Górecko Kościelne
50°30′02″N 22°58′23″E/50,500556 22,973056| wieś | |
.jpg?lang=pl) Kościół pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
225 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
23-460[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LBL |
| SIMC |
0890376[5] |
Położenie na mapie gminy Józefów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego  | |
| 50°30′02″N 22°58′23″E/50,500556 22,973056[1]
| |
Górecko Kościelne – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Józefów[5][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (2011) liczyła 49 mieszkańców[7] i była dwunastą co do wielkości miejscowością gminy Józefów.
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Stanisława Biskupa Męczennika[8].
Charakterystyka i położenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Górecko Kościelne leży na pograniczu Roztocza Środkowego i Równiny Biłgorajskiej, jest otoczone lasami Puszczy Solskiej. Zlokalizowany jest tutaj modrzewiowy kościół parafialny pw. św. Stanisława z XVIII w. Niedaleko kościoła znajduje się cmentarz, na nim groby żołnierzy z 1939 r. oraz z bitwy pod Osuchami. Na przepływającej tędy rzece Szum znajduje się kapliczka "na wodzie" z XIX w., trzecia w tym miejscu. Wewnątrz znajduje się obraz św. Stanisława z XVIII w. Istnieje tutaj także druga kaplica – "pod dębami", w niej znajduje się pień sosny przy którym objawił się św. Stanisław, jego obraz, a także obrazy św. Agnieszki i św. Barbary. Kapliczka ta otoczona jest 6 pomnikowymi dębami szypułkowymi. Najgrubszy z nich miał w 2013 roku obwód 758 cm oraz wysokość – 24 m.[9] Obok kaplicy znajdują się stacje drogi krzyżowej wyrzeźbione z drewna. Przy parafii działa muzeum. Przez wieś przebiega droga powiatowa biegnąca z Górecka Starego do drogi wojewódzkiej nr 853, z którą łączy się we wsi Sigła. Niedaleko Górecka, na rzece Szum, znajduje się lokalna hydroelektrownia.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Górecko Kościelne zostało lokowane w 1582 roku. Na początku miejscowość nazywała się Huta lub Wola. W roku 1593 miejscowość została włączona w skład Ordynacji Zamojskiej. W 1648 r. miało tutaj miejsce objawienie św. Stanisława, który uratował wioskę przed spaleniem przez Kozaków oblegających Zamość (patrz: powstanie Chmielnickiego). Po objawieniach wybudowano tutaj 3 kaplice: jedną w miejscu objawienia, drugą nad rzeką Szum, a trzecią w miejscu późniejszego kościoła. 20 lat po objawieniach wybudowano tutaj kościół, jednakże został on zniszczony przez Szwedów na początku XVIII w. W 1768 r. wybudowano obecną, drewnianą świątynię. W 1827 r. we wsiach Górecko Stare i Górecko Kościelne mieszkało łącznie 451 osób.
Podczas wojny obronnej Polski w 1939 r. trwały tutaj ciężkie walki między wojskami polskiego Frontu Północnego a oddziałami niemieckimi. W czerwcu 1943 wieś została wysiedlona i sprowadzeni zostali tutaj Ukraińcy, jednakże ci w obawie przed polskimi partyzantami (patrz: powstanie zamojskie) po kilku dniach opuścili wieś. Rok później, w czerwcu 1944 miała miejsce kolejna pacyfikacja Górecka. W czerwcu 1944 roku 1 Brygada Armii Ludowej im. Ziemi Lubelskiej przerwała tu pierścień okrążenia wojsk niemieckich (w miejscu walk, po wojnie, wzniesiono w tym miejscu pomnik)[10]. W lipcu przeprowadzono tutaj kolejną próbę pacyfikacji, jednakże zapobiegli jej polscy partyzanci z AK. W roku 1968 kardynał Karol Wojtyła podarował tutejszej parafii relikwie św. Stanisława.
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Górecko Kościelne, jako miejscowość atrakcyjna turystycznie i o dogodnym położeniu (bliskość Roztocza, Roztoczańskiego Parku Narodowego i Puszczy Solskiej) jest odwiedzane przez bardzo wielu turystów rocznie. Przebiega tędy 5 szlaków turystycznych:
Szlak walk partyzanckich
- Szlak pieszy, trasa: Bidaczów Stary – Stary Majdan – Stary Lipowiec – Aleksandrów – Sigła – Osuchy – Fryszarka – Susiec – Łosiniec – Tomaszów Lubelski
Szlak krawędziowy
- Szlak pieszy, trasa: Zwierzyniec – Sochy – Florianka – Górecko Stare – Tarnowola – Józefów – Hamernia – Nowiny – Błudek – Susiec
Szlak im. A. Wachniewskiej
- Szlak pieszy, trasa: Zwierzyniec – Wojda – Bliżów – Bondyrz – Potok-Senderki – Majdan Kasztelański – Tereszpol – Florianka
Szlak Puszczański
- Szlak pieszy, trasa: Górecko Kościelne – Edwardów – Biłgoraj
Szlak Ziemi Józefowskiej
- Szlak rowerowy, trasa: Józefów – Fryszarka – Błudek – Nowiny – Majdan Sopocki – Stanisławów – Szopowe – Górecko Stare – Tarnowola – Józefów
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Wnętrze kościoła pw. św. Stanisława Biskupa -
Kapliczka "Na wodzie" -
Pomnik bohaterów II WŚ -
Kapliczka "Pod dębami" -
Zbiornik retencyjny na rzece Szum
.jpg?lang=pl)
.jpg?lang=pl)
.jpg?lang=pl)
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 35836
- ↑ Wieś Górecko Kościelne w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-09], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 326 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis parafii stronie diecezji
- ↑ Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. PWN. s.221
- ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 816
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Górecko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 704.
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Kolonia | |
| Osady | |
| Części miasta | |
| Części wsi |
|
| Osada wsi |
