Gedania Gdańsk (piłka nożna)

Gedania Gdańsk
	; Logo KKS Gedania na budynku przy ul. Kościuszki
Pełna nazwa	Gdański Klub Sportowy Gedania 1922
Barwy	biało-czerwono-niebieskie
Data założenia	15 sierpnia 1922
Liga	III liga, gr. II
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Siedziba	Gdańsk
Adres	al. Generała Józefa Hallera 201, 80-416 Gdańsk
Stadion	Centrum Sportu i Edukacji GKS Gedania 1922 al. Generała Józefa Hallera 201
Prezes	Władysław Barwiński
Trener	Krystian Ryczkowski
Stroje; domowe	Stroje; wyjazdowe
	Strona internetowa

Gedania Gdańsk – najstarszy polski klub piłkarski działający w Gdańsku. Założony 15 sierpnia 1922 jako wielosekcyjny klub sportowy. Od samego początku działała sekcja piłkarska; po podziale klubu od 2006 roku działa jako GKS Gedania 1922. W sezonie 2022/2023 klub występował w III lidze (IV poziom ligowy).

Informacje ogólne

Nazwa klubu

1922-1939 Sportklub „Gedania” e.V. in Danzig^[1]

1945-1950 Klub Sportowy „Gedania”

1950-2006 Kolejowy Klub Sportowy Gedania^[2]

od 2006 Gdański Klub Sportowy GEDANIA 1922^[3]

Osobny artykuł: GKS Gedania Gdańsk.

Historia

Początki piłki nożnej w Gdańsku

Piłka nożna przyszła do Gdańska pod koniec XIX wieku dzięki angielskim marynarzom. 18 kwietnia 1903 roku powstał pierwszy klub piłkarski w Gdańsku – Fußball-Club (FC) Danzig (od 1905 r. pod nazwą BuEV Danzig). Pierwszy mecz z „zewnętrznym” rywalem (tj. drużyną z Królewca) odbył się w lipcu jeszcze tego samego roku^[4].

Powstanie klubu

W 1876 powstaje Ogniwo – pierwsze polskie stowarzyszenie sportowe w Gdańsku. W 1894 rozpoczyna swoją działalność Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” z którego to inicjatywy w 1926 powstaje boisko wraz z najpotrzebniejszymi urządzeniami sportowymi na terenie tak zwanego Polenhof^[5] przy Heeresanger Strasse (dziś Aleja Legionów w Gdańsku), późniejsza siedziba Gedanii^[6].

Osobny artykuł: Stadion przy ulicy Tadeusza Kościuszki w Gdańsku.

15 sierpnia 1922 w efekcie zaistniałego konfliktu i zamknięcia sekcji piłkarskiej w „Sokole” dochodzi do powołania wielosekcyjnego polskiego klubu sportowego Gedania (nazwa ta pochodzi od nazwy zlikwidowanej sekcji piłkarskiej^[7]).

1922-1939

Pierwszy mecz drużyna Gedanii Gdańsk rozegrałą przeciwko drużynie Polonii Bydgoszcz^[8].1 marca 1923 zostaje zarejestrowana w Okregowym Toruńskim Związku Piłki Nożnej^[9]. Klub został zakwalifikowany do klasy A jednak na własną prośbę znalazł się w klasie B^[9]. Pierwotnie klub był zarejestrowany pod adresem Westerplatte Seestrasse^[9]. W 1924 przystępuje do Baltischer Rasen- und Wintersport-Verband (od 10 kwietnia 1927 zwana Baltischer Sport-Verband, czyli Bałtycki Związek Sportowy). W 1925 pod nazwą Sportklub Gedania e.V rozpoczął rywalizację w klasie B. W pierwszym zezonie wygrała 11 z 12 spotkań^[10]. W sezonie 1926 W latach 1934–1939 jest zrzeszona w Deutscher Fußball-Bund i Gauliga Ostpreußen, gdzie gra w dywizji Gauliga Danzig zajmując dwukrotnie 2. miejsce w sezonach 1936-37 i 1937-38. W 1939 Gedania została przyjęta do Pomorskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej i miała w sezonie 1939-1940 wystąpić w klasie A.^[11] Jednak dzień przed rozpoczęciem II wojny klub został zmuszony przez władze WM Gdańsk do zawieszenia działalności.

