Ganesha
| ||||
|---|---|---|---|---|
| Paire | Shiva | |||
| Maire | Parvati | |||
| Vâhana | Mushika | |||
| Atributs | la pigassa, lo laç corredor, l'aiguilhon d'elefant, la defensa rompuda, la mala, lo pastis | |||
| Conjunt | Siddhî, Riddhî | |||
| Descendéncia | Kârttikeya Bhîshma | |||
| Autres noms | Ganapati Vighneshvara, Vinâyaka, Gajânana, Gajâdhipa, Ekadanta | |||
Ganesha (sanscrit : गणेश ; tanben conegut com Ganapati -sancrit : गणपति - o Vinaika - sancrit : विनायक) qu'ei un deu màgers dius Indians, venerat universaument peus indó e mei enlà per cèrtes jaisnistas e bodistas (e, mei enlà d'Índia, en Indonesia, Tailàndia e Cambòtja.
Qu'ei mitologicament lo hilh de la divessa Parvati (tanben aperada Kali) e de Shiva. Qu'ei representat dab un còs d'òmi ventrut e un cap d'elefant qui'u manca ua defensa. Que'u representan tanben montat sus un arrat.
Qu'ei lo diu de l'astre, deus començaments e de las letras. Que's cred que pòt escobar los obstacles mes que'n pòt tanben apitar en contra deus qui non l'aunoran pas com cau.
Lo son culte qu'apareish plan constituit e identificat de cap aus sègles IV e V, durant l'Empèri Gupta (l'"Etat d'Aur" de la civilizacion classica índi). La sècta Ganapatya que venera Ganesha com lo diu màger. Lo son temple màger qu'ei lo Shri Moreshwar Mandir (o Temple de Ganesha a Morgaon) dens lo Disctricte de Pune, en Índia.
Legendas
[modificar | Modificar lo còdi]
De las divèrsas legendas contadas sus aqueth diu que podem mentàver las istòrias seguentas:
- Ganesha que ho creat per la Divessa Parvati quan Shiva èra absent. Parvati que domandè au son hilh de non pas deishar passar degun mentre que's banhava e per'mor d'aquò, Ganesha non deishè pas passar Shiva qui tornava. Esmalit, Shiva, qui non coneishèva pas ad aqueth mainatge, que l'escapcè còp sec en tot mandar lo son cap tan luenh que degun no'u podó pas jamei tornar trobar. Quan Shiva e vedó la tristessa e la colèra de Parvati, qu'aprometè de devarar sus tèrra e de's préner entau mainatge lo cap deu prumèr èste viu qui trobère. Que ho un elefant.
- Lo cap de Ganesha n'a pas qu'ua sola defensa. Que contan qu'ei per'mor que la se copè eth medish entà ne har un calam per escríver lo Mahabharata.
- Ganesha qu'aima hèra minjar e mei que mei las sucrarias. Un còp que s'èra hartat d'ofrendas qui l'avèvan hèitas e que se'n tornava sus l'esquia deu son arrat, ua sèrp qu'esparvolè la montura e lo diu que cadó en tot s'aubrir lo vente en en hasent càder las soa entralhas. Ganesha, que's prenó la sèrp entà se'n har ua cinta e que tornè pujar suu son arrat. Mes la lua que's trufè e, furiós, que's trenquè ua defensa entà la se lançar (auta version de l'origina de la soa defensa copada) en la maudisent. Repentida, la lua que li domandè perdon e, com ua malediccion no's pòt pas avalir mes sonque aleugerir, Ganeisha que la condemnè a créisher e a mermar e que maudigó los son devòts qui l'espièren durant lo Ganesh Chaturthi (los 10 dias de hèsta en aunor de Ganesha).