Janów Podlaski (gmina)

Janów Podlaski
	gmina wiejska
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	bialski
TERC	0601052
Wójt	Karol Michałowski; (od 2024)
Powierzchnia	135 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 5458
• gęstość	40,2 os./km²
Nr kierunkowy	83
Tablice rejestracyjne	LBI
	Adres urzędu:ul. Bialska 6a; 21-505 Janów Podlaski
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	18
Liczba miejscowości	24
	Położenie na mapie województwa;
	52°11′45″N 23°12′38″E/52,195833 23,210556
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Janów Podlaski – gmina wiejska w województwie lubelskim, w powiecie bialskim.

Siedziba gminy to Janów Podlaski.

Według danych z 30 czerwca 2004^[4] gminę zamieszkiwało 5560 osób.

Historia

W latach 1870–1919 w powiecie konstantynowskim istniała gmina Janów, utworzona z pozbawionego praw miejskich Janowa^[5] i funkcjonująca do momentu odzyskania praw miejskich po odzyskaniu przez Polskę niepodległości^[6]. Jednostka ta składała się z samej osady Janów.

Gmina Janów Podlaski o zasięgu zbliżonym do dzisiejszego powstała dopiero pod okupacją hitlerowską w 1940 roku^[7] w Kreishauptmannschaft Biala-Podlaska (w powiecie bialskim) z obszaru zniesionej gminy Pawłów oraz pozbawionego (po raz drugi) praw miejskich Janowa^[8].

W sierpniu 1944 uchylono podział administracyjny wprowadzony przez okupanta^[9], przez co Janów tymczasowo odzyskał status miasta (posiadał taki jeszcze 28 czerwca 1946); nie reaktywowano natomiast gminy Pawłów, zachowując gminę Janów Podlaski, przez co przez dwa lata funkcjonowały obok siebie dwie jednostki o nazwie Janów Podlaski – wiejska (3849 mieszk. w 1946 r.) i miejska (2450 mieszk. w 1946 r.)^[10]. Późniejsze publikacje (od 1947) Janowa jako miasta już nie wymieniają^[7]^[11] (wieś w gminie Janów Podlaski).

Jednostkę zniesiono jesienią 1954 roku w związku ze zlikwidowaniem gmin i wprowadzeniu gromad. Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954^[12] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973^[13], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972^[14]^[15].

Gromada Janów Podlaski przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej^[16]. 1 stycznia 1973 w powiecie bialskim reaktywowano gminę Janów Podlaski w obecnych granicach^[17].

W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bialskopodlaskim.

Ochrona przyrody

Na obszarze gminy znajduje się rezerwat przyrody Łęg Dębowy koło Janowa Podlaskiego chroniący łęg dębowy z licznymi drzewami pomnikowymi, rzadkimi roślinami runa ^[18].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[19] gmina Janów Podlaski ma obszar 135 km², w tym:

użytki rolne: 75%
użytki leśne: 17%

Gmina stanowi 4,9% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[4]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	5560	100	2786	50,1	2774	49,9
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	41,2		20,6		20,5

Piramida wieku mieszkańców gminy Janów Podlaski w 2014 roku^[1].

Sołectwa

Błonie, Bubel-Granna, Bubel-Łukowiska, Jakówki, Janów Podlaski, Kajetanka, Klonownica Mała, Klonownica-Plac, Ostrów, Peredyło, Polinów, Nowy Pawłów, Romanów, Stare Buczyce, Stary Bubel, Stary Pawłów, Werchliś, Woroblin^[2]

Miejscowości bez statusu sołectwa: Błonie (kolonia), Kajetanka (kolonia), Nowinki, Piaski, Pieczyska, Wygoda

Sąsiednie gminy

Biała Podlaska, Konstantynów, Leśna Podlaska, gmina Rokitno. Gmina sąsiaduje z Białorusią.

Przypisy

↑ ^a ^b Gmina Janów Podlaski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ ^a ^b Strona gminy, sołectwa
↑ Urząd Statystyczny w Lublinie
↑ ^a ^b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Postanowienie z 12 (24)grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 461)
↑ M.P. z 1919 r. Nr 234, poz. 0
↑ ^a ^b Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.
↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
↑ Dz.U. z 1944 r. Nr 2, poz. 8
↑ GUS (1947). Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: GUS
↑ Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
↑ Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
↑ Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
↑ Uchwała Nr XXI/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 5 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie lubelskim
↑ Rejestr rezerwatów przyrody województwa lubelskiego, RDOŚ Lublin stan na 4 czerwca 2012. [dostęp 2014-02-02].
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[populacja2016-1] Gmina Janów Podlaski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[sol-2] Strona gminy, sołectwa

[3] Urząd Statystyczny w Lublinie

[autonazwa2-4] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[5] Postanowienie z 12 (24)grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 461)

[6] M.P. z 1919 r. Nr 234, poz. 0

[Rzeczypospolitej_Polskiej_1948-7] Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.