Początkowo działała sekcja piłkarska, od 1931 także lekkoatletyczna, kolarska, motorowa, hokejowa i bokserska. Po zajęciu Gdańska przez Niemcy hitlerowskie rozstrzelani zostali prezes Gedanii Henryk Kopecki oraz wiceprezesi Konrad Zdrojewski i Władysław Dębowski, a większość zawodników klubu trafiła do obozów koncentracyjnych. Miejsce Gedanii w lidze zajęła reprezentacja oddziałów Luftwaffe z Gdańska (SV Luftwaffe Danzig), których trzon stanowili żołnierze obrony przeciwlotniczej^[12]. Wojny nie przeżyło łącznie 75 członków klubu.

po 1945

Po wyzwoleniu miasta 16 maja 1945 lub pod nazwą KS Gedania zostaje reaktywowany. Po początkowych sukcesach klub rozpoczyna swoją tułaczkę po niższych ligach piłkarskich, w późniejszym okresie nazwa zostaje zmieniona na KKS Gedania (Kolejowy Klub Sportowy).

Sezon 1951 roku był jedynym, w trakcie którego miały miejsce mecze drugoligowych drużyn Gedanii (występującej pod nazwą Kolejarz Gdańsk) z Lechią Gdańsk (wówczas pod nazwą Budowlani Gdańsk)^[13].

Na początku sezonu 1987/88 Gedania połączyła się z klubem MOSiR Gdańsk.

Latem 2003 roku Gedania połączyła się z Flotyllą Gdańsk.

Od 2006 w wyniku konfliktu z prezesem przekształconego w Spółkę Akcyjną klubu Gedania S.A. dochodzi do rozpadu i w efekcie założenia Gdańskiego Klubu Sportowego GEDANIA 1922 na bazie Sekcji Piłkarskiej dawnego KKS Gedania^[14]. GEDANIA 1922 może korzystać ze swojego historycznego boiska aż do zbudowania nowego kompleksu przy Alei Hallera^[15].

W 2022 odznaczony Złotym Medalem Reipublicae Memoriae Meritum^[16].

Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Gedania dzisiaj

Sezon 2010/2011

Gedania Gdańsk występuje w Klasie Okręgowej grupa gdańska I.

Kadra

Skład na sezon 2016/2017 (stan na 17 grudnia 2016)

Nr		Pozycja	Piłkarz
		BR	Piotr Kortas
		BR	Piotr Majchrzak
		OB	Wojciech Kłos
		OB	Grzegorz Dziadek
		OB	Grzegorz Gliszczyński
		OB	Krzysztof Sosnowski
		PO	Jarosław Wojdaś
		PO	Filip Ruciński – przyszły rok
		PO	Paweł Szydłowski
		PO	Andrzej Pliszka
		PO	Marcin Łukasiak

Nr		Pozycja	Piłkarz
		PO	Bartosz Brudniewicz
		PO	Marcin Sikorski
		PO	Tomasz Szymczak
		PO	Jacek Rajtar
		PO	Sebastian Wencel
		PO	Paweł Szajrych
		PO	Michał Olszewski
		NA	Jacek Szreder
		NA	Michał Sałanowski
		NA	Mariusz Żukowski
		NA	Dawid Jeżowski

Osobna strona: Kategoria:Piłkarze Gedanii Gdańsk.

2009/2010

W sezonie 2009/2010 Gedania Gdańsk zajęła 6 lokatę w Klasie Okręgowej grupa gdańska I.

2010/2011

W sezonie 2010/2011 Gedania Gdańsk zajęła 4 lokatę w Klasie Okręgowej grupa gdańska I.

Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Sezon po sezonie


Sezon	Liga	Pozycja	Punkty	Bramki	Uwagi
1924/1925	B-klasse
1925/1926	B-klasse	1	22:2	55:11	awans
1926/1927	A-klasse
1927/1928	A-klasse	1
1928/1929	A-klasse	1			awans
1929/1930	Danzigliga	4	4:6	5:4
1930/1931	Bezirksklasse (Kreis II Danzig)	2	12:8	17:16	Endrunde um die Grenzmark-Meisterschaft: SV Graf Schwerin Deutsch Krone 0:2/3:3
1931/1932	Bezirksklasse (Kreis II Danzig)	6	7:13	18:25
1932/1933	Kreisliga (Kreis II Danzig)	4	5:5	15:8
1933/1934	Kreisliga (Kreis II Danzig)	2	15:5	32:17	awans
1933/1934	Meisterschaft der Freien Stadt Danzig 1933/34	1	9:3	18:13	awans
1933/1934	Gauliga Ostpreußen (Abteilung I)	6	6:18	22:41
1934/1935	Gauliga Ostpreußen (Abteilung I)	3	14:10	28:20
1935/1936	Bezirksliga (Bezirk IV Danzig-Marienwerder)	3	14:10	36:20
1936/1937	Bezirksliga (Bezirk IV Danzig-Marienwerder)	2	16:8	42:16	awans
1936/1937	Gauliga Ostpreußen (Abteilung B)	3	6:6	14:18
1937/1938	Bezirksliga (Bezirk IV Danzig-Marienwerder)	2	15:9	40:22	awans
1937/1938	Gauliga Ostpreußen (Abteilung I)	3	2:10	10:22
1938/1939	Gauliga Ostpreußen	5	16:20	39:57	Gedania została zdelegalizowana w 1939 roku, a później rozwiązana odgórnie.
1946	klasa A (Gdańsk)	1	30		awans
1946	Mistrzostwa Polski (1/8 finału)				RKU Sosnowiec 2:6
1947	Mistrzostwa Polski (gr. II)	7	17	47:44
1948	klasa A (Gdańsk)	2	14:4	22:10	rozgrywki przerwane po 10 kolejkach^[a] o mistrzostwo okręgu: Lechia Gdańsk 1:5/2:7
1949	klasa A (Gdańsk)	3	22		awans
1949	eliminacje do II ligi				wycofana
1950	klasa A (Gdańsk)	1	14:0	30:5	awans
1950	eliminacje do II ligi	2	10	13:15	awans
1951	II liga	7	9	18:25
1952	II liga	10	5	24:50	spadek
1953	III liga	4	19
1954	III liga	2	19
1955	III liga	1	37	34:45	awans
1955	eliminacje do II ligi	4	4	7:15
1956	III liga	4	25
1957	III liga	6	16
1958	III liga	9	11		spadek
1959	klasa A	7	16
1960	klasa A	1	26		awans
1960/61	III liga	2	24
1961/62	III liga	4	24
1962/63	III liga	9	17
1963/64	III liga	8	18
1964/65	III liga	11	14
1965/66	III liga	10	15		spadek
1966/67	klasa okręgowa	7	22
1967/68	klasa okręgowa	5	21
1968/69	klasa okręgowa	4	24
1969/70	klasa okręgowa	7	19
1970/71	klasa okręgowa	6	21
1971/72	klasa okręgowa	3	24
1972/73	klasa okręgowa	8	22		awans
1973/74	III liga okręgowa	12	25	31:51
1974/75	klasa wojewódzka	11	17	38:51
1975/76	klasa wojewódzka	11	20	34:50	spadek
1976/77	klasa A	1	31	43:17	awans
1977/78	III liga	8	25	29:33
1978/79	III liga	10	24	16:18
1979/80	III liga	8	28	32:33
1980/81	III liga	14	11	18:47	spadek
1981/82	klasa okręgowa	3	33	35:29
1982/83	klasa okręgowa	1	43	55:16	awans
1983/84	III liga	11	24	23:30
1984/85	III liga	14	5	9:56	spadek
1985/86	klasa okręgowa	4	29	43:31
1986/87	klasa okręgowa	2	41	68:22	awans
1987/88	III liga	11	19	25:34	spadek
1988/89	klasa okręgowa	4	30	35:24
1989/90	klasa okręgowa	8	33	29:30
1990/91	klasa okręgowa	3	43	70:29
1991/92	klasa okręgowa	4	38	79:36
1992/93	klasa okręgowa	3	45	74:34
1993/94	klasa okręgowa	1	49	73:30	awans
1994/95	III liga	10	33	41:43
1995/96	III liga	17	25	37:76	spadek
1996/97	IV liga	6	42	52:51
1997/98	IV liga	2	70	53:19
1998/99	IV liga	9	40	43:50
1999/00	IV liga	6	41	28:17
2000/01	IV liga	4	71	81:38
2001/02	IV liga	16	31	31:54
2002/03	IV liga	6	38	26:27
2003/04	IV liga	2	81	101:27
2004/05	IV liga	18	19	27:80	spadek
2005/06	klasa okręgowa	4	60	66:27
2006/07	klasa okręgowa	7	44	32:38
2007/08	klasa okręgowa	3	61	54:26	baraże o IV ligę: Czarni Czarne 5:1 Wisła Tczew 0:1 spadek
2008/09	klasa okręgowa	4	50	55:19
2009/10	klasa okręgowa	6	42	41:39
2010/11	klasa okręgowa	4	44	43:35
2010/11	klasa okręgowa	13	33	45:57
2011/12	klasa okręgowa	11	34	47:43
2012/13	klasa okręgowa	12	38	59:68
2013/14	klasa okręgowa	4	61	90:37
2014/15	klasa okręgowa	2	69	96:36	awans
2015/16	IV liga	7	57	68:43
2016/17	IV liga	13	38	50:65
2017/18	IV liga	15	39	69:73
2018/19	IV liga	11	48	52:61
2019/20	IV liga	12	22	34:36	18 kolejek
2020/21	IV liga	4	47	64:50	29 kolejek (20+9)
2021/22	IV liga	1	73	92:29	29 kolejek (20+9) awans
2022/23	III liga	5	61	63:59
2023/24	III liga	8	50	58:56

