832: - 3 Rondos über Themen aus Rossini's "Ricciardo e Zoraide" und "Tancredi" und Isouard's "Joconde", (C majeur, D majeur, A majeur), op. 113
  • 1832: - Variationen über 3 Themen, voor piano vierhandig, op. 114
  • 1832: - Variationen über "2 Themen" aus Rossini's "Guillaume Tell", (C majeur, G majeur), op. 116
  • 1832: - Rondos über Lieder von Beethoven, (G majeur, Bes majeur, C majeur), op. 117
  • 1832: - Rondos über Themen aus Auber's "Fra Diavolo", (G majeur, A majeur, G majeur), op. 118
  • 1832: - La légèrete, rondeau brillant sur une theme de Paganini, op. 120
  • 1832: - Rondeau "La clochette" sur une theme de Paganini, op. 121
  • 1832: - Allegro pathétique in c mineur, voor piano vierhandig, op. 123
  • 1832: - Adagio und Rondo, voor piano vierhandig, op. 124
  • 1833: - Rondo in C majeur, op. 125
  • 1833: - Sonate in E majeur, op. 127

Werken voor dwarsfluit

[bewerken | brontekst bewerken]
  • 1807: - Twaalf variaties en solo's, op. 10b
  • 1822: - 3 Fantaisies, (D majeur, G majeur, C majeur), op. 38

Bibliografie

[bewerken | brontekst bewerken]
[bewerken | brontekst bewerken]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Friedrich_Kuhlau&oldid=64682320"