[8] Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG

[9] Dz.U. z 1944 r. Nr 2, poz. 8

[10] GUS (1947). Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: GUS

[11] Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.

[12] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[13] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[paprlfivesix-14] Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.

[15] Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.

[paprlsevenone-16] Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.

[17] Uchwała Nr XXI/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 5 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie lubelskim

[18] Rejestr rezerwatów przyrody województwa lubelskiego, RDOŚ Lublin stan na 4 czerwca 2012. [dostęp 2014-02-02].

[autonazwa1-19] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

wsie	Błonie Bubel-Granna Bubel-Łukowiska Jakówki Janów Podlaski Kajetanka Klonownica Mała Klonownica-Plac Nowy Pawłów Ostrów Peredyło Polinów Romanów Stare Buczyce Stary Bubel Stary Pawłów Werchliś Woroblin
Kolonie	Błonie (kolonia) Kajetanka (kolonia)
Osady	Nowinki Piaski Pieczyska Wygoda

Siedziba powiatu	Biała Podlaska
Miasta	Międzyrzec Podlaski Piszczac Terespol
Gminy miejskie	Międzyrzec Podlaski Terespol
Gminy miejsko-wiejskie	Piszczac
Gminy wiejskie	Biała Podlaska Drelów Janów Podlaski Kodeń Konstantynów Leśna Podlaska Łomazy Międzyrzec Podlaski Rokitno Rossosz Sławatycze Sosnówka Terespol Tuczna Wisznice Zalesie

Przynależność wojewódzka	gubernia siedlecka (1867–1912) gubernia chełmska (1912–15) woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. lubelskie (PRL) (1945–75)
Miasta	Biała (Podlaska) Janów Podlaski (←1932–40) Kodeń (do 1870) Łomazy (do 1870) Piszczac (do 1870) Rossosz (do 1870) Sławatycze (do 1870) Terespol (do 1940 i od 1944)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Biała Podlaska (od 1973) Bohukały (←1932–54) Dobryń (1867–1954) Dubów (1926–1954) Hołowczyce (←1932–54) Huszcza (1867–1874, 1926–43 i 1944–54) Janów Podlaski (1940–54 i od 1973) Kobylany (1867–1954) Kodeń (1870–1954 i od 1973) Konstantynów (od 1973) Kostomłoty (1867–1943) Kościeniewicze (1867–1954) Leśna Podlaska (od 1973) Lubienka (1867–? i 192?–26) Lubienka I (?–192?) Lubienka II (?–192?) Łomazy (1870–1954 i od 1973) Międzyleś (1867–1927) Opole (←1940–44→) Pawłów (←1932–39) Piszczac (1870–18??) Piszczac (19??–1954 i od 1973) Połoski (1867–19??) Rokitno (←1932–54 i od 1973) Rossosz (1870–43 i 1944–54) Sidorki (1867–1954) Sitnik (1867–1954) Sławatycze (1867–1922→ i ←1940–44→) Swory (←1923–54) Terespol (1940–44 i od 1973) Tuczna (1927–54 i od 1973) Wisznice (←1940–44→) Witulin (←1932–54) Zabłocie (1867–1954) Zakanale (←1932–54) Zalesie (od 1973)
Gromady (1954–72)	Berezówka (1954–68) Biała Podlaska (1960–72) Błonie (1954–61) Błotków Duży (1954–72) Bohukały (1969–72) Bubel Stary (1954–59) Burwin (1954–68) Cicibór Duży (1954–72) Dąbrowica Duża (1954–59) Dobratycze (1954–68) Dobrynka (1954–61) Dubów (1954–72) Hołowczyce (1954–55 →) Horoszki Duże (1954–55 →) Huszcza (1954–72) Jabłeczna (1954–59) Janów Podlaski (1954–72) Kijowiec (1954–59) Klonownica (1954–59) Kodeń (1954–72) Komarno (1954–59) Konstantynów nad Bugiem (1954–72) Kopytów (1954–59) Kościeniewicze (1954–68) Kownaty (1954–55 →) Kozły (← 1957) Krzywowólka (1954–72) Leśna Podlaska (1954–72) Litewniki Nowe (1954–55 →) Łobaczew Duży (1954–59) Łomazy (1954–72) Małaszewicze (1962–72) Mazanówka (1954–59) Olszyn (1954–59) Ortel Książęcy (1954–61) Pawłów Nowy (1954–59) Pawłów Stary (1960–68) Piszczac (1954–72) Połoski (1954–61) Pratulin (1954–68) Rokitno (1954–72) Rossosz (1954–72) Sidorki (1954–59) Sitnik (1954–61) Sławacinek Nowy (1962–72) Studzianka (1954–59) Styrzyniec (1954–61) Swory (1954–72) Tuczna (1954–72) Wilczyn (1954–59) Witulin (1954–59) Woskrzenice Duże (1954–61) Wólka Dobryńska (1954–61) Wólka Nosowska (1954–55 →) Zabłocie (1954–72) Zalesie (1954–72)