Legenda
Oznaczenie kolorami
I poziom ligowy
II poziom ligowy
III poziom ligowy
IV poziom ligowy
V poziom ligowy
VI poziom ligowy

Wybitni piłkarze Gedanii

Osobna strona: Kategoria:Piłkarze Gedanii Gdańsk.

Uwagi

↑ brak wyniku z 20 maja Gedania-Gryf Wejherowo

Przypisy

↑ Jednak w powszechnym użyciu była polska nazwa Klub Sportowy „Gedania”.
↑ W 1949 Gedania łączy się z Gromem. Powstaje Kolejarz który zdobywa awans do II ligi. Fuzja jednak zostaje unieważniona. Dopiero po tym wydarzeniu powstaje właściwy KKS Gedania.
↑ Klub KKS Gedania, przekształcił się 1 kwietnia 2006 w Gedanię S.A. i w związku z konfliktem wynikłym między działaczami Spółki i Sekcji Piłkarskiej doszło do rozpadu. 11 września 2006 roku zarejestrowano Gdański Klub Sportowy GEDANIA 1922. Spór opisany został na łamach dodatku Gazety Wyborczej 'Trójmiasto' oraz w zachowanych urywkach na Forum Dawny Gdańsk.
↑ Artykuł na Trójmiasto.pl.
↑ Artykuł w Dzienniku Bałtyckim.
↑ Stępniak 1991 ↓, s. 304.
↑ Stępniak 1991 ↓, s. 305.
↑ Trupinda 2015 ↓, s. 66.
↑ ^a ^b ^c Trupinda 2015 ↓, s. 68.
↑ Trupinda 2015 ↓, s. 72.
↑ Tygodnik Sportowy 1939 Nr 34, strona 2.
↑ Artykuł w Trójmiasto.pl.
↑ Lechia Gdańsk vs Gedania Gdańsk, Historia Polskiej Piłki Nożnej – hppn.pl [dostęp 2015-07-25].
↑ Spór opisany został na łamach dodatku Gazety Wyborczej 'Trójmiasto' oraz w zachowanych urywkach na Forum Dawny Gdańsk.
↑ Artykuł na łamach dodatku Gazety Wyborczej 'Trójmiasto'.
↑ Instytut PamięciI.P. Narodowej Instytut PamięciI.P., Stulecie Klubu Sportowego Gedania – Gdańsk, 15 września 2022 [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2023-08-22] (pol.).

Bibliografia

Henryk Stępniak: Ludność polska w Wolnym Mieście Gdańsku: (1920-1939). Gdańsk: Wydawnictwo Diecezji Gdańskiej „Stella Maris”, 1991, s. 305–309. ISBN 83-85111-24-7.
Tadeusz Stegner: 75 lat Klubu Sportowego „Gedania”. Gdańsk: 1997.
Janusz Trupinda: KS Gedania Klub Gdańskich Polaków. Gdańsk: 2015.
Jerzy Gebert: Z gdańskich boisk i stadionów. Gdańsk: 1970.
90minut.pl Skarb - Gedania Gdańsk
Piotr Chomicki: Piłkarskie dzieje wybrzeża (1945-1975) Tom 1.. Gdańsk: Wydawnictwo DJ, 2006. ISBN 83-87227-66-8.

Linki zewnętrzne

Projekt „Dolny Wrzeszcz” #13 przedwojenna historia klubu
Das deutsche Fußball-Archiv archiwum wyników piłkarskich (niem.)
Der Fußball in Ostpreußen und Danzig futbolu w Prusach Wschodnich i Gdańsku (niem.)
Niemieckie Mistrzostwa 1902-1945 na RSSSF.com (niem.)
RetroFutbol.pl KS Gedania – klub gdańskich Polaków” – fragmenty #2
Klubowa historia polskiej piłki nożnej do 1970 roku - suplement tabele za lata 1907-1970

[17] rak wyniku z 20 maja Gedania-Gryf Wejherowo

[1] Jednak w powszechnym użyciu była polska nazwa Klub Sportowy „Gedania”.

[2] W 1949 Gedania łączy się z Gromem. Powstaje Kolejarz który zdobywa awans do II ligi. Fuzja jednak zostaje unieważniona. Dopiero po tym wydarzeniu powstaje właściwy KKS Gedania.

[3] Klub KKS Gedania, przekształcił się 1 kwietnia 2006 w Gedanię S.A. i w związku z konfliktem wynikłym między działaczami Spółki i Sekcji Piłkarskiej doszło do rozpadu. 11 września 2006 roku zarejestrowano Gdański Klub Sportowy GEDANIA 1922. Spór opisany został na łamach dodatku Gazety Wyborczej 'Trójmiasto' oraz w zachowanych urywkach na Forum Dawny Gdańsk.

[4] Artykuł na Trójmiasto.pl.

[5] Artykuł w Dzienniku Bałtyckim.

[CITEREFStępniak1991304-6] Stępniak 1991 ↓, s. 304.

[CITEREFStępniak1991305-7] Stępniak 1991 ↓, s. 305.

[CITEREFTrupinda201566-8] Trupinda 2015 ↓, s. 66.

[CITEREFTrupinda201568-9] Trupinda 2015 ↓, s. 68.

[CITEREFTrupinda201572-10] Trupinda 2015 ↓, s. 72.

[11] Tygodnik Sportowy 1939 Nr 34, strona 2.

[12] Artykuł w Trójmiasto.pl.

[13] Lechia Gdańsk vs Gedania Gdańsk, Historia Polskiej Piłki Nożnej – hppn.pl [dostęp 2015-07-25].

[14] Spór opisany został na łamach dodatku Gazety Wyborczej 'Trójmiasto' oraz w zachowanych urywkach na Forum Dawny Gdańsk.

[15] Artykuł na łamach dodatku Gazety Wyborczej 'Trójmiasto'.

[16] Instytut PamięciI.P. Narodowej Instytut PamięciI.P., Stulecie Klubu Sportowego Gedania – Gdańsk, 15 września 2022 [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2023-08-22] (pol.).

[:1-18] W 1951 tytuł mistrza Polski przyznano zdobywcy Pucharu Polski, a nie zwycięzcy ligi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[a]

[A]